تأکید بر فراخوان خردبرنامههای قرآنی سال ۹۴/ کدام کمیسیونها دستورالعمل را اجرایی کرده‌اند؟
گروه فعالیت‌های قرآنی: معاون مطالعات و برنامه‌ریزی شورای توسعه فرهنگ قرآنی با تأکید بر اینکه کمیسیونها باید خردبرنامههای قرآنی سال ۹۴ را فراخوان دهند تا مجری شایسته آن پیدا شود؛ عملکرد کمیسیونها در این مورد را تشریح کرد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، در پی برخی شائبه‌ها مبنی بر تخلف کمیسیون‌های شورای توسعه فرهنگ قرآنی در مورد فراخوان به دستگاهها جهت پیدا شدن بهترین مجریان برای خردبرنامههای قرآنی سال 94 و در ادامه گزارش «انحصارطلبی کمیسیون‌های شورای توسعه در توزیع اعتبارات؛ از شائبه تا حقیقت»، گفت‌وگویی با رضا سلامت‌پناه، دبیر مجمع مشورتی شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور و معاون مطالعات و برنامه‌ریزی این شورا جهت روشن‌تر شدن برخی دیگر از زوایای این انحصارطلبی و احتمالاً تخلف صورت گرفته انجام شد، البته در این گفت‌وگو مشخص شد که اصل بر این است که کلان برنامهها توسط شورا در اختیار سه کمیسیون تبلیغ و ترویج، آموزش عمومی و توسعه پژوهش قرآنی قرار گیرد و سپس کمیسیونها با توجه به اشرافی که به موضوعات خود دارند خردبرنامه‌ها را تعیین کنند، سپس این خردبرنامه‌ها باید به فراخوان گذاشته شود تا مجری شایسته خود را پیدا کند تا بودجه را دریافت نماید. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید:
در قوانین شورای توسعه فرهنگ قرآنی اینکه کمیسیونها باید برای اجرای برنامه‌های قرآنی اعلام فراخوان داشته باشند ذکر شده است؟
ماده چهار دستورالعمل اجرایی سال 94 که به تصویب شورا رسیده است بر فراخوان عمومی برای اجرای برنامه‌های ملی تأکید دارد، همچنین آمده است که مجری شایسته، این برنامهها را اخذ کند و به هیچ وجه عنوانی از نهاد و یا دستگاه دولتی نیامده است. حتی یکی از سیاست‌های اجرایی ما در اعتبارات امسال نسبت به سال قبل، بحث توانمندسازی و بهره‌مندی از مجموعه‌های مردم‌نهاد نیز هست، مجموعه این تصمیمات به ما اعلام می‌کند که باید هم فراخوان عمومی باشد و هم به صورت مکتوب براساس صحبت‌هایی که شده است باید با مراکز عضو و غیرعضو مکاتبه شود.
شکل و نوع ارتباط کمیسیونها با مراکز غیر عضو مشخص شده است؟
در کمیسیونها، فرآیندها تصویب و اعلام می‌شود، نحوه اجرا نیز با خود کمیسیون است،. در سال‌های گذشته نیز این رویه را داشته‌ایم که باید از اعضای غیرعضو نیز برنامهها اخذ شود. اما آنچه مدنظر ما در امسال و سال‌های بعد است و باید پررنگ شود این است که به جای اینکه فقط دستگاه‌های دولتی را در اعتبارات در نظر بگیریم باید هر مجموعه اعم از دولتی و مردمی و ... که بهتر و شایسته‌تر می‌توانند برنامه‌های ردیف اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآن را اجرا کنند، برنامهها را برای اجرا اخذ کنند؛ به هیچ وجه نباید سهم‌خواهی از سوی دستگاهها صورت گیرد.
اگر این مسئله صورت بگیرد و به دستگاهها درصد بدهیم، منجر به این خواهد شد که قسمت‌هایی که در کشور داریم و قسمت‌های قوی هستند برای اجرای برنامه‌های قرآنی پیش قدم شوند. باید به گونه‌ای عمل کنیم که برنامهها را از دستگاهها نگیریم بلکه در یک مجموعه‌ای که ضعف‌ها و قوت‌ها را به خوبی می‌شناسد، برنامه‌های ملی و برنامه‌های ذیل برنامه‌های ملی را فراخون عمومی داد و هر مجموعه‌ای که شایسته‌تر است پس بررسی، انتخاب و بعد فرآیند اعطای برنامه جهت اجرا به مجموعه مذکور صورت گیرد.
این طرح ملی توسط دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی به دستگاهها ارائه می‌شود؟
بله، در صحن شورا و در اسفند سال 93 برای تسریع روند اجرای برنامهها، کلان‌برنامه‌های ملی را تصویب کردیم، این کلان‌برنامه‌ها در هریک از کمیسیونها به صورت تخصصی اعلام شد، کمیسیونها نیز موظف هستند ذیل کلان‌برنامه‌های ملی، خرد برنامهها یا برنامه‌های اجرایی ذیل آن برنامهها را احصا و به فراخوان عمومی بگذارند، این کار در کمیسیون «آموزش عالی و پژوهش قرآنی کشور» به نحو نسبتاً مطلوبی انجام شده است و در سایت دبیرخانه کمیسیون پژوهش و آموزش عالی در دسترس همگان است.
