تولید اثری فاخر با ماندگاری بیشتر، انگیزه کتابت قرآن مطلا بود

علیرضا بهدانی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: در طول 22 سال گذشته بالغ بر 43 بار قرآن کریم را کتابت کردم که در همه آنها از مرکب‌های مختلف استفاده کرده و خطوط گوناگونی را نیز تجربه کردم، اما همیشه اعتقاد به این داشتم که باید قرآن به شیوه‌ای نگارش شود که ماندگاری آن بیشتر باشد.
وی  با اشاره به اینکه قرآن نخستین بار توسط وی با طلا کتابت شده است، افزود: مطالعه‌ای در سیر تاریخی کتابت قرآن داشتم و در پی دانستن این نکته بودم که آیا تاکنون قرآن با طلا نوشته شده است یا نه و در صورت مثبت بودن این قضیه، ترتیب کار به چه شکلی بوده است؛ با توجه به فعالیت هنری‌ام در نگارگری و نقاشی، بارها از طلای خالص در تزئین کادر استفاده می‌کردم و می‌دانستم که اثری که با طلا خلق شود، ماندگاری بیشتری خواهد داشت.

کتابت نخستین قرآن مطلا با پودر طلا و دومین قرآن با چسب و ورق طلا بود
بهدانی گفت: نخستین قرآن را با تکنیک پودر طلا نوشتم؛ شیوه کار به این شکل بود که پودر طلا را با عسل مخلوط کرده و با قلم نی معمولی قرآن را می‌نوشتم و مهره عقیقی به آن می‌کشیدم که برق و جلا پیدا کند، اما در نگارش قرآن بعدی از شیوه دیگری استفاده کردم؛ به این شکل که ابتدا قرآن را با چسب طلا و با استفاده از قلم نی معمولی روی کاغذ عادی خوشنویسی، کتابت کرده و بعد ورق طلا را روی آن می‌چسباندم و پس از خشک شدن با دستمال، اضافات را دور‌گیری کرده و پاک می‌کردم.
وی با اشاره به اینکه تاکنون هم بزرگترین و هم کوچکترین قرآن مطلا را به نگارش درآورده است، افزود: ابتدا که قرآن بزرگ را نوشتم احساس کردم با توجه به حجیم بودن رسم‌الخط قرآن کار سختی انجام نداده‌ام و در نتیجه این تصمیم را گرفتم تا خود را با نگارش کوچکترین قرآن طلا بیازمایم که خدا توفیق داد و این کار نیز به سرانجام رسید و اخیراًً نیز نگارش نهج‌البلاغه مطلا را به پایان رسانده‌ام.

در کتابت نهج‌البلاغه مطلا تمام زمینه کاغذ را نیز با لایه‌های طلا پوشاندم
این کاتب قرآن تصریح کرد: شیوه کتابت نهج‌البلاغه کمی متفاوت‌تر بود و پس از نوشتن متن آن با استفاده از چسب طلا و قلم نی و چسباندن ورق طلا، تمام فضاهای خالی و سفید کاغذ را نیز با لایه‌ای از طلا پوشاندم که البته خطوط نهج‌البلاغه نسبت به زمینه کاغذ کمی برجسته‌تر به نظر می‌رسد.
وی در این مورد که از چه خطی در کتابت قرآن و نهج‌البلاغه مطلا استفاده کرده است، گفت: در نگارش نخستین قرآن مطلا از نسخ عربی استفاده کردم، اما در قرآن دوم و نهج‌البلاغه مطلا، نسخ ایرانی که جذابیت و گیرایی خاصی دارد مورد استفاده قرار گرفت.
بهدانی ادامه داد: شیوه خوشنویسی مطلا پیشتر به این شکل بوده است که ابتدا دور خطوط را با مداد کشیده و سپس داخل آن را با پودر و یا ورق طلا پر می‌کردند، اما در شیوه جدید که من در مورد قرآن مطلا به کار می‌گیرم، با استفاده از پودر و یا چسب و ورق طلا، این کار راحت‌تر به انجام می‌رسد؛ هر چند که زمان و دقت بیشتری را می‌طلبد. 
 

