تدوین کدهای اخلاقی طب انتقال خون تا پایان سال جاری

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) علی‌اکبر پورفتح الله، مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران در سمینار دو روزه حقوق و اخلاق در طب انتقال خون به نقش مهم اخلاق در طب اسلامی و نقش ویژه این طب در پزشکی اشاره کرد و گفت: مباحث مرتبط با اخلاق و حقوق از گذشته تاکنون همواره یکی از چالش‌های حوزه بوده است و متاسفانه در طب جدید به گذشت زمان اخلاق شکل فرمالیته به خود گرفته است بنابراین ضروری است تا اخلاق پزشکی مورد بازبینی قرار بگیرد.
پورفتح الله از تاریخچه طب انتقال خون سخن به میان آورد و افزود: از زمان آغاز مفهوم طب انتقال و مصرف خون همواره مباحث اخلاقی مطرح بوده است چرا که انتقال خون با خطرات مرگباری می‌توانست همراه باشد به طوری که تا قبل از تعیین گروه‌های خونی، از هر چهار انتقال خون، سه مورد مطابقت می‌کرد و نفر چهارم در معرض خطر مرگ قرار می‌گرفت.
مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران با تاکید بر اینکه با وجود تمام پیشرفت‌های بشری همچنان انتقال خون همراه با ریسک‌های جانی برای بیماران صورت می‌گیرد، ادامه داد: اگر چه احتمال انتقال بیماری به حداقل رسیده است ولی هنوز هم عواملی همچون بیماری‌های نوظهور، پروتئین‌های شکل یافته و ویروس‌های که در مرحله کمون قرار دارند خود را با غربالگری نشان نمی‌دهند که می‌توانند جان بیماران را تهدید کنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به برخی از چالش‌های مطرح در این حوزه اشاره کرد و گفت: به طور مثال زمانی که بیماری تنها با تزریق خونی نجات پیدا می‌کند آیا فرد می‌تواند برای خطرات احتمالی علیه انتقال خون دعوی حقوقی داشته باشد یا خیر؟ هم اکنون در دنیا 150 هزار مادر در حین وضع حمل و به خاطر نبودن خون جان خود را از دست می‌دهند اما اگر به تمام این افراد خون برسد این احتمال وجود دارد که از هر سه نفر، یک فرد به هپاتیت مبتلا شود.
پورفتح الله در تکمیل این بخش از سخنان خود گفت: سوال این است در چنین شرایطی چه فردی مقصر است و چه کسی باید پاسخگو باشد؟ پزشک یا شخصی که تامین خون و فرآورده‌های خونی را بر عهده دارد یا مراجع دولتی یا....؟ این چالش‌ها را بسیاری از مباحث حقوقی دیگر طب انتقال خون را تحت فشار قرار می‌دهند و این پرسش‌ها باید توسط صاحب نظران فقه و حقوق پاسخ داده شود.
وی همچنین به هزینه آماده سازی و فرآوری خون و فرآورده‌های خونی اشاره کرد و افزود: به طور معمول در کشورهای اروپایی هزینه‌ای 120 دلاری به منظور هزینه خون دریافت می‌شود که این یک پنجم هزینه‌های تهیه خون و فرآورده‌های آن است سوال اینجاست در زمینه حقوق بیمار می‌توان وارد این موضوع شد یا خیر که آیا این کار به اخلاق پزشکی لطمه می‌زند یا خیر؟ اینکه باید 600 دلار هزینه نپرداخته را در نظر گرفت و یا 120 دلار دریافت شده را و این هزینه‌ها چطور باید مسترد شوند؟
مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران خاطرنشان کرد: هر پزشک باید بداند با تجهیز هر واحد خون سیستم بهداشت و درمان مردمی که از آن سرویس می‌گیرند در واقع 600 دلار هزینه تحمیل می‌کند و باید هزینه اثربخشی خون را نیز در نظر بگیرد که این مسئله نیز بحث اخلاقی به شمار می‌رود.
پورفتح‌الله بر ضرورت تدوین کدهای اخلاقی طب انتقال خون ایران تاکید کرد و گفت: این کدهای اخلاقی در دو بخش اهدا کنندگان و دریافت کنندگان خون باید مدنظر قرار بگیرد بدین منظور اطلاع اهداکننده از مشکلات احتمالی پس از اهدای خون و اطلاع دریافتکننده خون از منافع و خطرات احتمالی نیز از دیگر مباحثی است که باید در این بخش مورد توجه قرار بگیرد.
مدیر عامل سازمان انتقال خون ایران در بخش پایانی سخنان خود با تاکید بر اینکه اخلاق عملی مهتر از دستور العمل‌هایی است که صرفا در متون باقی می‌مانند از تدوین کدهای اخلاقی طب انتقال خون تا پایان سال جاری خبر داد.

گزارش تصویری سمینار دو روزه حقوق و اخلاق در انتقال خون