حجتالاسلام والمسلمین محمدرضا نوراللهیان، دبیر بخش بینالملل دوازدهمین همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه با ارسال یادداشتی به خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) به ابعاد مختلف برپایی این همایش اشاره کرد. متن این یادداشت بدین شرح است؛
«نخستین فردی که در اولین لحظههای نزول وحی بر رسول اکرم(ص)، آیات قرآن را شنید، یک بانو بود و این نکته میتواند معنای زیادی داشته باشد به این معنی که اولینبار که سینه محمد مصطفی(ص) باز شد تا کلام وحی را بر زبان جاری کند، برای یک بانوی مکرمه بود. چنین خبر مهم و پیمان آسمانی برای اولینبار بر وجود نازنین حضرت خدیجه کبری(س) نازل شد و این وجود گرامی در کنار علی بن ابیطالب(ع) نخستین شاگردان مدرسه قرآن بودند و اولین کسانی که قرآن برای آنها قرائت شد و اولین نشست یا مذاکره قرآنی در خانه خدیجه(س) انجام شد.
در قرآن کریم سورهای بنام «الرجال» نیست، اما سوره مبارکه «النساء» هست که وجود یک سوره از قرآن به نام بانوان، نشان از حقیقت والایشان دارد؛ در این سوره بحثهایی درباره فصلهای مختلفی از زندگی زن از جمله؛ زندگی خانوادگی، ارث و ... آمده است.
حضرت خدیجه(س) به عنوان نخستین بانوی قرآنی، بانوی دیگری را در دامن خود پرورش داد که باید نسبت مادر تمام قرآنیان جهان اسلام را به ایشان داد؛ حضرت فاطمه زهرا(س) که در دامان حضرت خدیجه(س) پرورش یافت، مادر حسینی است که برای قرآن به شهادت میرسد و مادر امام منتظر است و در دامان این مادر، دختری تربیت میشود که بخش عمدهای از پیامهای عاشورا را به جهانیان میرساند.
از امام خمینی(ره) سخنی به یادگار مانده که «زن به منزله قرآن است که به هر دو، تربیت رجال واگذار شده است»؛ اینکه به حضرت علی(ع) افتخار میکنید چون ایشان در دامن فاطمه بنت اسد، تربیت شده و اگر امام حسین(ع) جهانی را در اندیشه و فکر مردانه خود تسخیر کرده است و هرساله میلیونها نفر عاشقانه در اربعین حسینی به کربلای معلی میروند، ایشان نیز در دامن زن تربیت شده است.
در طول این 12 سال برگزاری همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه مسئولیت بخش بینالملل را عهدهدار بودهام، بانوان بسیاری در این همایش تجلیل شدهاند که در حوزه قرآنی بسیار مؤثر بودهاند. هزاران پایاننامه قرآنی که در مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع) موجود است به معنی فعالیت اثرگذار بانوان در حوزه قرآنی است و این همه مقالات و پژوهشهای قرآنی، این همه اساتید برجسته قرآنی کشورمان که در مقاطع مختلف تحصیلی دانشجو تربیت میکنند و این همه بانوان قرآنی که در ایران و خارج از کشور فعالیت قرآنی دارند نشان از کار بزرگی است که بانوان قرآنی جهان اسلام انجام دادهاند.
ضعف در روخوانی قرآن!
در ایران اسلامی، بانوان حافظ قرآن فراوانند و همین حفظ قرآن نیز کار بسیار بزرگی است و نشان از آن دارد که وجود این بانوان، قرآنی شده است؛ هرچند که در حفظ قرآن بانوان، پیشرفت خوبی داشتهاند، اما با این حال باز جا دارد که بیشتر کار کنیم اما با این حال هنوز در روخوانی قرآن وضعیت خوبی نداریم و دختران نسل جدید کمتر به این کتاب آسمانی توجه دارند. چطور میشود دختران ما به رمانهای جدید و قدیمی از فرانسه، روسیه و... اهمیت میدهند و ترجمه این رمانها برایشان مهم است اما برایشان مهم نیست که روخوانی قرآن را بدانند و به ترجمه قرآن برسند؟
کمبود دیگری که در حوزه قرآنی بانوان قابل مشاهده است این است که بانوان باید قرآنی بیاندیشند، قرآنی زندگی کنند، قرآنی ازدواج کنند، قرآنی بچهدار شوند و...؛ چرا خوشخوانی قرآن فقط باید به دختران اهل سنت اختصاص یابد؟ هرچند که این هم خوب است، اما چرا نباید دختران شیعه هم خوشخوانی قرآن انجام دهند؟ مشکل چیست؟ مشکل تکخوانی قرآن است؟ آیا اگر کسی قرآن بخواند طربآور است و ایجاد وسوسه شیطانی میکند؟ روایات زیادی داریم که میگویند قرآن را با صوت حسن و با صدای خوش بخوانید و این فقط برای مردان نیست و در روایات نیامده است که فقط مردان قرآن را با صدای خوش بخوانند!