هیچ نگرانی در مورد تأمین مواد لازم برای کتابت قرآن مطلا ندارم
وی تأکید کرد: ورق‌های طلا 22 عیار و در قطع 8 در 8 سانتیمتر و پودر طلا نیز به همین شکل از ترکیه و ایتالیا وارد کشور می‌شود و قطعاً خریداری آنها گران هستند، اما چون در راه کتابت قرآن، دلی و ذوقی کار می‌کنم، پس هیچ نگرانی از بابت تأمین هزینه‌ آنها ندارم و در این مدت برای این کار به هیچ مقام و سازمان فرهنگی و هنری نیز مراجعه نکرده‌ام و هزینه این کار را از راه فروش محصولات هنری نظیر تابلوهای مینیاتور، نقاشی و تذهیب، تأمین می‌کنم.
بهدانی گفت: البته دو قرآن مطلا پس از به نمایش گذاشته شدن در نمایشگاه قرآن تقدیم رهبر معظم انقلاب شد که علاوه بر پرداخت هزینه و دست‌مزد، مبلغی نیز بیت معظم‌له در اختیارم گذاشتند که انگیزه من را در مورد استمرار این هنر مضاعف کرد و همچنان در حال خلق قرآن مطلا هستم.
 

نابغه هنری نیستم؛ انسانی عادی، اما کمی سختکوش هستم
وی ادامه داد: با وجود مشغله کاری و اداری که دارم، تاکنون موفق شدم که بالغ بر 15 هزار تابلوی نقاشی و 4 هزار تابلوی مینیاتور بکشم و 50 دیوان شعری را نیز کتابت کنم و به این خاطر همه مرا نابغه هنری می‌نامند؛ در حالی‌که من انسان عادی هستم و البته کمی سختکوش و معمولاً از پاسی از شب تا اذان صبح به کتابت مشغولم و در این راه، زیاد سختگیری و وسواس ندارم و با وضو و توکل بر خدا دست به قلم می‌شوم که خود او نیز یاری‌رسان من است.
بهدانی گفت: به پیشنهاد وزیر ارشاد دولت تدبیر و امید، نهج‌البلاغه مطلا قرار است در نمایشگاه قرآن آینده به نمایش گذاشته شود و لذا تاکنون آن را به جایی و یا شخصی هدیه نکرده‌ام، اما بعد از نمایشگاه قطعاً آن را پیشکش رهبر معظم انقلاب خواهم کرد.
وی در پاسخ به این پرسش ایکنا که آیا تاکنون قصدی مبنی بر آموزش این تکنیک به هنرجویان علاقه‌مند داشته است یا نه، افزود: شاگردانی دارم که اتفاقاً برخی از آنها علاقه‌مندی خود را به کتابت قرآن نشان داده‌اند، اما به شکل نظام‌مند و در قالب کلاس و کارگاهی رسمی در این زمینه کاری انجام نداده‌ام و هیچ چشم‌داشتی نیز از مسئولان فرهنگی و هنری ندارم.
بهدانی در پایان در مورد اینکه معمولاً چه زمانی را وقت صرف کتابت قرآن و نهج‌البلاغه مطلا کرده است، گفت: از آنجا که هیچ حساسیت و وسواسی ندارم، این کار را خیلی زودتر از آنچه انتظار می‌رود انجام می‌دهم، البته برای نخستین قرآن یک سال وقت صرف کردم و در کتابت دومین قرآن 114 روز زمان سپری شد، اما با اشرافی که نسبت به این کار پیدا کرده‌ام، اکنون ظرف یکی، دو ماه قادر به کتابت قرآن مطلا هستم.