بهار هم‌گرایی اتحادیه‌های قرآنی در بهار 93/ لزوم نظرسنجی از مؤسسات شاخص

به‌ گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، موضوع تعدد اتحادیه‌های مؤسسات و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی یکی از مسائل مهم و پر بحث جامعه قرآنی است که در حال حاضر توجه بسیاری از مسئولان قرآنی را به خود جلب کرده و با وجود اینکه روزهای پایانی سال طی می‌شود، جلسات مکرری نیز با حضور مدیران این دو اتحادیه جهت بررسی همه‌جانبه جوانب این طرح در حال برگزاری است.
مؤسسات قرآنی ـ مردمی مراکزی هستند که به‌صورت مردمی اداره شده و وابسته به هیچ ارگان و دستگاهی نیستند و این مؤسسات مردمی در حال حاضر یا عضو اتحادیه‌های تشکل‌های قرآنی و یا اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی هستند و مطرح شدن طرح ادغام می‌تواند به معنای مطرح کردن نقاط قوت این مؤسسات و افزودن ظرفیت‌های این دو اتحادیه باشد، اما سؤالات مهمی که در این رابطه وجود دارد، این است که آیا ادغام به معنای حذف کامل یک اتحادیه و به قدرت رسیدن اتحادیه دیگر است؟ آیا اتحادیه مدغم تمامی امور مربوط به مؤسسات قرآنی را در دست خواهد گرفت؟ اعضا و مدیران اتحادیه مدغم به چه صورت انتخاب خواهند شد؟ مؤسسات قرآنی و مجوز آن‌ها به کجا خواهد رسید؟ اجرای صحیح این طرح مستلزم چه راهکارهایی است و مسئولان قرآنی کشور برای اجرای هر چه بهتر آن تا کنون چه تمهیداتی اندیشیده‌اند؟!
در حال حاضر بیش از 4 هزار مؤسسه قرآنی و حتی در آخرین آمار جمع‌بندی شده از دو اتحادیه حدود 5 هزار مؤسسه و خانه‌ قرآن، در حال فعالیت در حوزه‌های مختلف قرآنی از جمله آموزش، تبلیغ و ترویج، پژوهش و ... هستند که بخشی از این مؤسسات مجوز فعالیت خود را از سازمان تبلیغات اسلامی و بخشی دیگر مجوز فعالیت خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند.
مؤسساتی که مجوز فعالیت خود را از سازمان تبلیغات اسلامی دریافت کرده‌اند، عضو اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور و بخشی دیگر که مجوز فعالیت خود را از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند و عضو اتحادیه تشکل‌‌های قرآنی کشور هستند و برخی از این مؤسسات از هر دو مرکز مجوز دریافت کرده و در عضویت هر دو اتحادیه قرار دارند.
موازی‌کاری و دوباره‌کاری در حوزه فعالیت‌های قرآنی یکی از مشکلاتی است که حاصل تعدد اتحادیه‌های قرآنی است که امید است با تشکیل اتحادیه مدغم بتوان به این موارد خاتمه داد چرا که هم‌اکنون مشکلاتی اعم از نحوه ناصحیح اعتبارات تخصیص یافته به این مراکز، نحوه صدور مجوز این مؤسسات، قوانین و آئین‌نامه‌های اختصاص‌یافته هر کدام از این اتحادیه‌ها به مؤسسات قرآنی تابع خود و ... را برای این مراکز رقم زده است و همین امور باعث شده در نهایت هیچ آمار و اطلاعات یکسان و واحدی در زمینه مؤسسات، خانه‌های قرآن شهری و روستایی در سطح کشور وجود نداشته باشد.
در این گزارش بر آنیم تا علاوه بر گفت‌وگو با مسئولان مرتبط و تصمیم‌گیرنده در این زمینه، نظرات چند مدیر موفق مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور را نیز منعکس کنیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محمدی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا در رابطه با طرح ادغام اتحادیه‌های قرآنی کشور گفت: موضوع تعدد اتحادیه‌های قرآنی ـ مردمی و تبعات ناشی از آن یکی از مسائل پرحاشیه امور قرآنی است، که درخواست و مطالبه فعالان قرآنی نسبت به آن از ابتدای کار شورای توسعه فرهنگ قرآنی با شدت و ضعف مطرح بوده است و یک بار هم در جلسه شورای توسعه فرهنگ قرآنی مطرح و بررسی جامع موضوع به دبیرخانه شورا سپرده شد که البته این موضوع به‌عنوان مسأله‌ای فرع بر موضوع تمرکز یا عدم تمرکز صدور مجوز و نظارت بر فعالیت‌های قرآنی ـ مردمی مطرح است که به دلیل بازتاب‌های اجتماعی ـ فرهنگی آن نمود یافته است.
پیشنهاد ادغام دو اتحادیه قرآنی در سال 90
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در رابطه با جزئیات و جوانب این طرح در شورای توسعه فرهنگ قرآنی، گفت: این موضوع ابتدا در کارگروه قرآن و مؤسسات که یکی از کارگروه‌های کمیسیون تبلیغ و ترویج قرآن کشور است، مورد بررسی قرار گرفت و کارگروه در سال 1390 پیشنهادی برای ایجاد کمیته مشترک نظارت و صدور مجوز مؤسسات قرآنی مردمی به کمیسیون ارائه کرد که نهایتا پس از گردش کار در جلسه کمیسیون و مجمع مشورتی شورا در جلسه 15، سیزدهم اسفندماه سال 90 شورای توسعه فرهنگ قرآنی مطرح شد؛ در این پیشنهاد پیش‌بینی شده بود که اتحادیه‌های موجود ادغام شده و اتحادیه‌ای واحد تشکیل شود.
