بازنگری در ساعات آموزش قرآن به دانش‌آموزان یا پذیرش شرایط موجود!
گروه فعالیت‌های قرآنی: مسئولان در وزارتخانه آموزش و پرورش در برنامه رادیویی «افق» به موضوع بازنگری در ساعات آموزش قرآن به دانش‌آموزان و یا پذیرش شرایط موجود پرداختند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، برنامه «افق» این هفته رادیو قرآن با حضور نظری، مشاور وزیر آموزش و پرورش و ریاست مرکز آموزش نیروی انسانی و دهقانپور، معاون مرکز آموزش نیروی انسانی و با اجرای‌کارشناسی محمدرضا پورمعین به روی آنتن رفت.
نظری در ابتدای این برنامه اظهار کرد: در آموزش و پرورش برای توسعه فعالیت‌های قرآنی چند رویکرد وجود دارد که یکی از این رویکردها آموزش‌های رسمی است. آموزش‌های رسمی به طور طبیعی با توجه به توسعه کمی و کیفی که دارند، می‌توانند در قالب برنامه درسی ارائه شوند.
وی افزود: یک‌سری آموزش‌ها نیز هستند که بر مبنای نیاز جامعه و ماهیت تعلیم و تربیت قرآنی شکل می‌گیرند که در مرکز آموزش نیروی انسانی، علاوه بر اینکه آموزش‌های حضوری برای بحث و توسعه قرآن شکل می‌گیرد آموزش‌های غیرحضوری نیز با استفاده از ابزارهای تکنولوژیکی، رادیو و تلویزیون انجام می‌شود که البته طی سال‌های گذشته اتفاقات خوبی در این حوزه رخ داده است.
در این بخش از برنامه افق، دهقانپور درباره ساعت آموزش قرآن به دانش‌آموزان در مدارس و نحوه آموزش به دانش‌آموزان، گفت: فرآیند یادگیری و یاددهی یک فرآیند پیچیده است که امکان نقد و بررسی آن به یک علت نیست؛ حوزه یاددهی، حوزه یادگیری، محتوا و عوامل محیطی که در تعلیم و تربیت مداخله می‌کنند با هم متفاوت هستند.
میانگین آموزش قرآن به هر دانش‌آموز در سال، 64 دقیقه است
وی با بیان اینکه با یک فاکتور نمی‌توان قضاوت کرد که مشکل از معلم، دانش‌آموز، محتوای آموزشی یا عوامل محیطی است، گفت: 32 هفته در برنامه درسی می‌توانیم به دانش‌آموزان درس قرآن را آموزش دهیم که هر هفته اگر یک زنگ قرآن داشته باشیم و این زنگ قرآن یک ساعت و 30 دقیقه باشد، 30 دقیقه از این زنگ صرف تمهیدات اولیه و آمادگی می‌شود. در درس قرآن اگر می‌خواهیم توان خواندن در فرد تقویت شود و بتواند درست بخواند یک کار مهارتی است که در این کار مهارتی باید یک معلم در کنار دانش‌آموز باشد و همه نکات را به دانش‌آموز گوشزد کند.
دهقانپور یادآور شد: آموزش قرآن به دانش‌آموزان باید به این شکل باشد که اگر یک دانش‌آموز قرآن می‌خواند معلم در کنار او بنشیند و همزمان ایرادات او را بگیرد و در حین خواندن او را هدایت کند. یک ساعت دیگر از یک ساعت و نیم باقی می‌ماند که اگر به نصاب دانش‌آموزان حاضر در کلاس تقسیم شود برای یک کلاس 30 تا 40 نفره حدودا 64 دقیقه در طول یک سال برای هر دانش‌آموز اختصاص پیدا می‌کند؛ آیا می‌توان روخوانی قرآن را در طول 64 دقیقه به دانش‌آموزان آموزش داد؟
وی ادامه داد: آموزش روخوانی قرآن در 64 دقیقه که طی سال به یک دانش‌آموز اختصاص پیدا می‌کند شدنی نیست و باید یک بازنگری در این حوزه صورت گیرد و این درس باید به صورت متوالی ارائه شود. چینش درس قرآن با سایر دروس متفاوت است که به همین دلیل نیز برنامه متفاوتی متناسب با خود می‌طلبد.
خلاقیت معلمان در آموزش قرآن را نباید نادیده گرفت
وی در ادامه گفت: البته خلاقیت‌ها در حوزه آموزش را نمی‌توان نادیده گرفت و معلمان با توجه به خلاقیت‌هایی که دارند باید از این فرصت کم برای آموزش قرآن استفاده کنند.
