رویکرد مثبت ایران به ترجمه قرآن/ مشکلات مالی به کار لطمه زده است
گروه ادب: مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی با بیان اینکه ایران رویکرد مثبتی نسبت به ترجمه قرآن به زبانهای دیگر دارد، گفت: چندین ترجمه آماده چاپ داریم که به دلیل محدودیت‌های مالی انتشار آنها به طول انجامیده است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد نقدی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در رابطه با وضعیت ترجمه قرآن در دهه اخیر در ایران گفت: ترجمه قرآن خوشبختانه به طور عمومی، بعد از انقلاب اسلامی ایران با رویکرد مثبت و روبه‌رشدی همراه بوده است و تلاش خوبی صورت گرفته است.
وی افزود: آمارها نشان می‌دهد که در دهه اخیر(سالهای 1383 تا 1393) قریب به 40 ترجمه از قرآن کریم در ایران به چاپ رسیده است و تعدادی دیگر نیز انجام شده که هنوز به چاپ نرسیده‌اند.
انتشار 50 ترجمه قرآن توسط عربستان
حجت‌الاسلام نقدی با اشاره به ترجمه قرآن توسط کشورهای دیگر بیان کرد: سه کشور دیگر در زمینه ترجمه قرآن رقیب ما هستند، یکی از آنها عربستان است که نزدیک به 30 سال پیش در این زمینه برنامه‌ریزی‌های خود را شروع کرده و نزدیک به 50 ترجمه از قرآن به زبانهای مختلف را به چاپ رسانده است. اما به جرئت می‌توان گفت که ترجمه‌های آنها قبلاً انجام و چاپ شده و در حال حاضر آن را بازبینی کرده و دوباره به چاپ می‌رسانند.
وی افزود: مانند ترجمه عبدالله یوسف‌علی که به زبان انگلیسی است و 70 سال پیش انجام شده و با بازبینی مجدد به چاپ رسیده است و یا ترجمه فرانسوی پرفسور محمد حمید‌الله که هشت زبان می‌دانست و زبان اصلی وی نیز فرانسه نبود، اما ترجمه فرانسه را انجام داده بود.
این کارشناس قرآنی با بیان اینکه هم‌اکنون این ترجمه با ویرایش از طرف عربستان دوباره منتشر شده است، تصریح کرد: اینکه شخصی از ابتدا کار ترجمه را در کشور عربستان آغاز کرده باشد، بسیار کم است و در برخی زبانهای نادر شاید وجود داشته باشد.
لیبی؛ افست از روی ترجمه‌های پیشین
حجت‌الاسلام نقدی افزود: کشور دوم در این زمینه لیبی است که در زمان قذافی به خاطر رقابت با عربستان و سایر کشورها ترجمه‌هایی از قرآن را چاپ کرده‌اند؛ چرا که مدعی بودند خلیفه مسلمانان هستند؛ از این رو در این کار اهتمامی داشته و ترجمه‌هایی از قرآن را چاپ کردند که عمدتاً به زبانهای انگلیسی، ایتالیایی، فرانسه، هوسا و سواحلی است و آنها نیز کار جدیدی در این زمینه انجام نداده‌اند و از صفر شروع نکرده‌اند، بلکه اغلب ترجمه‌ها به صورت افست از روی ترجمه‌های پیشین چاپ شده است.
ترجمه مفاهیم قرآنی در مصر
وی در ادامه گفت: مصر هم در زمینه ترجمه قرآن کارهایی انجام داده و از 20 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است و این فعالیت‌ها تحت اشراف دانشگاه الازهر مصر بوده که ترجمه‌های آنها با عنوان «المنتخب» در چند زبان از جمله انگلیس، فرانسه، آلمانی، روسی و اسپانیولی به چاپ رسیده‌است. آنها مفاهیمی از آیات قرآن را انتخاب کرده و آن را ترجمه می‌کنند؛ به این معنی که مترجم مستقیماً از قرآن برای ترجمه استفاده نمی‌کنند.