محمدی اظهار کرد: در همین راستا دبیرخانه شورا کارهای مطالعاتی را به‌صورت موضوعی طراحی و پیگیری کرده است که برای موضوع مؤسسات مردمی یک گزارش از پیشینه حقوقی اقدامات مربوط به صدور مجوز و نظارت مردمی ـ قرآنی و یک گزارش رصدی از موضوع تعدد اتحادیه‌ها و ابعاد مثبت و منفی موضوع آماده و به اعضای مجمع مشورتی شورا ارائه شد.
گفتنی است، موفقیت‌های کسب شده توسط مؤسسات قرآنی ـ مردمی، نشان می‌دهد که واگذاری فعالیت‌ها به ظرفیت‌های مردمی باعث سرعت بخشیدن به فعالیت‌ها برای  نتیجه لازم می‌شود، اما دودستگی موجود بین مؤسسات دو اتحادیه، انجام کارهای تکراری، موازی کاری و حتی غفلت از برخی از کارها می‌تواند، فعالیت این دو اتحادیه را با مشکل مواجه کند، زیرا جذب بودجه یکی از مشکلات مؤسسات برای فعالیت است و شاید بتوان گفت تا زمانی که این دو اتحادیه ادغام نشوند، این مشکل نیز حل نخواهد شد.  

محمدی در ادامه این گفت‌وگو با تأکید بر اینکه آنچه در مجمع مشورتی به تصویب رسیده، اصل ادغام است و نه طرح ادغام، اظهار کرد: نتایج گزارش رصدی و پیگیری‌های بخش مردمی ـ قرآنی بر موضوع تعیین تکلیف تعدد یا وحدت اتحادیه‌ها صحه گذاشته است و به همین دلیل مجمع مشورتی در جلسه 45، بیستم بهمن‌ماه 1392 تصویب کرد؛ گروه کارشناسی متشکل از دو نماینده از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دو نماینده از سازمان تبلیغات اسلامی، دو نماینده از اتحادیه‌های مؤسسات و تشکل‌های قرآنی (هرکدام یک نفر) و یک نماینده از دبیرخانه شورا تشکیل و ابعاد موضوع صدور مجوز و نظارت و تعدد یا ادغام اتحادیه‌ها را بررسی و نتیجه را به مجمع گزارش کند.
محمدی در ادامه اظهار کرد: یکی از موارد مورد اتفاق نظر اعضای جلسه گروه کارشناسی، ضرورت ادغام دو اتحادیه بود؛ مقرر شد دو تیم کاری شامل؛ تیم نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی برای موضوع امکان تمرکز صدور مجوز و نظارت بر مؤسسات قرآنی ـ مردمی و ساز و کارهای آن و تیم نمایندگان دو اتحادیه برای طراحی و ارائه طرح ادغام اتحادیه‌ها و ساز و کار آن تشکیل شود.
وی با بیان اینکه ساز و کارهای این ادغام و از همه مهم‌تر ماهیت و هویت اتحادیه واحد مدغم ابعاد مختلفی دارد، گفت: این موضوع هم اکنون در دستور گروه کارشناسی قرار دارد که جلسات آن به‌صورت مستمر و جدی تشکیل می‌شود.
محمدی در رابطه با مزایای اجرایی شدن طرح ادغام برای مؤسسات قرآنی، اظهار کرد: گزارش‌های جمع‌آوری شده از سطح کشور حاکی از آن است که هم بخش قرآنی ـ مردمی و هم دستگاه‌های دولتی و نهادهای حاکمیتی حمایت‌کننده دچار نوعی بلاتکلیفی در نوع تعامل با این بخش هستند.
رفع بلاتکلیفی دستگاه‌ها و نهاد در تعامل با مؤسسات؛ مزیت ادغام دو اتحادیه
وی تصریح کرد: با ادغام اتحادیه‌ها فضای همدلی و همکاری جدی بین بخش‌های قرآنی ـ مردمی و بین این بخش و نهادهای حاکمیتی و دستگاه‌ها ایجاد شده و توسعه امور قرآنی با جهش قابل توجهی پیگیری شود.
برنامه‌ریزی جهت واگذاری طرح‌های آموزشی به مؤسسات، نظارت، ارزیابی، سطح‌بندی، صدور مجوز، برگزاری دوره‌های مدیریتی و تربیت مربی، تربیت مدرس، جلوگیری از تشتت مدیریتی و ... نیازمند داشتن اطلاعات واحد از این مراکز است که این امر نیز نیازمند متحد شدن این دو اتحادیه جهت جلوگیری از هدر رفتن سرمایه و برگزاری و اجرای طرح‌ها به‌صورت هدفمند است؛ چرا که در حال حاضر مشاهد می‌شود که یکی از آفت‌های جدی در حوزه فعالیت مؤسسات حمایت‌های بی‌برنامه است، یکی از سؤالات مطرح در این حوزه این است که آیا متولیان امر ادغام در رابطه با نحوه ارزیابی و صدور مجوز مؤسسات قرآنی کشور تدابیری اندیشیده‌اند؟
به‌عنوان مثال در اجرای طرح تربیت 10 میلیون حافظ قرآن علاوه بر دو اتحادیه ارگان‌های دیگری نیز در این حوزه وارده شده‌اند و هیچ آمار دقیقی در رابطه با اجرایی شدن این طرح در دست نیست که این مورد نیز یکی از آفت‌های تعدد اتحادیه و مؤسسات قرآنی در کشور است که حتی در برخی از موارد آمار‌ها تکراری ارائه می‌شود، در نتیجه نظارت و برنامه‌ریزی دقیق در این حوزه نیز نیازمند اتحاد مؤسسات و مراکز قرآنی است که این اتحادیه نیز در سایه اتحاد دو اتحادیه مؤسسات قرآنی در کشور حاصل می‌شود.