قدردانی از یاران دوازده ساله همایش
همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه طی سالهای گذشته با حمایتهای خوبی از سوی مسئولان دستگاهها و نهادهای قرآنی روبرو بوده است؛ حتی خبرگزاری ایکنا نزدیک به 10 سال، همواره در بحث اطلاعرسانی خوب و شایسته این همایش، معرفی برگزیدگان همایش و انتشار نشریه «رایحه» تلاش داشته که حمایتهای این خبرگزاری، طی سالهای گذشته جای تقدیر دارد. آقایان رحیم خاکی، مرتضی رضاییزاده، عیسی علیزاده، حجتالاسلام والمسلمین سیدمهدی تقوی طی دورههای گذشته، زحمات زیادی را برای چاپ رایحه کشیدند و دو سالی است که جناب آقای حمید صابرفرزام، همکاری شایستهای با این همایش داشته است.
مجموعههای مختلف شهرداری تهران، معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، شبکه قرآن سیما، شبکه رادیویی قرآن، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، پژوهشکدههای قرآنی و... نیز طی سالهای گذشته حمایتهای خوبی از این همایش داشتهاند، اما آنچه که جای خالیاش احساس میشود این است که در دوران جنگ تحمیلی چه بود که افراد، خواهر و برادر، همسر و عزیزان خود را پای دفاع از قرآن به جبههها میفرستادند و آنها نیز ایثار و از خودگذشتگی نشان میدادند؟ باید این گوهر گمشده را پیدا کنیم و این گوهر گمشده با بودجه دولت درست نمیشود.
توجه کمتر به بُعد بینالمللی همایش
همایش بینالمللی بانوان قرآنپژوه هرساله بسیار دقیق برگزار میشود که یکی از دلایل موفقیت آن شخص حجتالاسلام والمسلمین محمد عبداللهیان و خانواده قرآنی وی است که این همایش را با دقت بالا برگزار میکنند، اما به نظر میرسد یکی از ضعفهای این همایش، آن است که به عرصه خارج از کشور کمتر توجه میشود. شخصیتهای قرآنی ما در جهان اسلام و بین بانوان کم نیستند و بانوان قرآنی زیادی داریم که در کشورهای اروپایی، آمریکایی و آسیایی به فعالیتهای گسترده قرآنی میپردازند و باید در این همایش بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.
نام همایش بانوان قرآنپژوه نارسا است
نام همایش بانوان قرآنپژوه نیز تاحدودی نارسا است و باید چکشکاری شود، زیرا تمامی بانوانی که در این همایش تجلیل میشوند، قرآنپژوه نیستند و در رشتههای دیگر قرآنی از جمله؛ حفظ، قرائت، تدریس قرآن، هنر قرآنی و... فعالیت دارند؛ بانوان نویسنده و هنرمند قرآنی نیز در این همایش تجلیل میشوند که این بانوان در زمره بانوان قرآنپژوه قرار نمیگیرند، پس باید درباره نام این همایش بیشتر فکر شود.
نکته آخر استمرار فعالیت دبیرخانه این همایش بعد از برگزاری و در طول سال است، به نظر میرسد فعالیت دبیرخانه پس از پایان یک دوره همایش رو به کمکاری میرود. دبیرخانه این همایش باید استمرار فعالانه داشته و شعبی در تهران و مشهد دایر کند تا بانوان در طول سال با این دبیرخانه ارتباط داشته و از آرمانها، اهداف و نظام فکری مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع) آگاه شوند. هرچند که هماکنون نیز ارتباط دبیرخانه این همایش با بانوان در طول سال قطع نمیشود، اما این قوت و شکوهی که در ماه برگزاری همایش وجود دارد باید در دیگر ماههای سال از 10 به 90 برسد در حالی که شاهد آن هستیم که از صد به پنج میرسد و احساس بیرونی این است که قطع شده است در حالی که کمرنگ شده است».