وضعیت سایر کمیسیونها به چه صورت است، آیا آنها خردبرنامه‌ها را ارائه داده‌اند؟
در کمیسیون «تبلیغ و ترویج قرآن» و در آخرین جلسه‌ای که داشته‌اند محورهای برنامه‌های ملی را اعلام کرده‌اند اما به نتیجه نرسیده و هنوز به تصویب نرسیده است، که باید در جلسه آتی به این مسئله پرداخته شود، کمیسیون «آموزش عمومی قرآن» هنوز به این مسئله نپرداخته است.
ظاهراً کمیسیون آموزش عمومی همچنان در حال ارائه فرم به دستگاهها هستند؟
این همان اشتباهی است که گفته شد، یعنی برنامه‌ریزی ما به گونه‌ای است که برنامه‌های کلان و برنامه‌های اجرایی ذیل کلان‌برنامه‌ها باید توسط کمیسیونها فراخوان عمومی داده شود، آن هم نه به دستگاه‌های عضو و پس از این فراخوان عمومی، کل مجموعه‌هایی که توانایی اجرای این برنامهها را دارند طرح‌های خود را ارائه می‌دهند.
آن فرآیندی که در حال حاضر در کمیسیون آموزش عمومی داریم این است که این کمیسیون به دستگاهها اعلام می‌کند که برنامه‌های خود را فارغ از برنامه‌های ملی به ما بدهید، این در نهایت منجر می‌شود به اینکه دستگاه‌هایی که برنامه ارائه می‌کنند فقط جنبه‌های توانمندی خود را ارائه می‌دهند و در نتیجه ضعف‌های آنها نشان داده نمی‌شود.
برداشت ما این است که در واقع کمیسیون آموزش عمومی خلاف گفته‌ها و مصوبات شورا عمل می‌کند؟
البته به صراحت بگویم که باید با تأمل بیشتری به این قضیه نگاه شود شاید آنها پاسخی برای این موضوع داشته باشند. آنچه که هست این است که این مدل مطلوب شورا نیست.
اگر به این صورتی که گفته شد باشد، دبیرخانه برخوردی هم با کمیسیون خواهد داشت؟
ما اهرم‌های خاصی داریم که مهم‌ترین اهرم اختصاص بودجه به برنامهها است، اعتبارات به برنامهها و گزارش‌هایی که ارائه می‌دهند اختصاص داده می‌شود. اگر آنگونه که گفته شد باشد و کمیسیونها فقط از اعضای عضو درخواست ارائه برنامه کرده باشند، این یک عمل شخصی است که خلاف رویه و نظر شورا است.
شاید بتوان گفت که دلیل این تخلفات و بی توجهی‌ها به مصوبات شورا در زمینه اعلام فراخوان تفهیم نشدن کمیسیونها باشد؟
مرجع تمامی آیین‌نامه‌ها و مصوبات، دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی و معاونت برنامه‌ریزی راهبردی این دبیرخانه است، کمیسیونها نمی‌توانند بنابر تفسیر خودشان بخواهند بسیاری از ظرفیت‌ها موجود در کشور را نادیده بگیرند.
سؤالی که در مورد کمیسیونها وجود دارد این است که نهایتاً شورای توسعه فرهنگ قرآنی سه کمیسیون دارد یا چهار کمیسیون؟
ما در طرح اولیه کمیسیون‌های شورا که تهیه کرده بودیم، سه کمیسیون داشتیم در واقع کمیسیون چهارم که کمیسیون بهداشت است با توجه به اینکه به گستردگی کمیسیونها دیگر نبود، قرار شد تا به عنوان کارگروهی ذیل کمیسیون آموزش عالی و پژوهش فعالیت داشته باشد.
در اولین جلسه‌ای که برای تقسیم وظایف ملی کشور در حوزه آموزش عالی و پژوهش دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان وجود داشت که در آن جلسه رئیس جمهور وقت دستور داده بودند تا بهداشت نیز به صورت مجزا به عنوان یک کمیسیون فعالیت داشته باشد. این تصمیم بیشتر به خاطر فعالیت‌های خاص وزارت بهداشت در آن دوره بوده است.
بعد از مدتی چند سالی این کمیسیون نه جلسه‌ای داشت و نظام‌واره عمومی را در دستور کار قرار داد، این کمیسیون در محاق رفت تا اخیراً معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت به خاطر سابقه قرآنی که دارد برای احیای مجدد این کمیسیون تلاش کرد، اما بعد از این تلاش احساس می‌شود مجدد به محاق رفته است. این مسئله در کارگروه کارشناسی دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در حال بررسی است.