محمدی در رابطه با نحوه صدور مجوز برای مؤسسات قرآنی گفت: مسلما مهم‌ترین امر حقوقی در طرح ادغام اتحادیه‌ها موضوع صدور مجوز و نظارت بر آن است که می‌تواند تابعی از موضوع کلان ساماندهی صدور مجوز و نظارت بر مؤسسات باشد.
دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی افزود: در جلسه گروه کارشناسی مجمع توافق شد که تیم مشترک دو دستگاه یا همان کمیته مشترک با تشکیل جلسات مستمر تا پایان فروردین‌ماه سازوکار پیشنهادی خود را برای ساماندهی و تمرکز صدور مجوز و نظارت بر مؤسسات قرآنی ـ مردمی تهیه و به گروه کارشناسی ارائه دهند تا پس از آن در مجمع و شورا گزارش و تصمیم‌گیری شود.

بهار هم‌گرایی اتحادیه‌های قرآنی کشور در بهار 93
وی در رابطه با زمان اعلام جزئیات اتحادیه مدغم بیان کرد: با توجه به فضای تفاهم موجود و رفع بسیاری از ذهنیت‌های غیرکارشناسی و سلیقه‌ای، به نظر می‌رسد که با همت جامعه قرآنی و کارشناسان و مدیران مسئول، در بهار سال 1393 شاهد به ثمر رسیدن تعاملات و بررسی‌ها و تصویب طرح باشیم.
با موافقت مدیران و رؤسای دو اتحادیه تشکل‌ها و مؤسسات قرآنی جهت ادغام، این طرح قدم در مسیری گذاشته که امید زیادی را جهت اجرایی شدن آن در جامعه ایجاد کرده است.
اما یکی از مسائل و موضوعات مهمی که باید مورد توجه مسئولان و کارشناس در حوزه اجرای طرح ادغام قرار گیرد این است که پس از اجرایی شدن طرح ادغام نحوه عضو‌گیری، انتخاب هیئت مدیره، انتخاب مدیرعامل و نحوه نظارت بر فعالیت این اتحادیه و مؤسسات عضو برعهده چه‌کسی خواهد بود؟ و کارهای بر زمین مانده دو اتحادیه چگونه به سرانجام خواهد رسید؟
فراهم شدن زمینه‌های تشکیل اتحادیه مدغم توسط مسئولان دو اتحادیه قرآنی
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا حشمتی، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در گفت‌وگویی با ایکنا در رابطه با روند بررسی طرح ادغام اتحادیه‌های قرآنی کشور گفت: مسئولان دو اتحادیه همگی از بزرگان قرآنی کشور هستند و خود باید زمینه ادغام این اتحادیه را فراهم کنند زیرا معقول نیست دو اتحادیه در یک صنف فعالیت کنند.

وی در ادامه بیان کرد: به نظر می‌رسد ضروری است، در شورای عالی انقلاب فرهنگی و دستگاه‌های مربوطه، ضوابط تأسیس مؤسسه اصلاح شده و این اصلاح نیز اعلام شود، تا این مؤسسات پس از دریافت مجوز، ذیل یک تشکل قرار گیرند.
رسیدگی به وضعیت مؤسسات قرآنی به‌ویژه مؤسساتی که دارای دو مجوز هستند، یکی از مباحث مهمی است که امید است با شکل‌گیری اتحادیه مدغم این مشکل نیز حل شود؛ یکی از مشکلات موجود در بحث ادغام این است که، هر یک از دو اتحادیه تمایل دارند تا اساسنامه آنها در اتحادیه مدغم مد نظر قرار گیرد و شاید این موضوع یکی از مشکلات اساسی باشد که اجرایی شدن طرح ادغام را تاکنون به تعویق انداخته است و باید دید مدیران و رؤسای سازمان دارالقرآن‌ و معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد و مدیران عامل دو اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی در این رابطه به چه نتیجه‌ای خواهند رسید؟
قره‌شیخلو، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم نیزضمن اعلام موافقت با اصل ادغام تصریح کرد: در رابطه با اصل موضوع ما نیز اعلام کردیم که با ادغام موافقیم و دیگر مسئولان نیز با تأکید بر موافقت با اصل ادغام بر این موضوع صحه می‌گذارند، ولی مشکل، فضاسازی‌هاییست که ایجاد می‌شود و نمی‌گذارد که این کار راه سالم خود را پیش برود.



وی در رابطه با ایجاد زمینه همکاری دو نهاد متولی اظهار کرد: باید بتوانیم قوانین و نوع عملکردمان را به هم نزدیک کنیم؛ حمایت‌هایمان، از یک کانال باشد؛ ما به دنبال این اهداف فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌ایم و برای این فعالیت‌ها نیزقاعده تعریف می‌کنیم ولی اگر بخواهند این بحث‌ها را پیش از حصول نتیجه رسانه‌ای کنند، درست نیست.
