مفرح بودن نمایش کودکان برای والدین اهمیت بیشتری از آموزنده بودن آن دارد

مهدی قلعه، دبیر انجمن تئاتر کودک و نوجوان خانه تئاتر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: تئاتر مؤثرترین ابزار فرهنگی و هنری در مواجهه با کودک و نوجوان برای انتقال مجموعه‌ای از مفاهیم اخلاقی و تربیتی و همچنین کسب مهارت برای چگونه زندگی کردن است؛ این موضوع در سطح جهانی به اثبات رسیده و کارشناسان تربیتی و روانشناسی کودک و نوجوان سال‌هاست که به فعالیت در زمینه تئاتر کودک و نوجوان بر پایه مبانی علمی و پژوهشی تأکید دارند.
وی ادامه داد: با وجود این اهمیت، اما همچنان پرداختن مؤثر به تئاتر کودک و نوجوان در ایران مهجور است و تولیدات نمایشی برای این گروه سنی هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی به غیر از مواردی استثنایی سطح نازلی داشته و دارد که مهمترین دلیل آن کم‌اهمیت جلوه دادن این مقوله از سوی مسئولان و متولیان فرهنگی و همچنین ساده‌انگاری بسیاری از هنرمندان فعال در حوزه تئاتر بزرگسال است.

فعالان تئاتر بزرگسال اعتقادی به تئاتر کودک ندارند

قلعه تصریح کرد: بارها با این مسئله مواجه بوده‌ایم که فعالان تئاتر بزرگسال در برخی تصمیم‌گیری‌های صنفی به راحتی از کنار تئاتر کودک و نوجوان گذشته‌اند  و معدود فعالیت‌های صورت گرفته در این عرصه را از سوی برخی هنرمندان دغدغه‌مند با نگاهی سطحی مشاهده کرده‌اند که انگار اگر به آن نپردازیم نیز اتفاقی نمی‌افتد؛ این در حالی است که به دلیل خطیر بودن تئاتر کودک و نوجوان و بنا به ملاحظاتی از جمله شناخت دقیق دنیای کودکان و اشراف بر روانشناسی و رفتارشناسی آنها، اغلب حتی در مواردی که کار تولید به آنها پیشنهاد می‌شود به دلیل مشقت زیادی که پروسه تولید چنین نمایشی به همراه دارد از زیربار مسئولیت آن شانه خالی می‌کنند.

تولید تئاتر برای کودکان در عصر فناوری بسیار سخت است

دبیر انجمن تئاتر کودک و نوجوان خانه تئاتر در ادامه گفت: با توجه به پیشرفت فناوری اطلاعات و دسترسی آسان اقشار گوناگون مردم، حتی گروه سنی کودک و نوجوان به فضای مجازی که اطلاعات و دانستنی‌ها را در کمترین زمان ممکن در اختیار آنها قرار می‌دهد، تولید اثری که بتواند از نظر ساختاری جذاب بوده و در عین حال دارای محتوایی آموزنده و سازنده متناسب با منحنی رشد فکری و جسمی کودک و نوجوان باشد بسیار سخت و طاقت‌فرساست که با وجود امکانات محدود اعتباری و سخت‌افزاری تحقق، همه ایده‌آل‌ها در این زمینه حداقل در بازه زمانی کوتاه‌مدت میسر نیست.
این کارگردان تئاتر کودک و نوجوان افزود: به دلیل ضعف زیربنایی هم در بعد ساختاری و هم محتوایی تئاتر کودک و نوجوان، یعنی اثری که برای اجرای زنده  صحنه تولید و آماده اجرا شود، گونه‌هایی از این هنر به مدیوم‌های دیگر رسانه‌ای همچون تلویزیون انتقال یافته‌اند به شکلی که از شبکه‌های گوناگون رسانه ملی شاهد پخش متنوعی از این آثار هستیم که بیشتر شکلی موزیکال داشته و تنها درصدد تغییر فضای خانه‌ها به فضایی شاد و با طراوت برای قابل تحمل شدن آن از سوی کودکان هستند و در آنها غنای محتوا و اینکه باید چیزی به مخاطب آموزش داده شود کمتر به چشم می‌خورد.
قلعه گفت: این سیر شکلی قهقرایی پیدا کرده است و در مجموعه آثار نمایشی تولید شده برای کودک و نوجوان چه در مدیوم تلویزیون و چه در تئاتر بیشتر توجه گروه تولید کننده بر ساختار شاد و مفرح اثر معطوف می‌شود تا اینکه به این موضوع اندیشیده شود که این اثر نمایشی باید پیامی اخلاقی و تربیتی نیز برای کودک و نوجوان داشته باشد.

شاد و موزیکال بودن نمایش، شرط والدین برای رزرو بلیط

وی ادامه داد: رواج نوع سطحی و نازل تولیدات نمایشی که بیشتر هم در رسانه ملی تولید و پخش می‌شود موجب شده که گاه با وجود آنکه ممکن است در تالارهای نمایشی کودک و نوجوان، شاهد تولید آثاری اندیشمند با محتوایی غنی و مناسب با مخاطب کودک و نوجوان نیز باشیم، والدین در هنگام رزرو بلیط نمایش پیش از آنکه بپرسند که داستان نمایش چیست و آیا برای فرزندانشان مفید و آموزنده است، نخستین پرسشی که مطرح می‌کنند این است که آیا اثر نمایشی مورد نظر موزیکال و شاد است؟
قلعه در پایان گفت: شاد و سرگرم‌کننده بودن یک اثر نمایشی برای کودک و نوجوان یک الزام است، اما الزام همیشه به معنای اولویت برای انتخاب یک اثر نمایشی مناسب کودک و نوجوان نیست، بلکه والدین باید در کنار تفریح و تفننی که یک اثر نمایشی برای فرزندشان به ارمغان می‌آورد، قدری هم به محتوای آن و اینکه تا چه اندازه آموزنده است بیندیشند.