برانگیختگی حس نیاز به دین با مطالعه صحیفه سجادیه

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمود لطفیان سرگزی، کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم در کارگاه آموزشی نقش آموزه‌های صحیفه سجادیه در ارتقای بهداشت روانی و مراقبت معنوی که در دانشگاه علوم پزشکی قم برگزار شد، گفت: صحیفه سجادیه سرچشمه غنی و ناب از زبان معصوم است؛ ضمن آنکه انسان را از این عالم خاکی به آسمان و معبود پیوند می‌دهد، کاربردها و کارکردهای سودمند و اثربخش دیگری را نیز به ارمغان می‌آورد.

وی با بیان اینکه تعلیم باورهای اعتقادی و ترسیم سبک زندگی در قالب دعا و مناجات در سایه‌سار صحیفه سجادیه حاصل می‌شود، افزود: صحیفه سجادیه روشنای بخش زندگی فردی و اجتماعی انسان در روزگار معاصر است. ترسیم بهداشت روانی و تعلیم راهکارهای آن التیام‌بخش بحران و آسیب‌های معنوی و روانی است.

مدیر کانون نویسندگان نماز استان قم بیان کرد: چه عاملی سبب شده در این تمدن کهن آرامش فدای آسایش شود؟، فضیلت، نوع‌دوستی و انسانیت کم‌رنگ و انسان تبدیل به ماشینی شود که فقط جنبه اقتصادی را در نظر بگیرد. چرا پیوندهای خانوادگی و تعلق اجتماعی همگی در هجوم بی‌رحمانه منافع شخصی تجاری رنگ باخته و به تباهی کشیده و سست شده است؟. پایه‌های معنویت و دوری از دین و آموزه‌های قرآنی از مهم‌ترین عواملی است که جوامع بشری را به انحطاط کشانده است.

کارشناس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با معرفی کتاب بهداشت روانی در صحیفه سجادیه نوشته مهدی احمدی‌افراز، گفت: صحیفه سجادیه حس نیاز به دین را در نسل جوان برانگیخته می‌کند و وقتی تأثیرات آن آموزه‌ها در زندگی پررنگ شود در این صورت بازگشت به دین و دینداری انجام می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بر اساس آیه 30 سوره روم، نیاز به دین در انسان از نگاه قرآن امری فطری است، اظهار کرد: عمل به صحیفه سجادیه یعنی تصمیم برای بازگشت به معنویت و دین است. آثار معنوی، اخلاقی، معرفتی، عاطفی، هیجانی، بهداشت روانی و یکپارچگی هویت همگی از آثار اجتماعی اقامه نماز، دعا و مناجات است.

حجت‌الاسلام لطفیان با بیان اینکه افراد با ایمان سریع‌تر از بیماری و مشکلات نجات پیدا می‌کنند، گفت: آموزه‌های قرآنی مانند خیرخواهی، بخشش، شکر و رضا عواطف مثبت تولید می‌کند. همچنین آموزه‌های دینی همچون سحرخیزی، اجتناب از پرخوری، مسجدمحوری، رزق حلال و ... افزون بر ثواب اخروی کاربرد دنیوی پیدا کرده و برای سلامت جسم و روان جامعه بشری امری ضروری به شمار می‌آید.

کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم عنوان کرد: انسان موجود بی‌هدف و دارای حدود مشخص که رفتار او تابع قوانین فیزیک و زیست‌شناسی باشد، نیست. دعاها و مناجات‌های صحیفه سجادیه امید به زندگی و شاخص‌های سلامتی روانی عمومی را ارتقا می‌دهد.

وی گفت: اقامه نماز و نیایش نوعی شیوه و تفکر است که انسان را به مبدأ هستی متصل می‌کند و موجب پیوند فکری و عاطفی با پروردگار جهان می‌شود. نماز و نیایش مشق عشق و تمرین هنر است و نمازگزار یک هنرمند واقعی. نماز و نیایش ابزار زندگی و ابراز بندگی است. نماز و نیایش نمودار کوشش انسان است برای ارتباط با کانون غیرمادی جهانی که شعله‌های عشق را در ما می‌افروزد و پیوند نیرومندی با فطرت الهی درونمان برقرار می‌کند.