قره‌شیخلو بیان کرد: افراد باید صبر و تحمل داشته باشند تا فعالیت‌ها و بحث‌های کارشناسی‌شده به انجام برسد و هر دو طرف به اجماع و وفاق برسند و سپس نسبت به اعلام نتیجه، اقدام کنند.
وی در رابطه با طولانی شدن جلسات مربوط به طرح ادغام با توجه به موافقت طرفین با اصل این طرح گفت: دلیل این مدت زمان، این است که مباحثه درست و اصولی صورت نمی‌گیرد؛ هر کس چیزی می‌گوید و مصاحبه‌ای می‌کند؛ اگر می‌خواهیم این طرح در زمان نزدیک‌تری به درستی به اجرا برسد باید طرح را کارشناسی کرده و طی جلسات مختلف، روی آن بحث کنیم و هر چیزی که نتیجه بود را اعلام عمومی کنیم.
طراحی مدل برای ساماندهی مؤسسات وادغام اتحادیه‌های قرآنی از سوی مسئولان مرتبط
وی در رابطه با موضع صریح سازمان دارالقرآن در رابطه با این طرح خاطرنشان کرد: موضع سازمان دارالقرآن همیشه در رابطه با ادغام همین بوده و الان نیز همین است و من همیشه گفته‌ام ما با اصل ادغام موافقیم و باید یک اتحادیه داشته باشیم ولی مکانیزم این کار باید طوری طراحی شود که در آینده با مشکلات جدیدی مواجه نشویم و راه آن هم این است که دو دستگاه اصلی که در این رابطه دخیلند، یعنی وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات، با هم مفاهمه کنند و مدلی را هم برای ساماندهی مؤسسات و هم ادغام اتحادیه‌ها طراحی کنند.
هر فعل و انفعالی که در نهادی صورت می‌گیرد دارای یکسری مزایا و معایبی است که با مدیریت صحیح می‌توان این آسیب‌ها را به حداقل رسانده و فرصت‌ها را افزایش دهد، در نتیجه به کار بستن مدیریت صحیح را می‌توان ازعوامل از بین برنده آسیب‌های احتمالی ناشی از ادغام دانست.
طرح ادغام موضوعی است که با مدیریت صحیح آن می‌توان نواقص و ضعف‌ها را به حداقل رساند و در راستای توانبخشی نقاط مثبت گام برداشت، زیرا وجود مؤسسات و نهادهای هم‌سو، انجام کارهای تکراری، موازی کاری جز اختلاف و بلاتکلیفی حاصلی نخواهد داشت.
سیدعلی سرابی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا با بیان اینکه به هر حال وحدت و انسجام یکی از ارزش‌های مورد تأکید قرآن است، افزود: ما در سال‌های گذشته شاهد بودیم که مقام معظم رهبری یک سال را با عنوان «اتحاد ملی و انسجام اسلامی» نام‌گذاری کردند؛ این بدان معنی است که وحدت و انسجام حتی در قرآن نیز مورد توصیه است.

وی با یادآوری اینکه ایجاد وحدت‌رویه در فعالیت مؤسسات قرآنی، فلسفه تأسیس اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور بوده است، عنوان کرد: بر این اساس ما که پرچم‌ مؤسسات قرآنی را برافراشته‌ایم، باید بر ارزش وحدت و انسجام پافشاری داشته باشیم و تلاش کنیم تا این مسیر را در فعالیت مؤسسات قرآنی کشور نیز دنبال کنیم.
سرابی در ادامه با اشاره به تأسیس اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور طی سال‌های اخیر، گفت: با تأسیس این اتحادیه جدید که با حمایت سازمان دارالقرآن‌الکریم انجام شد، شاهد تشتت در عرصه فعالیت‌های قرآنی مردمی شدیم.
یکی از مشکلات موجود در فعالیت‌های قرآنی کشور این است که هر یک از دو اتحادیه جهت جذب منابع مالی بیشتر سعی دارند تا خود را بزرگتر از آنچه هستند نشان دهند و این یک معضل است.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور با بیان اینکه موضع ما برای ادغام اتحادیه‌ها، خیرخواهانه است، ادامه داد: خوب است که دوستان در اتحادیه موسسات قرآنی ـ مردمی کشور به این موضوع توجه جدی داشته باشند و بدانند که خواسته ما از موضع دلسوزانه است و امیدواریم به فضل الهی این اتفاق هر چه زودتر رخ دهد.
سردرگمی دولت در واگذاری فعالیت‌‌ها به مؤسسات قرآنی
وی اظهار کرد: براساس سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران و دولت قرار است که فعالیت‌های اجرایی به بخش مردمی واگذار شود و دولت از تصدی‌گری امور اجتناب کند که هم‌اکنون مشاهده می‌کنیم که دولت و نظام جمهوری اسلامی که شامل بخش‌های مختلفی است، برای واگذاری فعالیت‌ مؤسسات قرآنی دچار سردرگمی شده و نمی‌داند که با چه کسانی باید تعامل داشته باشد.
رئیس هیئت مدیره اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور ادامه داد: همچنین در عرصه مدیریت کلان یک نوع خلأ وجود دارد، به این معنی که برای تمامی اقشار و گروه‌ها از جمله هنرمندان، عکاسان، نویسندگان و... یک اتحادیه و تشکل واحد وجود دارد که به حمایت از این اقشار می‌پردازد، اما در حوزه مؤسسات قرآنی یک اتحادیه واحد نبوده و مؤسسات نیز زیر نظر دو اتحادیه کشوری فعالیت دارند و به همین دلیل یک برنامه‌ریزی جامع صورت نمی‌گیرد.
