حسین ترابنژاد، فیلمنامهنویس سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره ویژگیهای سینمای دینی اظهار کرد: مهمترین شاخصهای که برای فیلمنامه دینی باید مورد توجه قرار گیرد این امر است که مسائل مطرح شده در آن موضوعیت داشته باشد، یعنی تماشاگری که آن را میبیند باید زندگی روزمره خود را هم در آن مشاهده کند. نکته دومی که میتواند موفقیت یک فیلمنامه دینی را تعیین کند این است که شخصیتها در آن قابل باور باشند.
وی افزود: برنامه نمونه فیلمنامه «پردهنشین» چنین امتیازی را دارا بود، یعنی شخصیت حاج آقا شهیدی را ببیندگان پذیرفته بودند. دلیل این امر نیز کاملاً مشخص است، چون شخصیت داستانی جدا از اینکه رفتار پسندیده داشت در برخی مواقع نیز دستخوش اشتباه و خطا میشد. این موضوع باعث شده بود که شخصیت دینی مورد نظر برای تماشاگران قابل باور شود. این ویژگی امتیاز دیگری هم داشت و آن اینکه مخاطب میدید که با وجود خطاهای ممکن، میشود باز هم بازگشت و راه صحیح را پیش گرفت.
فیلمنامهنویس «شوق پرواز» ادامه داد: آسیب جدی در فیلمنامههای دینی این است که به شخصیتهای مذهبی در فیلمها و سریالهای تلویزیون نگاهی کاملاً سفید شود، چون در چنین وضعی خود را به کاراکتر نزدیک نمیبیند، برای همین با آن ارتباط نیز برقرار نمیکند. مثالی در این زمینه میتوانم بزنم؛ شخصیت اصلی سریال «میوه ممنوعه» کاراکتری مثبت داشت، اما خطاهایی نیز مرتکب میشد.
اعتقاد به باورهای دینی شرط موفقیت اثر است
این فیلمنامهنویس متذکر شد: البته هنرنمایی بازیگر هم نقش بسیار مهمی در باورپذیر شدن نقش دارد، چون پتانسیل یک بازیگر است که میتواند به یک نقش اوج دهد یا آنکه آن را به زمین زند. مثال روشن من در این زمینه سریال «شوق پرواز» است. در این کار شهاب حسینی توانست به زیبایی هر چه تمامتر شخصیت شهید بابایی را جان ببخشد. در کنار بازیگر دیگر عوامل هر فیلم و سریالی تا حد خود میتوانند در باورپذیرتر شدن آن، نقش مهمی ایفا کنند.
وی تاکید کرد: فیلم و سریال دینی جدا از تمام عواملی فنی، زمانی خواهد توانست با تماشاگر ارتباط برقرار کند که خالق و سازنده آن به کاری که میکند ایمان داشته باشد، در غیر این صورت داشتههای فنی تنها یک پای قضیه است و شرط دیگر وجود اعتقاد به مفهوم است.
ترابنژاد در پاسخ به سؤال پایانی مبنی بر این که آیا وجود برخی محدودیتها عاملی بوده تا موضوعات دینی به طرز شایسته در تلویزیون استفاده نشود، تصریح کرد: من این نوع نگاه را قبول ندارم، چون کارشناسانی که در سیما وجود دارند همگی از افراد خبره این حوزه هستند، پس نمیتوان گفت که آنها با نگاه محدود خود باعث شدهاند فیلمنامههای خوب دینی امکان رشد نیابند. در ضمن من در نگاههای آنها هیچ گونه غرضورزی ندیدم که بگویم برخی از تولیدات تنها به واسطه نظرات شخصی مورد توجه قرار نگرفتهاند.