مدیر کانون نویسندگان نماز استان قم افزود: دعا و نیایش جانشین تلاش، ارداه، اندیشه و برنامه‌ریزی بشر نبوده؛ بلکه نتایج آن آمیخته با دیگر اسباب و علل در شکل رحمت و برکت نامرئی به ما ارزانی می‌شود. دعا و نیایش از جمله اموری است که بر چینش علل وعوامل مؤثر در خوبی و بدی حاکم است و می‌تواند ما را به سعادت مطلوب برساند.

لطفیان ادامه داد: نیایش انگیزه انسان را در تلاش برای رسیدن به اهداف قوی‌تر تقویت می‌کند نه اینکه بهانه کاهل دنیاگریزی و فرار از وظایف اجتماعی باشد. دعا فقط برای استجابت نیست چراکه بسیاری از دعاها الگوی فکری، عاطفی و رفتاری را بیان می‌کند. به تعبیر آیت‌الله یحیی انصاری شیرازی «دعای نیایش‌گر همان اجابت از طرف حق است».
کارشناس فرهنگی ستاد اقامه نماز استان قم با اشاره به اینکه دعا مهم‌ترین منبع تغییر نگرش بوده و در شناخت واقعیات زندگی مؤثر است، بیان کرد: صحیفه سجادیه موجب تقویت هوش معنوی می‌شود و هوش معنوی باعث می‌شود فرد در برابر رویدادها و حوادث زندگی بینش عمیقی پیدا کند، از سختی‌ها نترسد و با صبر و تفکر با آنها مقابله کرده و راه‌حل‌های منطقی و انسانی برای آنها بیابد. هوش معنوی لازمه سازگاری بهتر با محیط و راه بالا بردن آستانه تحمل در مقابل فشارهای زندگی است.

وی گفت: منشأ بهروزی انسان مربوط به درون است نه بیرون. راه بازگشت به درون معارف پررنگ، ادعیه صحیفه سجادیه است که سبب پرورش و نیرومندی روح می‌شود. آموزش الگوهای رفتاری با تکرار، حفظ قداست و معنویت آن می‌تواند سبب تثبیت شناخت، تصحیح رفتار و تعدیل عواطف شود.

مدیر کانون نویسندگان نماز استان قم اظهار کرد: بعد معنوی یک نیاز اساسی است و اگر ما با استفاده از منابع صحیح، قدسی و کامل این نیاز را پاسخ ندهیم با مشکلات جدی‌تری مواجه خواهیم شد. تأثیر مباحث اعتقاد در ارتقای سیستم دفاعی بدن غیرقابل انکار بوده و لازم است طرح مراقبت معنوی بومی‌سازی شود.

حجت‌الاسلام لطفیان بیان کرد: صحیفه سجادیه یکی از جامع‌ترین و ارزنده‌ترین منابع فرهنگ ناب اسلامی و قرآنی است و پس از قرآن و نهج‌البلاغه در شمار زنده‌ترین منابع معرفتی جای دارد. صحیفه سجادیه حاوی مضامین عالی در ساحت‌های معنوی زندگی انسان است و نیایش‌های آن عمدتا ناظر بر نیازهای روحی، روانی، اجتماعی، معنوی و جسمی است.

کارشناس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه شکرگزاری قلبی، زبانی و عملی در ارتقای سلامت افراد مؤثر است، یادآور شد: قدردانی از مفاهیم روان‌شناختی است که در متون دینی با نام شکر و سپاس مطرح است. قدردانی نسبت به خدا علاوه بر ارضای یکی از نیازهای اساسی روان انسان، شرایط درونی‌سازی ارزش‌های الهی را در انسان فراهم می‌آورد.

وی گفت: برای افزایش قدردانی که از عوامل مهم بهزیستی و رضایت از زندگی است باید به نعمت‌های الهی توجه کرد و امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه سپاس نعمت‌ها را در قالب دعا و توصیف خالق آورده است یعنی شکرگزاری ظرف برای شناخت خداست و این تأمل و الگوگیری از دعا و نماز تمرین شاکر بودن است که نیایشگر با تکرار واژه حمد و تقلید از امام سجاد(ع) روحیه شکرگزاری و باور آن را در خود تقویت می‌کند.