در نتیجه اجرای طرح ادغام نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و کار کارشناسی حساب شده است، زیرا این دو اتحادیه در حال حاضر گرچه دارای اهداف واحدی هستند، اما روش‌های این دو نهاد با هم متفاوت است.
مسأله دیگر که باید در این ادغام مورد توجه قرار گیرد این است که پس از ایجاد اتحادیه مدغم، مرجع تصمیم‌گیری در این اتحادیه باید دارای قدرت تصمیم‌گیری باشد، تا اتحادیه با مشکلات کمتری مواجه شود.
حسن محمدی، مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا، در رابطه با ادغام اتحادیه‌های قرآنی، گفت: در جامعه قرآنی همیشه به دنبال اتحاد، وحدت و همدلی بوده‌ایم، از همان ابتدای تأسیس اتحادیه مؤسسات قرآنی و در حال حاضر هم که فعالان و کارشناسان قرآن، سکان اتحادیه مؤسسات قرآنی را به‌دست گرفته‌اند، یک تعامل و ارتباطی برقرار شده مبنی بر این که طرحی که دغدغه همه دلسوزان و فعالان جامعه قرآنی است را پیگیر شویم.
یکی از سؤالاتی که در این زمینه مطرح است، این است که تکلیف اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی استان‌ها و اتحادیه‌های منطقه‌ای تشکل‌های قرآنی پس از اجرایی شدن این طرح چه می‌شود؟، آیا این اتحادیه‌ها نیز ادغام خواهند شد؟، در صورت مطرح شدن این موضوع برای استان‌ها آیا این اتحاد‌یه‌ها نیز مدت زمانی را برای اجرای طرح طی می‌کنند؟ آیا اتحادیه‌های استانی با این طرح موافقت خواهند کرد؟
محمدی عنوان کرد: به هر حال نقشه راهی به‌صورت مشترک و مستقل تدوین شده است که هم اتحادیه‌های استانی و هم اتحادیه‌های کشوری حضور خواهند داشت، ولی این حضور به صورت مدغم، واحد، مستقل و مشترک خواهد بود.
مؤسسات قرآنی؛ سردمدار انتخاب هیئت مدیره اتحادیه مدغم
مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت کشور با اشاره به این که احتمال می‌رود در سال 1393 برنامه‌ریزی خوبی بر این اساس صورت پذیرد، افزود: مؤسسات قرآنی سردمدار انتخاب هیئت مدیره هستند و تمام هم و غم مدیران نیز این است که مؤسسات قرآنی، متولی اتحادیه‌های قرآنی باشند و حتماً اتحادیه مدغم، اتحادیه‌ای قوی، کاملاً مردمی، مستقل و بر پایه نظر محض مؤسسات قرآنی مردم نهاد خواهد بود.
وی دررابطه با ادغام اتحادیه‌های استانی، تصریح کرد: اتحادیه‌های استانی نیز ادغام خواهند شد تا یک ساختار واحد تشکیل شود و مؤسساتی که از دو نهاد سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز فعالیت دارند، نیز ساماندهی می‌شوند.
محمدی در رابطه با نحوه فعالیت مؤسسات پس از ادغام اتحادیه‌های قرآنی، عنوان کرد: یکی از زیرمجموعه‌های نتایج و خروجی‌های این ادغام، همان بحث ساماندهی صدور مجوز برای مؤسسات قرآنی است که یک دستگاه، شورا و یک مرجع واحد به این مراکز، مجوز خواهد داد.
در حال حاضر برنامه‌هایی که در تشکل‌های قرآنی بحث و گفت‌وگو می‌شود، به‌نظرکهنه، سنتی و قدیمی بوده و نیازهای واقعی قرآنی که مشخص کننده وضعیت مؤسسات در آینده طولانی مدت باشد را مورد توجه قرار نداده است.
حجت‌الاسلام سیدحسین کوششی، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی کشور در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: تمامی موفقیت‌ها براساس اتحاد حاصل می‌شود و در حال حاضر نیز در رابطه با ادغام دو اتحادیه هماهنگی‌هایی با معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و اتحادیه‌ تشکل‌های قرآنی انجام شده است.
وی بیان کرد: باید توجه داشت که جنس و عملکرد مؤسسات عضو اتحادیه تشکل‌های قرآنی و مؤسسات قرآنی عضو اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی یکی است، اما نوع مجوز این دو نهاد با یکدیگر متفاوت است.

کوششی افزود: در رابطه با یکی شدن اتحادیه‌ها که نهادی مردمی هستند باید از طریق نهادهای قرآنی ـ مردمی کشور در قالب یک مجمع عمومی اقدام شود و هیئت مدیره این اتحادیه مدغم نیز از طریق مجمع انتخاب شود.
