مراسم اختتامیه کنگره علوم انسانی اسلامی برگزار شد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در ابتدای این همایش رفیعی آتانی، دبیر علمی در سخنانی گفت: با بیان اینکه تحقق علوم انسانی اسلامی تنها با محوریت حوزه علمیه قابل تحقق است تصریح کرد: مجموعه دستاوردهای علمی و نیروهای زبده حوزه نوید انقلاب علمی از سوی حوزه در آینده را دارد زیرا دستاوردهای علوم انسانی غربی قادر به اداره جامعه اسلامی ما نیست و ما براساس تلاشی که در راستای بومی سازی صورت می‌گیرد در این مسیر در حال گام برداشتن هستیم.
رفیعی آتانی با بیان اینکه دین و عالمان دینی ما نشان داده اند که قادر به پاسخگویی به نیازهای روز هستند گفت: پیشنهاد ما برای تسریع در روند اسلامی سازی این است که باید مدارس علمیه علوم انسانی اسلامی در حوزه های علمیه و به شیوه فعالیت آنان دایر شود.

در ادامه آیت الله العظمی مکارم بیان کرد: حضرت علی(ع) در کلام معروف کمیل حیات انسانی را نشان داده است که «....العلماء باقون مابقی الدهر ...» علما حتی در زمانی که زیر خاک پنهان هستند زنده اند و تصویر آنان در دل ها موجود است. بنابراین یکی از اهدافی که علوم انسانی باید دنبال کند رسیدن به حیات طیبه است.
این مرجع تقلید اظهار کرد: در آیه 157 اعراف به یکی دیگر از اهداف اشاره شده است که پیامبر آمده تا نهی از منکر کند و مردم را به خوبی ها دعوت کند، آلودگی ها را تحریم کند و غل و زنجیرهای بشری را بشکند بنابراین علوم انسانی اسلامی باید در مسیر شکستن غل و زنجیر از دست و پای بشر گام بردارد تا به آزادی به معنای واقعی برسد نه آزادی به معنای نوعی اسارت دیگر.
آیت الله مکارم بیان کرد: غرب تفکر مادی دارد و در علوم آنان وجود دارد ولی ما باید تفکر اسلامی و الهی را جانشین کنیم.

در ادامه از سه تن از محققان برجسته تجلیل و جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به آنان اهدا شد.

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم علیدوست، محقق و استاد حوزه علمیه در سخنانی اظهار کرد: اگر بخواهیم بین علوم انسانی و فقه تناسب ایجاد کنیم باید نظرات مختلف را در یک جا حمع کنیم و بین این نظرات، واژه‌گزینی کیفی انجام دهیم مثلا در موضوع علوم انسانی می‌توانیم این تعریف را بپذیریم که این علوم از هست‌ها و رابطه هست بحث می‌کند و فقه نیز عملیات استنباط است.

وی گفت: در اینجا، فقه در تمام ساحت‌ها و حوزه‌های شریعت وارد می‌شود و این شریعت جامع گاهی ما را وارد مصداق‌شناسی می‌کند پس علوم انسانی می تواند به موضوع‌شناسی و مصداق‌شناسی در فقه نیز کمک کند که قطعا چنین کارویژه‌ای نیز خواهد داشت.

تبیین نظرات آیت الله مهدوی کنی

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین سعید مهدوی کنی به تبیین شخصیت آیت الله مهدوی کنی پرداخت و گفت: مبانی نظریات علمی آیت الله مهدوی کنی، در کوران درگیری‌های انقلاب از بین رفته است.

وی افزود: ایشان پس از انقلاب نیز به قدری درگیر مسئولیت‌های سنگین بودند که نتوانستند مجموعه اندیشه‌های خود را در قالب‌های تدوین شده به نگارش در بیاورند و البته این غفلت نیز از سوی دوستداران ایشان انجام شد که این مجموعه ها جمع‌آوری نشد.