گردآوری 5600 جلد ترجمه به 145 زبان
مدیرعامل مؤسسه ترجمان وحی درباره کار ترجمه قرآن به زبانهای دیگر در ایران اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران به همت مسئولان از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی کار ویژه‌ای را با حمایت وزارت ارشاد و سازمان اوقاف انجام داده که ابتدا با عنوان «مرکز ترجمه قرآن مجید به زبانهای خارجی» شروع شد و نهایتاً با عنوان «مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی» به صورت نهادی مستقل برای ترجمه قرآن به ثبت رسید.
وی با اشاره به فعالیت‌های این مؤسسه بیان کرد: ترجمه قرآن به زبانهای دیگر از سوی مؤسسه مذکور به صورت متمرکز انجام می‌شود که ما در این زمینه قبل از شروع کار ترجمه، مشکلات و ضعف‌های ترجمه‌ها را در هر زبان بررسی می‌کنیم، سپس ترجمه در آن زبان را شروع می‌کنیم. در حال حاضر در آرشیو مؤسسه، نزدیک به 5600 جلد ترجمه از قرآن در 145 زبان گردآوری شده که در طول تاریخ ترجمه قرآن در سراسر جهان به وسیله مترجمان گوناگون انجام شده‌است.
تهیه شناسنامه برای ترجمه‌های قرآن
حجت‌الاسلام نقدی یادآور شد: تنوع این ترجمه‌ها به گونه‌ای است که مثلاً تعداد 150 ترجمه به زبان انگلیسی، 170 ترجمه به زبان فارسی و 230 ترجمه نیز به زبان اردو در بین آنها وجود دارد و در مؤسسه برای همه آنها شناسنامه تهیه شده است، تا با اطلاع از محتوای ترجمه‌ها، مرتکب لغزش‌های گذشتگان نشویم.
8 ترجمه منتشرشده و 7 ترجمه آماده چاپ
وی با بیان اینکه مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی از 17 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است، ادامه داد: از آغاز، 22 ترجمه را در دست انجام داشتیم که از این تعداد 7 ترجمه به زبانهای ترکی آذری، ترکی استانبولی، انگلیسی، فرانسه، اردو، چینی و اسپانیولی چاپ شده و 5 ترجمه جایزه جهانی کتاب سال گرفته است و در کشورهایی چون انگلیس، کانادا، آمریکا، شبه قاره، چین، اسپانیا، آذربایجان و ترکیه منتشر می‌شوند. هشت ترجمه دیگر ـ به زبانهای ژاپنی، بنگالی، اردو، لوگاندایی، پشتو، گرجی، رواندایی، مرانائو و بلتی ـ را آماده چاپ داریم که به دلیل تحریم و محدودیت‌های مالی که تمام مراکز از جمله مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی از این امر آسیب دیده، چاپ آن به طول انجامیده است و هفت ترجمه دیگر نیز به زبانهای روسی، لزگی، سوئدی، زولو، داگبانی و ایتالیایی در دست انجام است.
مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی افزود: ترجمه قرآن در کشورهای دیگر نیز با جدیت انجام می‌شود، اما اهتمامی که در ایران پس از انقلاب در زمینه ترجمه قرآن در مقایسه با سایر کشورها وجود دارد، قابل تقدیر است.
تربیت مترجمان با هدف افزایش ترجمه‌های قرآن
مدیرعامل مؤسسه فرهنگی ترجمان وحی با اشاره به اهداف و چشم‌انداز مؤسسه گفت: چشم‌انداز ما این است که با قدرت این کار را ادامه دهیم و لازمه‌اش این است که تمام سازمان‌ها و نهادهایی که دستی در بخش بین‌الملل دارند، با هم‌افزایی ما را در این زمینه یاری دهند تا بتوانیم با موفقیت به اهداف خود دست یابیم و از سوی دیگر بتوانیم مترجمان خود را نیز افزایش دهیم؛ چرا که در حال حاضر 6909 زبان شناسنامه‌دار در جهان وجود دارد و کاری بسیار بزرگ پیش روی ماست.