سؤال مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که در گفت‌وگوهای مختلف مشاهده شده که هر یک از مسئولان نظرات متعددی را در رابطه با نحوه تشکیل هیئت مدیره اتحادیه مدغم، عضوگیری، انتخاب مدیرعامل و ... داده‌اند، اما آیا با توجه به وجود بیش از 4 هزار مؤسسه قرآنی در کشور نظرسنجی از این مراکز صورت گرفته است و رصدی در حوزه میزان موافقت و مخالفت مؤسسات با این طرح انجام شده است؟
یکی از نیازهای جامعه امروز توجه به نیاز جامعه و ایجاد فعالیت‌های نو در عرصه فعالیت‌های قرآنی به وجود آمده و رشته‌های جدید و کاملا به روز است، تا راه برای استعداهای برتر و مؤسساتی که توانایی بیشتری دارند باز شود، باید بر روی تهیه کردن برنامه‌های اثرگذار و به روز برای مؤسسات و تشکل‌های قرآنی کار شود، اگر مسئولان ادغام این دو تشکل قرآنی می‌خواهند این کار را انجام دهند، باید در اساس‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌ها بر به روز بودن برنامه‌‌ها دقت داشته باشند.
حسین بهبودی، مدیر امور مؤسسات قرآنی و استان‌های سازمان دارالقرآن الکریم، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا در رابطه با طرح ادغام اتحادیه‌های مؤسسات و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی در کشور گفت: در وهله اول باید تعریفی از نحوه ادغام اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی داشته باشیم که پس از مدغم شدن این دو نهاد کشوری، چه اتفاقاتی در حوزه قرآن می‌افتد.
ضرورت تصویرسازی محسنات و معایب نهاد قرآنی مدغم
وی با بیان این موضوع که تعریفی کلی از ادغام اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی داشته باشیم، گفت: پس از تعریف کلی از نحوه ادغام اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی باید به تصویرسازی محسنات و معایب این نهاد قرآنی مدغم بپردازیم.
وی ضمن بیان مطلب فوق تأکید کرد: هدف از تصویرسازی محسنات و معایب دو نهاد قرآنی کشور، بررسی نقاط ضعف و قوت ادغام اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی است که تحقق این مهم موجب کنکاش بسیاری از مباحث چالش‌انگیز این دو نهاد قرآنی خواهد شد.
وی در رابطه با چگونگی روند افزایش کیفی فعالیت‌های قرآنی و تأثیر ادغام اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی اظهار کرد: همواره ادغام نهادهای قرآنی فوق‌الذکر موضوع مورد بررسی بسیاری از رسانه‌های جمعی قرار گرفته است که اغلب کارشناسان مصاحبه‌شونده به کلی‌گویی این مهم می‌پردازند، در واقع معتقدند که اگر این دو نهاد قرآنی ادغام شوند، مدینه فاضله ایجاد می‌شود.

یکی از مشکلات و معضلات موجود در فعالیت مؤسسات قرآنی کشور بی‌برنامگی است، در حالی که این مؤسسات چه ارشادی و چه تبلیغاتی همگی دارای اهداف قرآنی بوده و یک هدف را دنبال می‌کنند، اما دارای یک وحدت رویه نیستند که با ادغام دو اتحادیه می‌توان این وحدیت رویه را از طریق یک کانال ایجاد کرد.
وی از جمله ضعف‌های موجود در طرح ادغام اتحادیه‌های مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی کشور را عدم وجود برنامه‌ریزی و هماهنگی میان مراکز قرآنی دانست و افزود: اگر از ابتدا بخواهیم به اهم فعالیت‌های اتحادیه‌های مؤسسات و تشکل‌های قرآنی بنگریم، می‌بینیم که این دو نهاد یک هدف را که همان توسعه فعالیت‌های قرآنی است دنبال می‌کنند، اما نکته مهم اینجاست که هر کدام به یک صورتی عمل می‌کنند و وحدت رویه میان این دو مرکز دیده نمی‌شود.
تشکیل هیئت نظارت بر اهم فعالیت‌های مؤسسات قرآنی کشور؛ پیش‌نیاز اجرای طرح ادغام
مدیر امور مؤسسات قرآنی و استان‌‌های سازمان دارالقرآن الکریم خواستار تشکیل هیئت نظارت بر اهم فعالیت‌های مؤسسات قرآنی سراسر کشور شد و عنوان کرد: برای ادغام مؤسسات قرآنی و تشکل‌های قرآنی ـ مردمی باید هیئت نظارت بر اهم فعالیت‌های قرآنی سراسر کشور تشکیل شود تا براساس آن تصمیم‌گیری واحد جهت برنامه‌های مؤسسات داشته باشند تا یک نوع یکپارچگی و وحدت ایجاد شود.
وی با بیان این مطلب که مرجع مؤسسات قرآنی مشخص شود، گفت: پس از بررسی برنامه‌های مؤسسات قرآنی باید یک مرجع برای رهبری و مدیریت این مراکز مردمی مشخص شود تا بر صدور مجوز مؤسسات قرآنی و تعیین محورهای مؤسسات نظارت کلی داشته باشد.
یکی از مواردی که پیش‌بینی می‌شود با اجرای طرح ادغام اتفاق بیافتد جلوگیری از موازی‌کاری، نیازسنجی و جلوگیری از تمرکز نیروهای قرآنی در یک منطقه و عدم حضور این نیروها در مناطق محروم است که می‌تواند به بالا رفتن راندمان کارها منجر شود.
یکی از دغدغه‌های که برخی از مسئولان مؤسسات در رابطه با طرح ادغام آن را مطرح می‌کنند این است که آیا ادغام دو اتحادیه به معنای حذف یک اتحادیه و توسعه و گسترش اتحادیه دیگر است؟، یا این ادغام به معنای جمع قدرت و حذف نقاط ضعف دو اتحادیه و تشیکل یک اتحادیه با تجمیع دو اتحادیه است؟
سید محسن موسوی بلده، یکی از اسایتد پیشکسوت هنر تلاوت قرآن اظهار کرد: بدیهی است بنده نیز مانند هرفعال دلسوز عرصه قرآن، از وجود دو جریان موازی در این عرصه در کشور که در محدوده فعالیت خود با هم تزاحم و تصادم داشته باشند، چندان راضی نیستم.
