ضرورت انتقال تجارب علمی جهاد دانشگاهی به‌منظور ارتقای کرامت انسانی
گروه جامعه: رئیس جهاد دانشگاهی با بیان اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران به پایگاه امید بسیاری از کشورها مبدل شده، گفت: ضروری است تجارب علمی و فناورانه خود را در قالب برنامه‌های آموزشی کوتاه‌مدت در راستای ارتقای سطح زندگی و کرامت انسانی در اختیار جوامع دیگر بگذاریم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی امروز، 25 مردادماه، همراه با ستاری، معاون علم و فناوری ریاست جمهوری، فرجی دانا، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و هیئت همراه ضمن بازدید از بخش‌های مختلف پژوهشگاه رویان در جلسه‌ای اختصاصی با حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی نیز حضور یافت و پس از آن میهمان جهادگران شد.
حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی در این نشست به بیان گزارش پرداخت و گفت: جهاد دانشگاهی نهادی انقلابی، دانش بنیان، عمومی و غیردولتی است که در چهار حوزه فرهنگی، پژوهش، فناوری، آموزش و تسهیل اشتغال فارغ التحصیلان فعالیت می‌کند.
جهاد دانشگاهی؛ معطوف به حل و رفع نیازهای جامعه
وی ویژگی عمده فعالیت‌های جهاد دانشگاهی را مسئله محور و معطوف به حل و رفع نیازهای جامعه بودن دانست و گفت: جهاد دانشگاهی دارای انعطاف کاری و سازمانی است و حداقل بار مالی را برای دولت و نظام دارد، در واقع 20 درصد بودجه جهاد دانشگاهی توسط دولت و بقیه از محل درآمدها تأمین می‌شود.
وی جهاد دانشگاهی را از حیث ساختار اداری و تشکیلانی دارای 43 واحد، سه پژوهشگاه، 25 پژوهشکده، دو دانشگاه، شش موسسه آموزش عالی، دو پارک علم و فناوری، 18 مرکز رشد، هشت مرکز فرهنگی و هفت شرکت ومؤسسه دانست.
فعالیت 6850 نیروی انسانی در جهاد دانشگاهی
طیبی جهاد دانشگاهی را از بعد ساختار نیروی انسانی دارای شش هزار و 850 نفر نیروی انسانی تمام‌وقت معرفی کرد و عنوان کرد: 680 نفر از این افراد هیئت علمی و مابقی کارشناس، تکنسین، نیروی اداری و خدماتی هستند. این نهاد دارای گستره جغرافیایی ملی بوده و هم اکنون در 30 استان کشور فعالیت پژوهشی، آموزشی و فرهنگی دارد.
طیبی با بیان این که جهاد دانشگاهی طی عمر 34 ساله خود خدمات قابل توجهی را در حوزه‌های یاد شده ارائه کرده است، گفت: به عنوان نمونه می‌توان به انجام بیش از 10 هزار پروژه و طرح تحقیقاتی و فناورانه در حوزه پژوهش و فناوری این نهاد اشاره کرد.
وی ادامه داد: امروز جهاد دانشگاهی مفتخر است که اعلام کند با توفیق یافتن در انجام فعالیت‌های گزین و خلق محصولات برجسته و ممتاز توانسته است الگویی از مدیریت جهادی با تلفیق دانش و تعهد، پژوهش و پیشرفت و انقلابی ماندن را به بار نشاند و خود را برای پذیرش مسئولیت‌ها و مأموریت‌های بزرگ‌تر آماده کند.
طیبی از جمله اموری که همواره مدنظر جهاد دانشگاهی بوده است را «نوجویی و تحول‌خواهی با رویکرد تشخیص چالش‌ها و مسئله‌یابی برای پاسخ به نیازها و حل مسائل و مشکلات فراروی نظام»، «اهتمام به استقلال کشور در حوزه‌های فرهنگ، علم و فناوری و باور به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی»، «خلاقیت، ابتکار و نوآوری مداوم همراه با مخاطره‌پذیری در مسیر کم کردن فاصله علمی و فناورانه کشور با مرزهای دانش و فناوری»، «پویش برای دستیابی به راهکارها و روش‌های عقلانی و اعتدالی» و «حفظ مؤلفه‌های بومی و سنت‌های درون زا و حرکت در فرآیند خرد جمعی» دانست.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به پتانسیل عظیم تاریخی، فکری، انسانی، اقتصادی و طبیعی کشور اشاره کرد و گفت: بخشی از این دستاوردها حاصل تلاش و زحمات نسل‌های پیشین جامعه است و بخش دیگر نعمات خدادادی است که خداوند برای استفاده انسان‌های این مرز و بوم به ودیعه گذاشته است. در این میان دستاوردهای حاصل از این پتانسیل‌ها علی‌رغم زحمات و تلاش‌های قابل توجه در پی 100 سال اخیر متاسفانه هم‌تراز با توانایی و استحقاق و شایستگی مردم این دیار نبوده است.
وی ادامه داد: در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران با مسائل و مشکلات متعددی روبرو است که شاید بتوان گفت: وابستگی اقتصاد به درآمد نفت و عدم اتکای آن به درآمد حاصل از تولید ملی، بزرگ و کم بازده بودن ساختار بخش‌های دولتی و عمومی، تمرکزگرایی غیر ضرور، دولتی بودن بخش عمده اقتصاد و صنعت، ابهام در ارتباطات بین‌المللی، عدم ثبات در سیاست‌های توسعه‌ای و غفلت از نهادسازی‌های ضروری توسعه‌ای از علل اصلی بروز چنین وضعیتی بوده است که دولت فعلی نیز میراث‌دار آن شده است.