وی گفت: یکی از فعالیت‌هایی که ایشان را در بین علمای معاصر ممتاز کرده است، تلاش عملی در راستای اسلامی کردن علوم انسانی بود؛ آن هم در زمانی که ایده اسلامی کردن علوم اسلامی در میان افکار نخبگان مورد تردید بود.

وی خاطرنشان کرد: ایشان این کار را در زمانی انجام دادند که حتی این ایده در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز طرفداران زیادی نداشت؛ ولی ایشان به این کار اعتقاد و التزام داشتند و به همین خاطر بود که این بنای عظیم را بنیان نهادند و پس از آن نیز این ایده به عنوان یک خواسته عمومی مطرح شد.

رییس دانشگاه امام صادق(ع) بیان کرد: نظرات ایشان مدون نشده است ولی از لابلای سخنان و راهنمایی پایان نامه ها و... می توان این اندیشه را رصد کرد که یکی از نمودهای این تفکر، نظر ایشان پیرامون مسئله علم دینی بود.

وی گفت: از نظر ایشان، علم دینی، یعنی نظامی از توصیف ها و تبیین ها که بر معارف اسلامی مبتنی است و ارزش ها و اولویت‌های شرعی تحقق یافته را می‌پذیرد و در فضای زیست اسلامی بسر می‌برد.

وی بیان کرد: آیت الله مهدوی کنی نگاهی جامع و متشکل از عناصر مختلف داشتند و ایشان تنها به موضوعات انتزاعی نظر نداشتند بلکه بیان می کردند که اگر فضای جامعه را به درستی در نظر نگیریم، به علم دینی نیز نمی رسیم.

فرزند آیت الله مهدوی کنی بیان کرد: ایشان این حرکت علمی را در مقابل تفکر علمی و تمدنی سکولار بنا کردند و تلاش داشتند که حیات اندیشه و فرهنگ جهان اسلامی را که به قول آنها در سیطره این تفکر بود، نجات دهند.

وی گفت: موضع ایشان در خصوص اندیشه غربی و علوم انسانی غربی، شناخت، نقد، پاسخ و به گزینی بود؛ ایشان بیان می کردند که اگر علم مدرن و سکولار، مدعی کارآمدی است باید در این چالش ها وارد شود و سپس مشخص شود که چه مقدار عیار دارد که البته پاسخ نیز مشخص بود.

رییس دانشگاه امام صادق(ع) عنوان کرد: آیت الله مهدوی کنی معتقد بود که سرمایه‌های دینی و الهی و وحیانی پیامبران الهی و صالحان بود که بخشی از فرهنگ و تمدن و فلسفه و علم و اخلاق جامعه مدرن و سکولار را راهبری کرد و همه این مسایل ساخته و زاییده تفکر غربی مدرن نیست.

زیست اندیشه‌ای آیت‌الله مهدوی کنی

وی گفت: ماهیت شناسی و زیست بوم اندیشه ای ایشان بسیار متعالی و برگرفته از آبشخور دینی محض بود؛ اما آن مرحوم شخصیتی عمل گرا داشتند و همیشه سعی داشت تا اندیشه ها را به عمل نزدیک کند و به همین خاطر در تربیت طلاب انگیزه جدی داشت تا نیازهای انسانی جامعه اسلامی را با این سرمایه تامین کند.

وی اظهار کرد: مرحوم آیت الله مهدوی کنی به سختی به کارآمدی دین در حوزه های انسانی معتقد بود و دانشگاه امام صادق(ع) را نیز بر همین اساس و با هدف تربیت نیروی انسانی متعهد و انقلابی بنا کرد.

وی گفت: امروزه باید بزرگانی چون مرحوم مهدوی کنی را الگوی خود قرار دهیم و در راستای توسعه علوم انسانی ناظر بر مکتب اسلام تلاش کنیم و از طعنه‌های مخالفان نیز نهراسیم.