وی در ادامه بیان کرد:  اما شرایط فعلی به ‌صورتی است که بنده از تدوین و اجرای طرح ادغام اظهار نگرانی کرده و دغدغه این را دارم که در این ادغام مصالح طرفین خوب دیده نشود.
نگران کننده بودن طرح ادغام در صورت ادغام یک اتحادیه در دیگری
رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل مؤسسه احسن‌الحدیث تصریح کرد: اگر قرار باشد در این ادغام دیدگاهی حاکم باشد که یک اتحادیه در اتحادیه دیگر حل شده، از بین برود و دیگری قوی شود، ادغام نگران‌کننده است.
وی با بیان اینکه هیچ نوع موازی کاری در کشور خوب نیست، اظهار کرد: البته ادغام باید به ‌گونه‌‌ای باشد که هیچ یک از طرفین احساس سرخوردگی و ضربه خوردن و ... پیدا نکنند؛ در صورت اجتناب عاقلانه از این آسیب، ادغام فی ‌ذاته خوب است.
مدیرمسئول مؤسسه احسن‌الحدیث در رابطه با نظرسنجی از مؤسسات در حوزه ادغام دو اتحادیه گفت: تا کنون از مؤسسه بنده به‌عنوان یکی از مؤسسات کشور در حوزه ادغام نظرسنجی نشده است.
وی اظهار کرد: با اجرایی شدن مناسب طرح ادغام، مؤسسات قرآنی رئیس خود را خواهند شناخت! ، سیاست‌ها یکی شده، همدیگر را خنثی نکرده و در جهت تقویت یکدیگر پیش رفته و بودجه قرآنی نیز به عدالت تقسیم خواهد شد.
برخی معتقد هستند که پیگیری محورهای فعالیت مشترک از سوی دو مرکز و نهاد به بن بست می‌رسد و به نتیجه رسیدن پی‌گیری‌ها نیازمند اتحاد دو اتحادیه است.
حجت‌الاسلام منصور برزگر، مدیر اجرایی اتحادیه تشکل‌های قرآنی در منطقه جنوب کشور در گفت‌وگو با ایکنا، در این رابطه می‌گوید: وقتی دو نهاد بخواهند دو محور مشترک را با تفکرات جدا پیگیری کنند به بن بست خواهند رسید، در نتیجه نیاز است تا این دو اتحادیه ادغام شوند، زیرا تمام مراکز صنفی بنگاه و اتحادیه مشترکی دارند که با همکاری یکدیگر کارها را پیگیری می‌کنند.
وی در ادامه بیان کرد: در بخش قرآن که مهمترین کار آن ایجاد همدلی، وحدت و هم‌افزایی فعالیت‌های قرآنی است و اگر همه ید واحدی نباشند، قطعا نمی‌توانند حرفشان را به مسئولان برسانند و این جدایی‌ها باعث می‌شود که اختلاف‌ها بیشتر شده و تفرقه و جدایی پیش آید، زیرا یک اتحادیه حرفی می‌زند و اتحادیه دیگر حرف دیگری می‌زند و این در مراجعه با وزارت‌خانه‌ها باعث مشکل می‌شود، زیرا می‌گویند چرا شما یک حرف نمی‌زنید و باید یکدیگر هماهنگ نیستید و زمانی که تکلیفتان با خودتان روشن شد مراجعه کنید.
برزگر اظهار کرد: با ادغام دو اتحادیه می‌توان اتحاد را ایجاد کرد و از یک کانال تمامی حرف‌ها گفته شود، قطعا می‌توان تأثیر بیشتر بر روی افکار عمومی مردمی مراکز داشت.
مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های قرآنی منطقه جنوب اظهار کرد: آسیب طرح ادغام کمتر از فواید آن است و اگر این ادغام صورت گیرد از یک سو حرف‌ها بیشتر جواب گفته می‌شود و از سوی دیگر دولتی‌ها نمی‌توانند ادعایی داشته باشند.
یکی دیگر از دغدغه‌های موجود این است که پس از اجرای طرح ادغام و ایجاد اتحادیه مدغم نظارت بر فعالیت این نهاد برعهده چه مرکزی است؟ آیا سازمان تبلیغات اسلامی این امر را عهده داراست؟ آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان دستگاه ناظر معرفی خواهد شد؟
سید مرتضی نیکزاد، مدیرعامل بنیاد فرهنگی قرآنی روشندلان اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا در رابطه با این موضوع گفت: اصل ادغام طرح خوبی است و اجرای آن از دو دستگی و تفرقه جلوگیری کرده و انسجام و اتحاد را در جامعه قرآنی کشور به‌وجود می‌آورد و مؤسسات با این اتحاد می‌توانند مشکلات موجودی که در ارتباط با دستگاه‌ها به‌وجود می‌آید را برطرف کنند.
