صلاحالدین دلشاد، رئیس هیئت پزشکی حج سال 1366، (سال کشتار حجاج ایرانی به دست آل سعود در مکه مکرمه طی مراسم برائت از مشرکان) که خود تجربه حج خونین سال 66و کشتار حاجیان ایرانی به دست آل سعود را دارد، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) حادثه رخ داده در منا را ناشی از سوء مدیریتها عنوان و اظهار کرد: عربستان باید در مدیریت منا و عرفات تجدید نظر بکند؛ سالهای سال باید حج تداوم داشته باشد و بالخره باید این مشکلات حل شود.
این فوق تخصص جراحی اطفال با اشاره به تجربههای خود در خصوص ازدحام زائران در سرزمین منا، گفت: سال 60 تعدادی گمشده از اعضای پزشکی داشتیم اما در سال 61 برنامهریزی کردیم و حدود 100 تابلو با آرم هیئت پزشکی حج درست کرده و به چوب دسته بلند به دست اعضا دادیم تا همدیگر را گم نکنند و از هیئت پزشکی خواستیم به صورت گروهی عازم منا شوند.
دلشاد تصریح کرد: وقتی در منا و رمی جمره شلوع میشد، زائران ایرانی را نوبت به نوبت عازم منا میکردیم تا رمی جمره را انجام دهند، همچنین به زائران توصیه میکردیم که همراه خود آب داشته باشند تا جلوی گرمازدگی را بگیرد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از افراد برای یک بار امکان حضور در مناسک حج را دارند و طبیعتاً با شرایط منا آشنا نیستند، گفت: به همین دلیل خود ما برای گروههای پزشکی نقشه منا را تشریح کرده و راهها را به آنها آموزش میدادیم.
دلشاد تأکید کرد: تمام نقصهایی که دولت سعودی در مدیریت حج انجام میدهد را مجبور هستیم خودمان با هشیاری رفع کنیم. این نقصها همیشه بوده و ما همیشه با انواع مشکلات در مناسک حج مواجه بودهایم.
وی به آتش سوزیهای متعددی که در منا و عرفات رخ میدهد نیز اشاره کرد و گفت: به دلیل همین مسئله ما خودمان گروه ایمنی آتش سوزی و گروه بهداشت داشتیم و این دو گروه چادرها را چک میکردند و اجازه نمیدادند اجاق گازی روشن شود و اگر میدیدیم کاروانی غذای پختهای را از مکه به منا آورده است اجازه استفاده از آن را نمیدادیم چرا که احتمال مسمومیت بسیار بالا بود.
ساعات خلوت منا را شناسایی میکردیم
رئیس هیئت پزشکی حج سال 1366 تصریح کرد: ما ساعات خلوت منا را شناسایی میکردیم تا حجاج در این ساعات برای رمی جمره بروند.
حادثه قابل پیشبینی بود
وی با ابراز تعجب از اینکه دولت و وزارت بهداشت عربستان که به صورت مستقیم تأمین امنیت زائران را بر عهده دارد، از زیر بار این مسئولیت شانه خالی میکند، گفت: چطور راهی را بستهاند که مردم مانند سیل در آن جاری هستند! مشخص است که بستن این راه چنین حادثهای را به بار میآورد این قابل پیشبینی است.
عربستان مسئول است اما ما باید خودمان زائران را آموزش دهیم
دلشاد افزود: ما به دلیل شرایط حاکم در عربستان، مسئولیت دولت عربستان را نادیده گرفته و برای خودمان تدابیر ایمنی اتخاذ کرده و زائران را آموزش میدادیم.
وی در پایان تأکید کرد: مهمترین کار هیئت پزشکی اکنون آرامش دادن به خانوادههای عزادار و به ویژه خانوادههایی است که زائر آنها مفقود شده است، باید تیمهای پزشکی از سوی وزارت بهداشت شامل روانپزشک و روانشناس به خانوادههای کشته شدگان سر زده و به آنها کمک کنند.