آزاداندیشی، تربیت و کار جمعی؛ 3 نکته کلیدی برای بازگشت اندیشمندان مسلمان به مرجعیت علمی
گروه سلامت: عضو هیئت علمی و رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی آزاداندیشی، تربیت و کار جمعی را سه نکته کلیدی برای بازگشت اندیشمندان مسلمان به مرجعیت علمی دانشمندان جهان دانست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) پیوستن دکتر علی منتظری، رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی به فهرست یک درصد برتر دانشمندان «علوم اجتماعی در پزشکی» جهان و اعطای جایزه مقاله برتر پزشکی بالینی به وی بهانه‌ای فراهم کرد تا با دکتر منتظری مصاحبه‌ای در خصوص نحوه بازگشت مرجعیت علمی به اندیشمندان و دانشمندان جهان اسلام انجام دهیم.
وی در پاسخ به این سؤال که چه فعالیت‌هایی به بازگشت مرجعیت علمی به دانشمندان مسلمان کمک ، گفت: با رویکردهای مختلف می‌توان به این موضوع پرداخت و دیدگاه من شاید بتواند یک بعد موضوع را پوشش دهد.
وی ادامه داد: سه نقطه کلیدی در این خصوص وجود دارد: «آزاداندیشی، تربیت و کار جمعی». در خصوص آزاداندیشی باید گفت اگر دانشمندان مسلمان مرجع علمی و فکری در جهان بودند به دلیل وسعت نظر اسلام در خصوص علم، دانش، اندیشه و تفکر بود که این مسئله از روح اسلام و نگاه اسلامی برمی‌خیزد.
آزاداندیشی، ایجاد زمینه و بستر برای سؤال و یافتن پاسخ به مشکلات معاصر است
منتظری با تأکید بر اینکه آزاداندیشی و تقویت روحیه آزاداندیشی در علم و دانش با اباحه‌گری و لاابالیگری علمی متفاوت است و نباید این دو را با هم اشتباه گرفت، گفت: آزاداندیشی نوعی ایجاد زمینه و بستر برای سؤال و یافتن پاسخ به مشکلاتی است که در هر دوره‌ای بشر با آن مواجه است و اگر این نباشد ما نمی‌توانیم به سؤال‌های روز پاسخ دهیم.
وی در پاسخ به این سؤال که از دیدگاه شما مسئله آزاداندیشی در این میان کاهش یافته است، گفت: با مرور زمان خاصیت جامع‌نگری و وسعت نظر دیدگاه اسلامی در جهان اسلام محدود شد.
رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی ادامه داد: اگر از نظر شرعی مطرح می‌شد که برخی از اقدامات جدید پزشکی و یا علمی اشکال دارد، مسیر علم در آن زمینه‌ها بسته می‌شد پس ما احتیاج به وسعت نظر در خصوص علم داریم. مسئله مهم بحث آزادی اندیشه و ایجاد بسترهای لازم برای پژوهشگران و محققان است که بدون واهمه به دل مشکلات و مسائل بروند و برای آنها پاسخ پیدا کنند و طبیعی است که ممکن است در این مسیر برای برخی از مسائل نیز پاسخی پیدا نشود اما این مسئله را نباید شکست تلقی کرده و فکر کنیم که مسیر باید قطع شود.
وی دومین مسئله مهم را «تربیت» دانست و گفت: در کنار آموزش، تحقیق و پژوهش باید به مسئله تربیت توجه شود. افرادی که از آنها به عنوان مرجع علمی و فکری جهان اسلام در سده‌های گذشته یاد می‌کنیم نه تنها علم آموزی کرده‌اند بلکه تربیت صحیح نیز داشته، از یک فضای فکری و فرهنگی ـ تربیتی صحیح برخوردار بوده‌اند و نزد استادانی آموزش دیده‌اند، زانوی ادب بر زمین زده‌اند و توانسته‌اند به مرجع علمی تبدیل شوند.
نگاه تربیتی صحیح باید بر محیط‌های علمی و پژوهشی ما حاکم شود
عضو هیئت علمی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی با انتقاد از اینکه برخی سعی می‌کنند ره صد ساله را بدون اینکه مراتب شاگردی را بپیمایند و تربیت صحیح را یاد بگیرند، طی کنند، گفت: نگاه تربیتی صحیح باید بر محیط‌های علمی و پژوهشی ما حاکم شود و توجه کنیم که علم و دانش می‌خواهد جهل بشر را به روشنایی تبدیل کند، آیا می‌شود برای تبدیل جهل به روشنایی از روش‌های نامعقول و روش‌های نادرست استفاده و روشنایی ایجاد کرد؟
وی ادامه داد: تولید علم و دانش مرجع با روش‌های جاهلانه غیر ممکن است؛ شاید بتوان تعدادی کار علمی انجام و مقاله چاپ کرد اما اینکه اثرگذار شود، محتاج تربیت صحیح است.
دانشمندان مسلمان منفرد در جهان امروز بعید است که بتوانند به مرجعیت علمی دست یابند
رئیس پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی نکته سومی که در جهان امروز برای تبدیل شدن دانشمندان مسلمان به مرجعیت علمی باید مورد توجه قرار گیرد را «توجه به کار جمعی» دانست و بیان کرد: ممکن است افرادی به صورت فردی افراد موفقی باشند و یا توفیقاتی به دست آورند ولی اگر دانشمندان مسلمان منفرد باشند در جهان امروز بعید است که بتوانند به مرجعیت علمی دست یابند.
وی تصریح کرد: در کار علمی و پژوهشی محتاج کار جمعی هستیم تا بتوانیم در قله‌های علمی قرار بگیریم، البته تمرین و ممارست همچنین تربیت برای انجام کار جمعی نیز لازم است تا انجام کار جمعی را یاد بگیریم.