رییس جهاد دانشگاهی افزود: برداشت و تحلیل ما از شرایط کشور آن است که راه برون رفت از شرایط فعلی تنها بر پایه عزم و اتحاد ملی، اتخاذ سیاست‌های روشن توسعه‌ای، متکی بر توان ملی و استمرار و تعهد به اجرای آن، جلب واقعی مشارکت ذی‌نفعان و نهادهای علمی و تخصصی در سیاست‌ها و تصمیم‌سازی‌های ملی و مذهبی، ساماندهی روابط کشور با نظام بین‌المللی و تلاش آگاهانه و مدبرانه برای فاصله گرفتن تدریجی و مستمر از اقتصاد و جامعه رانتی ممکن خواهد بود، ما باید بتوانیم بر اساس منافع ملی الگویی مناسب و واقعی از تعامل پتانسیل‌ها و توانایی‌های داخلی و ارتباطات معقول و تعاملی با نظام بین‌المللی را برای سرعت بخشیدن به پیشرفت کشور ایجاد کنیم.
طیبی در ادامه به ارائه پیشنهاداتی به منظور کمک به حل مشکلات توسعه‌ای کشور با توجه به توانایی‌ها و امکانات این نهاد انقلابی و دانش بنیان پرداخت و گفت: جهاد دانشگاهی با عنایت به تجربیات و توانایی‌های 34 ساله خود می‌تواند در چهار حوزه الگوسازی تولید و انتقال فناوری، رصد، ارزیابی و پایش شرایط کشور، فرهنگ سازی و ترویج و مشاوره در حوزه‌های مختلف علمی و فناوری، فرهنگی و اجتماعی به دولت تدبیر و امید مدد رساند.
طیبی، اهم پیشنهادهای این نهاد را شامل «ایجاد مراکز الگوی تولید فناوری‌های مورد نیاز کشور در زمینه‌های منتخب» دانست و گفت: فناوری‌های حاصل از تلاش محققان و متخصصان کشور باید با تحریک تقاضای داخلی و سمت‌دهی آن به سمت تولیدات فنی و تخصصی مورد نیاز جامعه به بهره‌برداری و نتیجه نهایی برسد. دولت و نهادهای اجرایی دولتی در سازمان‌دهی خریدهای خود به سمت محصولات و فناوری‌های با کیفیت و دارای قیمت مناسب داخلی نقش جدی و کارشناسی دارند و تجارب کشورهای موفق در حال توسعه طی چند دهه اخیر نیز مؤید این گزاره مهم است.
طیبی پیشنهاد ایجاد «مراکز الگوی انتقال فناوری در زمینه‌های منتخب» را داد و گفت: جامعه ما با توجه به فرصت‌های گران‌بها و منابع ارزشمند برای توسعه و پیشرفت چاره‌ای جز اتخاذ تدابیر و برقراری سیاست‌ها و برنامه‌های مناسب برای صاحب فناوری شدن به وسیله تمام روش‌های معقول ندارد و انتقال فناوری چه از طریق دانش فنی، تجمیع خریدهای خارجی برای کسب امتیاز انتقال فناوری و ایجاد مراکز موقت تحقیق و توسعه در کنار اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و تکرار پذیر کشور از جمله این روش‌ها است.
مهم‌ترین عامل ایجاد اشتغال؛ توسعه اقتصاد دانش بنیان
وی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین عامل ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها توسعه اقتصاد دانش‌بنیان متکی بر تولید ملی است، تصریح کرد: اگر توسعه توان داخلی در دوران سازندگی یک کشور صورت نگیرد، چگونه می‌تواند در بعد از آن محقق شود یا چگونه می‌توان صادرات داشت در صورتی که در داخل موفق به فروش محصول خود نشده‌ایم.
پیشنهاد دیگر طیبی «ایجاد مراکز پیمایش طولی علمی، فناورانه، فرهنگی و اجتماعی» بود. وی در این راستا گفت: جهاد دانشگاهی با گستره جغرافیایی ملی و دارا بودن مراکز علمی و پژوهشی مناسب و نیز سوابق و توانایی خود در این حوزه می‌تواند این معضل ضروری و مهم کشور را رفع کند که لازمه آن اقدام جدی و حمایت و پشتیبانی دولت تدبیر و امید در این حوزه است.
ایجاد مرکز بین‌المللی آموزش‌های کوتاه مدت
طیبی پیشنهاد دیگر خود را «ایجاد مرکز بین‌المللی آموزش‌های کوتاه مدت» معرفی و عنوان کرد: امروزه کشورها عموما اهداف فرهنگی خود را در سایر کشورها و بویژه جوامع در حال توسعه از طریق کمک‌های علمی و فناورانه توسط سازمان‌های غیردولتی پیگیری می‌کنند. با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران به پایگاه امید بسیاری از کشورها مبدل شده و ضروری است تجارب علمی و فناورانه خود را در قالب برنامه‌های آموزشی کوتاه‌مدت در راستای ارتقالی سطح زندگی و کرامت انسانی در اختیار جوامع دیگر گذارد.
طیبی آخرین پیشنهاد خود را مرتبط با «توسعه کارآفرینی و هدایت شغلی دانش آموختگان دانشگاهی» معرفی و عنوان کرد: تجارب و سوابق پیشین و توانمندی‌های موجود می‌تواند مراکز الگویی توسعه کارآفرینی و هدایت شغلی دانش آموختگان دانشگاهی را ایجاد و سپس آن را در سطح جامعه ترویج دهد تا به سهم خود برای حل این معضل مهم اقدام کنند.
