دستیابی به شاخص‌های تمدنی اسلام نیازمند برنامه‌ریزی مدون است
گروه حوزه‌های علمیه: حجت‌الاسلام غفاری‌فر با بیان این که دستیابی به شاخص‌های تمدن اسلامی نیازمند برنامه‌ریزی مدون و طی مسیر طولانی است عنوان کرد: حوزه‌های علمیه به عنوان یکی از ظرفیت‌های تمدن‌ساز باید فعالیت‌های خود را در این جهت ساماندهی کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسن غفاری‌فر، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفت‌وگوبا خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) اظهار کرد: اگر تمدن را مرکب از بعد مادی و غیر مادی بدانیم، به طور طبیعی مظاهر تمدن مادی چون رنگها، شکلها، حجمها، مهندسی، آرایههایی که در تمام ابعاد مادی روزمره زندگی ما از لباس و پوشاک و خوراک و اختراعات فاخر بشری چون رایانه و هواپیما و... را در خود جای می‌دهد.
وی افزود: تعریف‌پذیری این ابعاد مادی توجیه پذیر بودن یا نبودن آن به بعد غیرمادی را موجب می‌شود که از آن به بعد متافیزیک تعبیر می‌شود؛البته از این مفهوم نیز گاهی به بعد فرهنگی و یا معنوی نیز تفسیر می‌شود.
بعد معنوی تمدن جهان‌شناسی انسان را سامان می‌دهد
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) یادآور شد: خروجی این بعد، جهان‌شناسی ما را سامان می‌دهد و عناصر سازنده این بعد هم محصولات تجربیات عقلی و براهین عقلی یا محصول آیات و روایات است.
وی عنوان کرد: نباید این نکته را از نظردورداشت که هیچگاه در روزمره زندگیمان خارج از دو حیطه تمدنی زیست نخواهیم کرد؛ آنچه باقی میماند، این است که مظاهر مادی تمدنی و مظاهر ذهنی و فرهنگی تمدنی ما، به چه میزان با مبانی دینی ما سازگار است؟
اسلام کار و تلاش را جهاد می‌داند
غفاری‌فر یادآور شد: در دین مبین اسلام، حوزه کار و تلاش، کار و تولید و تولید خدمات در همه عرصههای مادی و فکری با حفظ مبانی دینی، امری مقدس و جهاد محسوب می‌شود؛ از دیگر سوی از نظر مصرف در عین اینکه اسلام طیبات را از انسان صالح بازنداشته اما به صراحت به او میگوید که چشم خود را به تمتعات انسانهای دنیا آخرت گریز خیره نکند.
وی گفت: نکته دیگر آن است که برای تشویق به تولید، نیازمند ارایه کالاهای تولید شده به مشتریان برای دستیابی آسان به آن و برای ایجاد نیاز مجدد به تولید جدید نیازمند تبلیغ هستیم؛ حال سوال این است که آیا توانستیم شاخص حداکثر و حداقل یک مصرف را مطابق با فرهنگ دینی تهیه کنیم؟ تا آنگاه فعالیت‌های تبلیغاتی تجاری یک رسانه عمومی مثل صداوسیما را به داوری بنشینیم و این فعالیت رسانهای را از حیث تطابق با آموزههای دینی مورد سنجش قراردهیم؟ سوالات دیگری از این دست وجود دارد که بی‌پاسخ باقی مانده است؛ لذا می‌توان گفت تمدن‌سازی پیچیدگی‌های زیادی دارد.
دستیابی به شاخص‌های تمدنی نیازمند طی مسیر طولانی است
این مدرس حوزه بیان کرد: پس در عین گرانبها بودن مواد خام در حوزه‌های جهان‌شناسی و انسانشناسی در مبانی معرفتی دینی، تا رسیدن به مرز شاخصسازی و الگودهی و بالاتر از آن نظام‌سازی در حوزه‌های متفاوت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فاصله داریم؛ با توجه به محدود بودن فرصت به دست آمده به برکت انقلاب اسلامی محصولات موجود در درون نظام مقدس جمهوری اسلامی از جمله حوزه‌های علمیه بسیار فراوان و گرانبهاست اما تا رسیدن به مقصد راه بسیار طولانی است.
مدیر گروه فقه مدرسه معصومیه تصریح کرد: حوزه‌های علمیه یکی از عناصر تمدن‌ساز کشور است؛ لذا باید این محصول که از ثمرات انقلاب است با قدرت و قوت به رسالت تبلیغی خود عمل کند و فعالیت‌های خود را در جهت دستیابی به تمدن اسلامی سامان دهد.
وی گفت: با توجه به آنکه منبع معرفتی ما در تمدن‌سازی، عقل و نقل است، قطعا باید گفت که همه عناصر معرفتی در قرآن آمده است؛ مثلا در مقام شرح حال مسیر مبارزات حضرت موسی کلیم، داستان مواجهه او با دختران شعیب را در حالی که همدیگر را نمیشناختند، نقل میکند.
نحوه ارتباط حضرت موسی(ع) با دختران شعیب یک سازه ارتباط اجتماعی است
غفاری‌فر افزود: آن روزگاران سخن از رشته دامپروری و کشاورزی نبود ولی در قالب همین داستان ساده شاید بتوان رابطه دختر در بیرون از منزل و همچنین پسر و دختر دانشجو در رشتههای تحصیلی را مشخص کرد؛ در این داستان بیان می‌شود که صرف صحبت کردن دختر و پسر در بیرون از منزل مطلقا ممنوع نیست ولی مواجهه باید کاملا کنترل شده باشد و نباید ارتباط کاری به حریم جنیستی و روابط عاشقانه منتهی شود؛ درست است که این بحث در قالب یک داستان تاریخی بیان شده است ولی یک سازه ارتباط اجتماعی است.
ادامه دارد...