در بخش دیگری از این برنامه نظری گفت: ظرفیت نیازهای جامعه و مخاطبان ما در این حوزه بالا است که این ظرفیت بالا می‌طلبد یک پژوهش و بازنگری داشته باشیم؛ نمی‌توانیم در یک برآیند کلی همه چیز را زیر سوال ببریم که معلمان ما دانش لازم را ندارند یا دانش‌آموزان توانمندی یادگیری ندارند.
وی افزود: آموزش و پرورش و سایر نهادهای تربیتی باید به سمت آموزش‌های مجازی بروند؛ برای رسیدن به نتیجه باید تکیه خود را به سمت آموزش‌های مجازی با استفاده از رادیو، تلویزیون، اینترنت و موبایل ببریم. آموزش و پرورش نیز با توجه به ظرفیت و توانی که دارد موفق شده سامانه‌هایی را راه‌اندازی کند تا فرهنگیان ما بتوانند زمانی که فرصت دارند از این سامانه‌ها بهره‌مند شوند.
در این بخش از برنامه افق، محمدرضا پورمعین درباره اطلاعیه جلوگیری از تدریس قرآن توسط معاونان و مدیران مدارس که طی هفته‌های گذشته ابلاغ شده است سوال کرد که دهقان‌نیا در پاسخ به این پرسش گفت: مطابق دستورالعمل‌ها، کادر مدیریتی مدرسه می‌توانند به مدت شش ساعت در مدرسه خود تدریس داشته باشند و این در سوابق آموزشی آنها درج می‌شود که احتمال اینکه مدیر یا معاون مدرسه بخواهند این تدریس را در حوزه درس قرآن داشته باشند و این تدریس ممکن بوده است لطمه وارد کند از تدریس قرآن توسط مدیران و معاونان مدارس جلوگیری شد.
وی درباره تمهیداتی که برای تقویت روخوانی و روان‌خوانی قرآن به دانش‌آموزان و آماده‌سازی مربیان قرآن اندیشیده شده است، گفت: این رویکرد در تدوین و تألیف کتب درسی لحاظ می‌شود و هرساله تغییراتی که براساس مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش در کتب درسی ایجاد می‌شود دریافت و براساس این تغییرات به برنامه‌ریزی و آموزش مربیان می‌پردازیم.
دهقان‌نیا با بیان اینکه هرساله در فصل تابستان دوره تربیت مدرس برای پایه‌هایی که کتاب‌های آنها تغییر کرده است برگزار می‌کنیم، عنوان کرد: تابستان گذشته نیز برای پایه‌های چهارم و هشتم سه هزار و 400 نفر از همکاران از کل کشور به تهران آمدند و از آموزش‌هایی که در راستای تغییرات کتاب‌های درسی بوده است بهره‌مند شدند.
وی ادامه داد: در حوزه متوسطه دوم، اقدامی که در دستور کار قرار گرفت تربیت نیروهای تخصصی در حوزه قرآن از طریق دانشگاه فرهنگیان است که برای نخستین‌بار در مقطع کارشناسی ارشد، 30 دانشجو در رشته علوم قرآن و حدیث مشغول به تحصیل هستند و اگر بخواهیم نیروی جدید بگیریم ردیف استخدامی دارند.
فرآیند آموزش قرآن در هر مدرسه‌ای متفاوت است
نظری درباره فرآیند آموزش قرآن در مدارس گفت: فرآیند آموزش قرآن در مدارس مختلف، متفاوت است؛ در یک سالی ممکن است معلم توانمندی باشد و در مدرسه‌ای دیگر معلم توانمندی وجود نداشته باشد که این ظرفیت‌ها با هم تفاوت دارد و در بحث ساعت آموزشی نیز نمی‌توانیم بیشتر از این دانش‌آموزان را سر کلاس قرآن بنشانیم.
وی افزود: آنچه که در عرصه میزان ساعت آموزشی، توانمندی معلمان و با آنچه که پیش‌بینی شده همخوانی دارد. بنده از فرآیند آموزش قرآن به فرزندانم در مدرسه رضایت دارم.
نظری ادامه داد: در دنیای گذشته تعلیم و تربیت توسط اولیا این بود که دانش‌آموز باید همه دانش و معرفت را در کلاس یاد بگیرد اما امروز نهادهای موفق، نهادهایی هستند که روش‌های یادگیری را به دانش‌آموزان آموزش می‌دهند و دانش‌آموزان باید یاد بگیرند که چطور از زمان و امکانات خود برای یادگیری استفاده کنند. باید بتوانیم به دانش‌آموزان ماهیگری را یاد بدهیم نه اینکه هر روز به آنها ماهی بدهیم.
