شعر بازتاب خرد جمعی ایرانیان است/تک‌صدایی در ادبیات شایسته نیست

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره شعر فجر عصر امروز، چهارشنبه، 31 اردیبهشت‌ماه با حضور علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سیدعباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد و اهالی شعر و ادب در تالار وحدت برگزار شد.

جنتی در این مراسم خطاب به شاعران گفت: شما که با روح لطیف خود واژه‌ها را در ذهنتان وزن می‌دهید و آنها را برای بیان مفاهیم بلند انسانی به خدمت می‌گیرید، این حضور را غنیمت می‌شمارم  و از محفل گرم و صمیمی نیرو می‌گیرم. خدای بزرگ را  شاکریم که از خوان نعمت کرم، جوهر آسمانی سخن را بر جان فرزانگان جاری کرد. تا در عبور از حلقه‌های نسیان راوی شکوفایی و ملکوتیت جمال و جلال حضرتش باشیم. خداوند به فضل بیکران خویش، نعمت اندیشیدن و همنوای با کلمات را به ما عطا کرد تا در مأوای فکرت، حریم‌دار امانات وجود باشیم.

وی افزود: شعر والاترین سخن زمینیان در حضور حضرت باریتعالی است و شاعران طلایه‌داران سرزمین فجر سرور و فاتحان دیر غرورند. شاعران کلیدداران مُلک امانتند و رمزگشایان حضرت حضور و سخن‌سالاران اقلیم جانند و اکنون به گواه تاریخ شاعران ما بخشندگانی هستند که به مدد سلامت و صلابت خویش از اقیانوس معارف الهی سیر کرده‌اند و هر کدام از آنها چراغداران و روشنگران راه پُرخطری هستند که انسان برای نیل به رستگاری به ناگزیر مسافر آن وادی‌هاست.

جنتی ادامه داد: ما مفتخریم که شعر هنر ملی ایرانیان است و این هنر با پرورش یافتن در مهد کوثر چشم و چراغ  ادبیات غنی ما ایرانیان است، شعر ما تربیت‌یافته در مهد اندیشه‌های ناب اسلامی است و به مدد این نعمت حیاتبخش است که به مرتبه بالا در جهان سخن رسیده و تواسنته است فراتر از لحن، صوت، الفبا، گفتار و نوشتار در شش جهت هستی چاوشگر فضیلت‌های انسانی باشد.

وزیر ارشاد با بیان اینکه ما ایرانیان ملت شعریم و شعردوستی در روح و جان ماست، تصریح کرد: شعر از یک سو آئینه تمام‌نما از قدرت شعری تفکر این ملت است و از سویی دیگر چکیده فلسفه، عرفان و اخلاق است و شعر برای ایرانیان نشانگر زندگی، عشق، اسطوره و تاریخ است و ما ایرانیان با شعر پای در این عالم خاکی می‌گذاریم، زیست می‌کنیم و رشد می‌یابیم و شاعرانه حرف می‌زنیم؛ از این رو زندگی ما جشنواره‌ای عظیم از دلداگی به دین و میهن است.

وی در ادامه گفت: شگفتا که فردوسی پاکباز، غرور تاریخی ملت ایران را پس از 200 سال خاموشی با شعر فارسی زنده کرد. شاید بتوان بی‌ادراک اذعان کرد که مهمترین هنر ایرانیان شعر است، آن چنان که  تمام جنبه‌های هنری اعم از آرایه‌های ادبی در شعر تجلی یافته است و شعر ایرانی نقاشی، طراحی، موسیقی، مجسمه‌سازی و ... متجلی است و شاعرانِ متقدم تمام توان هنری خویش را در شعر متجلی کرده‌اند.

جنتی گفت: هنوز مردم ایران با شعر بیش از دیگر هنرها مأنوسند و صبح‌شان را با شعر آغاز می‌کنند و شام‌شان را با شعر به پایان می‌برند. از آنجا که بالقوه یک شاعر هستند در نتیجه یک شعرشناس بوده و آنها مشخص می‎کنند که چه شعری به یادگار می‌ماند و چه شعری به زنگار فراموشی سپرده می‌شود و به همین خاطر است که در این سرزمین تنها شاعرانی می‌مانند که برای مردم شعر گفته‌اند نه حاکمان.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه شعر نزد ایرانیان آرمان‌شهر نیست، اما بازتاب‌کننده آرمان‌های این ملت است، بیان کرد: شعر بازتاب خرد جمعی ایرانیان است؛ از این رو مردم به خودی خود آموخته‌اند که چگونه مقصود خود را در قامت شعر بیان کنند. به گونه‌ای که شعر هنر ملی ایرانیان است و مردم ما وارث شریفترین صدای شعر جوانند.

