مهدی نصیری، رئیس کانون منتقدان تئاتر ایران در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با اشاره به این که دیگر در عرصه تولیدات نمایشی به ندرت میتوان سراغی از آثار فاخر نمایشی که رنگ و لعاب ارزشی و انسانی داشته باشند گرفت گفت: این مسئله ریشه در عدم برنامهریزی اصولی و تربیت نسل نو و کارآمد فعال در تولید تئاتر دارد که از رهگذر تولید و اجرای آثار نمایشی باید به پختگی و قوام لازم دست پیدا کنند.
وی گفت: هر از چند گاهی هیاهو و غوغایی را در فضای هنرهای نمایشی کشور شاهد هستیم که با هدف و توجیه بها دادن به تولیدات و فعالیتهای نمایشی به ویژه نسل جوان صورت میگیرند که معمولاً در قالب برگزاری جشن و جشنواره برگزار شده اما چیزی نمیگذرد که این هیاهو و جنجال فروکش میکند و چون تصمیم برای برگزاری آنها مقطعی و بدون برنامهریزی بوده است لذا پیامد مثبتی برای پیشرفت هنرهای نمایشی در کشور ندارد.
«اردیبهشت تئاتر» به ارزیابی آثار شهرستانی بدون در نظر گرفتن امکانات موجود میپردازد
نصیری به برگزاری جشنهای اردیبهشت تئاتر که هر ساله به مناسبت گرامیداشت روز جهانی تئاتر در کشور برگزار میشود اشاره کرد و گفت: وقوع چنین برنامهای که قریب یک ماه و به میزبانی ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در استانهای کشور برگزار میشود بدون در نظر گرفتن بضاعتهای تئاتری شهرستانها و کمبودهای موجود میان اهالی تئاتر شهرستانها به محملی برای گردآمدن و اجراهای نمایشی به منظور بزرگداشت این روز تبدیل شده است و همان طور که گفتم بدون نتیجهای پس از پایان موعد برگزاری همه چیز به حالت اولیه خود باز میگردد و هیچ نتیجهای در برنخواهد داشت در حالی که میتوان هزینههای جاری برای برگزاری آن را در جهت امور زیربنایی و تقویت بنیه فنی و علمی فعالان تئاتری صرف کرد.
این نویسنده و منتقد تئاتر تصریح کرد: در همه جای دنیا برنامهای که به مناسبت بزرگداشت روز جهانی تئاتر در نظر گرفته میشود حداکثر در یک هفته برنامهریزی میشود که بیشتر به اظهارنظر چهرههای تئاتری در مورد وضعیت تولیدات تئاتر، اولویتبندی موضوعی نمایشهای تولیدی و نیازهایی که در این حوزه محسوس است منحصر میشود و تنها تعداد معدودی نمایش به کارگردانی کارگردانان نامآشنا را در آن شاهد هستیم چیزی که در ایران با وجود همه معذورات و بدهیهایی که اداره کل هنرهای نمایشی به گروههای سازنده دارد اما بودجه هنگفتی هزینه کارهای سطحی و زودگذر میشود.
هیچ برنامهای برای تحقق شعار تئاتر ملی نداشته و نداریم
رئیس کانون ملی منتقدان تئاتر ایران ادامه داد: بالغ بر سه دهه است که شعار تئاتر ملی سر میدهیم؛ تئاتری که همه جنبههای ملی، باوری و اعتقادی ما را در خود داشته باشد اما تاکنون در مورد هیچ یک از جنبههای نظری چنین تئاتری نه بحث و تبادلنظر مؤثری صورت گرفته است و نه ساختار مدیریتی تئاتر براساس برنامهای مدون کاری را در راستای تحقق چنین تئاتری صورت داده است و این در حالیست که در همه جای دنیا از رهگذر نقد نظام اجرایی و برگزاری کرسیهای نظریهپردازی به اصلاح وضعیت هنرهای نمایشی براساس اقتضائات زمان و شرایط میپردازند و مثلاً پروسه تولید یک نمایش صرفاً روند تولید نیست بلکه در خلال تولید، حین اجرا و پس از آن همه جلسات نقد و بررسی مکرری تشکیل میشود و هم اعضای گروه تولید نمایش تحت آموزش علوم روز تئاتری قرار میگیرند که براساس دانش روز از عملکرد خود دفاع کنند.
نصیری گفت: اگر هدف متعالی از برگزاری ویژهبرنامههایی همچون اردیبهشت تئاتر مورد نظر باشد پس دیگر نباید امور استانهای اداره کل هنرهای نمایشی به صرف بها دادن به تولیدات نمایشی شرایطی را فراهم آورد که آنها پس از اجرای نمایش به حال خود رها شوند و تنها وظیفه مسئولان این باشد که با اعزام کارشناس داوری از پایتخت به استانهای کشور، بدون آن که شرایط و امکانات را بسنجند به ارزیابی آثار تولیدی از منظر بالا نگاه کنند بلکه باید با تشکیل کارگاههای آموزشی و نقد آثار شرایطی را سامان بخشد تا فعالان به آنچه که میاندیشند و به انجام میرسانند واقف شده و به تعریف درستی از تئاتر فاخر ملی دست یابیم.