شورای توسعه فرهنگ قرآنی به‌عنوان دستگاه ناظر بر فعالیت اتحادیه مدغم معرفی شود
وی در ادامه بیان کرد: بهتر است که دستگاه ناظر بر فعالیت اتحادیه مدغم، شورای توسعه فرهنگ قرآنی باشد چرا که این شورا در شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌تواند، به‌عنوان دستگاهی ناظر تمام برنامه و کارهای این اتحادیه را هدایت و اساسنامه این اتحادیه نیز با توجه به نقطه نظرات این شورا تدوین و تنظیم شود، تا حرف‌ها و حدیث‌های موجود از بین برود.
مدیرعامل اتحادیه تشکل‌های جنوب غربی کشور تصریح کرد: امیدوارم در سال 93 با اجرایی شدن طرح ادغام، انسجام و اتحاد جامعه قرآنی را شاهد باشیم و اختلاف‌های سلیقه‌ای از بین برود.
وی در رابطه با اتحادیه‌های استان اظهار کرد: بهتر است اساسنامه این اتحادیه‌ها اصلاح و نقطه نظرات اتحادیه مدغم در اتحادیه‌های استانی هم اعمال شود، تا این اتحادیه‌ها نیز هماهنگ و همگام با اتحادیه مدغم فعالیت کنند.
با توجه به اینکه ماهیت مجوز مؤسساتی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز دریافت کرده‌اند، فرهنگی ـ قرآنی و ماهیت مؤسسات سازمان تبلیغات اسلامی، قرآنی است، برخی از مدیران مؤسسات قرآنی معتقد هستند که اجرای طرح ادغام پیش از ماهیت این مجوز‌ها باید به قرآنی تغییر پیدا کند تا ادغام محقق شود و تناقضی در رفتار به‌وجود نیاید.
تغییر ماهیت فرهنگی مؤسسات وزارت ارشاد پیش از ادغام دو اتحادیه
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی امیدیان، مدیرمسئول مؤسسه صاحب‌الزمان(عج) ازنا در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا در رابطه با ادغام دو اتحادیه مؤسسات و تشکل‌های قرآنی گفت: اصل ادغام قابل قبول است اما یکی از چیز‌هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که مؤسسات قرآنی که مجوز خود را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرده‌اند، غالبا مؤسسات فرهنگی هستند و نیاز است که در طرح ادغام ماهیت این مؤسسات تغییر پیدا کرده و قرآنی شوند و در ادامه این روند دستگاه حاکمیتی بر این موضوع صحه گذارد، تا ادغام دو اتحادیه تحقق پیدا کند.

وی در ادامه بیان کرد: زیرا در حال حاضر دستگاه‌های فرهنگی زیادی هستند که ماهیت آنها فرهنگی است اما کار قرآنی انجام می‌دهند، در نتیجه پیش از مطرح شدن طرح ادغام نیاز است تا ماهیت مؤسساتی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز دریافت کرده‌اند تغییر کند و این امر نیز نیازمند مشخص شدن دستگاه حاکمیتی صدور مجوز است تا در ادامه اتحادیه‌ها بتوانند واحد شوند.
مدیرعامل اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی استان لرستان اظهار کرد: اما اگر این مؤسسات فرهنگی باقی بمانند و هم از جانب بخش فرهنگی و هم از جانب بخش قرآنی فعالیت کنند، تناقض در رفتار است؛ چون بخشی اعظمی از مؤسسات اتحادیه مدغم، صرفا قرآنی هستند و مانند این مؤسسات نمی‌توانند از بسترهای بخش فرهنگی استفاده کنند.
اجرای طرح ادغام در ظاهر و مقام گفت‌وگو و جلسه دارای فواید زیادی از جهت یکی شدن توان‌ها، ظرفیت‌ها، شناسایی نقاط قوت و ضعف و ... است، اما باید دید در مقام عمل و اجرا و از نظر مؤسسات قرآنی هم اینگونه است؟
هدف از اجرای طرح ادغام چیست؟، چند درصد مؤسسات موافق اجرای طرح هستند؟، این ادغام چه مزایایی را برای مؤسسات در بر دارد؟ صدور مجوز مؤسسات برعهده چه‌کسی خواهد بود؟ و نظارت نهایی این اتحادیه مدغم برعهده چه کسی خواهد بود؟ از سؤالات و دغدغه‌هایی است که بسیاری از کسانی که با موضوع ادغام دو اتحادیه تشکل‌ها و مؤسسات قرآنی مواجه می‌شوند به دنبال پاسخ آن هستند.
در پایان باید دید آیا موازی‌کاری‌ها، دوباره‌کاری‌ها و بلاتکلیفی‌های مؤسسات و خانه‌های قرآنی کشور با ادغام دو اتحادیه به پایان می‌رسد و تمامی این مراکز از حمایت یکنواختی برخوردار خواهند شد؛ طرحی که همه اعضای جامعه قرآنی به صورت متحد با اصل آن موافقند، سرچشمه برکات بسیاری برای جامعه قرآنی است، چرا که در قدم اول نگاه امیدوارانه بسیاری از فعالان قرآنی ـ مردمی کشور را با خود همراه ساخته و گرچه نگرانی‌هایی را نیز با خود توام ساخته اما باید دید مسئولان و تصمیم‌گیرندگان در این راستا برای رفع این دغدغه‌ها و آسیب‌های احتمالی چه تدابیری خواهند اندیشید.

خبرگزاری ایکنا آماده انعکاس نظرات مدیران مؤسسات قرآنی و دلسوزان عرصه فعالیت‌های قرآنی ـ مردمی کشور در راستای اجرای هر چه بهتر طرح ادغام دو اتحادیه مؤسسات قرآنی کشور است.