کاکایی: حواشی ادبیات بر متن غلبه یافته است

در ابتدای این مراسم عبدالجبار کاکایی، دبیر هشتمین جشنواره شعر فجر، این جشنواره را نمایش بدعت‌ها و بدایع ادبی دانست و گفت: این جشنواره ذاتش به تکثر و تنوع گره خورده است و تمثیل ساده‌ای است از خلقت که عرصه تجلی اعیان است و نمایش آشکار گوناگونی مخلوقات و تنوع رنگ‌ها، شکل‌ها، ایده‌ها، فکرها و عرصه تحمل این همه در کنار هم نشانه وسعت صدور و حوصله صبور بانیان آن است.

وی افزود: جزم‌اندیشی و تک‌صدایی در ادبیات شایسته نیست، چنانکه گفته‌اند اگر سیاست‌مداران همه مثل هم بیندیشند، دنیا بهشت می‌شود، اما اگر شاعران همه مثل هم بیندیشند، دنیا بی‌تردید جهنمی آزاردهنده است.

کاکایی در ادامه اظهار کرد: برای رسیدن به جامعه آرمانی، تنوع و تکثر صداها و تمرین مدارا در محیط‌های منتسب به نخبگی و فرزانگی، می‌تواند آغاز خوبی باشد و حس انتخاب و تمیز در بین اهالی ادب و سخن بدون شک قوی‌تر و کامل‌تر از دیگران است و محک عرضه و آزمون آن، جشنواره‌های فرهنگی است.

دبیر این جشنواره تصریح کرد: امروز حواشی ادبیات به طرز آزاردهنده‌ای بر متن غلبه پیدا کرده و هر امکان و منظری به تماشای ضایعات ادبی منجر می‌شود، جشنواره فجر که مثل لاله و لادن پیوند بی‌فرجامی با بدنه نهادی دولتی دارد به رغم ایده‌های نو نتوانست از حواشی مصون بماند. از نوبرانه‌های آن نقد دبیر جشنواره از دستاورد خود است که به طرزی اجتناب‌ناپذیر ضروری به نظر می‌رسد.

کاکایی ادامه داد: در بخش رقابتی تلاش کردیم تا به حاشیه نرود و به لطف جهان مجازی که عرصه تاخت و تاز توهمات در جهانی فاقد شعور حقیقی است به متن وارد شده و نقل محافل دیجیتالی است که البته طبیعی است. فرافکنی برخی راه‌نیافتگان به دور نهایی و تلاش برای کشف روابط پنهان داوران و برندگان، بخشی از سریال تکرری جشنواره‌های ادبی است که البته بازهم طبیعی است.

علی معلم: فجر برای جوانان  یک خبر و روایت است

در ادامه مراسم، علی معلم دامغانی، شاعر پیشکسوت کشورمان گفت: جشنواره شعر فجر موقعیتی فوق‌العاده و بهانه‌ای خوب است و مسئولان باید امیران قافله فرهنگ و ادب باشند، یعنی آقای صالحی و مرادخانی. چرا که مسئولیت از این پس با آنهاست. البته امیر بزرگتر هم حضور دارد، اما از ایشان اگر کوتاهی ببینیم، به وی شکایت می‌بریم و امیر امیران هم هست.

وی افزود: فجر برای جوانان  یک خبر و روایت است، اما این روایات برای اینکه معنی خود را داشته باشد باید از پیش از فجر هم سخن گفت. از شب سیاهی که می‌گویند وجود داشت، چنانچه پس از فجر نیز به اعتبار مفهوم گفته شود، متفاوت است.

در ادامه این سخنان پس از شعرخوانی علی معلم دامغانی، صالح دوران، لیلا کردبچه، ظاهر سارایی و محمدعلی بهمنی شعرخوانی کردند و سپس علی بهمنی بیانیه هیئت داوران جشنواره را قرائت کرد.

در پایان مراسم اختتامیه هشتمین جشنواره شعر فجر از برگزیدگان این دوره در بخش‌های گوناگون جشنواره تجلیل و قدردانی شد.

اسامی شاعران منتخب براساس اعلام هیئت داوران به شرح زیر است:

برگزیدگان شعر آزاد:

لیلا کردبچه، مجید سعدآبادی، رسول پیره

تقدیرشدگان شعر آزاد:

قربان بهاری، شراره کامرانی

برگزیدگان بخش شعر سنتی:

مهدی فرجی، کبری موسوی قهفرخی، صالح دروند، حامد ابراهیم‌پور، محمدحسین ملکیان

تقدیرشدگان بخش شعر سنتی:

جلیل صفربیگی، پانته‌آ صفایی

برگزیدگان شعر محاوره:

مریم بهروزی، عبدالمحمد مقتدایی‌راد

برگزیدگان شعر بومی:

ظاهر سارایی، حسین بهرامی، شبنم فرضی‌­زاده

برگزیدگان بخش شعر کودک:

اسدالله اسحاقی، زهرا موسوی، سعیده موسوی‌زاده

تقدیرشدگان بخش شعر کودک:

حاجیه خاتون حسنی