امام(ره) به دنبال پاسخ‌گویی مشکلات جامعه با قرآن بود

به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، حجت‌الاسلام و‌المسلمین سیدمحمدعلی ایازی، استاد حوزه و دانشگاه، پیش از ظهر امروز، یکشنبه 10 آبان‌ماه،در تشریح مقاله خود در همایش «قرآن در سیره و اندیشه امام خمینی(ره)» گفت: امام(ره) به تفسیر مقاصدی از قرآن پرداخته است. موضوع مقاله من تفسیر مقاصدی در اندیشه و آراء امام خمینی(ره) است؛ ایشان در کتاب آداب‌الصلاة، بحثی تفسیری مطرح می‌کنند و می‌گویند آن‌چه عالمان ما تلاش کرده‌اند تلاش برای شرح معالی آیات بوده و به رغم زحمات مفسرین بزرگ، کسی به تفسیر مقاصدی نپرداخته است.
وی افزود: به نظر ایشان باید حقیقت قرآن را تبیین کنیم. امام(ره) دغدغه خود را از تبیین و تفسیر دین و معارف دینی ابراز می‌دارند؛ ایشان نگران بودند که جامعه دینی نتواند مشکلات خود را به قرآن عرضه کرده و پاسخ آن‌ها را بگیرد.

وی افزود: امام(ره) به دنبال آن بودند تا مشکلات جامعه را با قرآن جواب دهند. ایشان می‌گفتند نگرانم اسلام متهم به عدم توانایی در اداره جهان گردد. امام(ره) معتقد بودند با توجه به تحولات گذشته و روش تفسیری غالب، تفسیر مقاصدی به عمل نیاید؛ ایشان می‌گفتند، تفسیر قرآن برای هدایت انسان است و طریق سلوک که هدایت به عالم غیب و سعادت است اما از آن جایی که ایشان در کتاب آداب‌الصلاة جنبه‌های عرفانی را مد نظر داشتند، مقاصد عرفانی آیات قرآن را بیان کرد‌ه‌اند؛ امام خمینی(ره) در بیانیه‌ها و سخنرانی‌های خود مقاصد سیاسی و اجتماعی قرآن را بیان کرده‌اند.
ایازی خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) از ضرورت اندیشه اجتماعی و فکر جمعی و کارشناسانه در توجه به ضرورت‌های جامعه سخن می‌گویند و تفسسیر روزآمد قرآن با ارائه مصادیق امروزی را انجام می‌دهند؛ برای مثال، «رباط‌الخیر» که مراد از آن «اسب» بود را قدرت ارتباطات و تجهیزات باز دارنده تعبیر می‌کنند.

به گفته ایازی، تفسیر مقاصدی تفسیری است که از ظاهر کلام در جایی که نمی‌توان، از آن بهره می‌گیرد و این با تأویل متفاوت است؛ برای مثال تأویل در مورد صفات الهی صورت می‌گیرد و از ظاهر به باطن می‌رود اما تفسیر مقاصدی با قواعدی حالی و مقالی به تفسیر روزآمد می‌پردازد.
وی در پایان گفت: مقاله من معیار، مبانی و روش‌های تفاسیر مقاصدی را بیان کرده و به آسیب‌شناسی تفسیر مقاصدی پرداخته است تا از آفات تفسیر به رأی مصون باشد.