داشتن نگاه صرف حزن‌انگیز و سوگواری به تولیدات نمایشی مذهبی اشتباه است

سیدجواد هاشمی، بازیگر و کارگردان تئاتر دینی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: عمومیت یافتن تولید و اجرای نمایش‌های دینی در تمام ایام سال و مختص نشدن آن به محدوده زمانی خاص و اینکه حتماً باید در مناسبتی ویژه شاهد به روی صحنه رفتن اینگونه نمایشی باشیم همچنان به شکل یک شعار باقی مانده و هیچ گاه عملی نشده است.
وی ادامه داد: این مسئله از جهاتی قابل بررسی است و البته در نگاه نخست باید به این موضوع دقت کرد که همواره تولید و اجرای تئاتر دینی و مذهبی قرین و هم‌معنی شده است با فضای حزن و اندوه و متأسفانه به اشتباه مصطلح شده است که وقتی صحبت از تولید و اجرای یک نمایش مذهبی می‌شود باید به دنبال مناسبت سوگواری و عزا گشت تا متناسب با آن کاری تولید کرد.
هاشمی تصریح کرد: با چنین تفکری است که همانطور که اجرای سایر رویدادهای هنری همچون کنسرت‌های موسیقی در ایام مذهبی و یا نمایش فیلم‌های سینمایی در سالن‌های سینما، مجاز نیست در نتیجه فعالان نمایش‌های مذهبی نیز نمی‌توانند در تولید آثاری با مضامین و موضوعات به چیزی غیر از شرح مصایب اهل بیت(ع) و نظایر آن حتی در روزگار معاصر فکر کنند.
کارگردان نمایش عاشورایی «دروازه ساعات» گفت: به نظرم چنین تفکری باید از بین برود و تنها به تئاتر دینی نباید از جنبه سوگوارانه آن نگاه کرد، حتی در مورد آثار نمایشی که به وقایع عاشورا می‌پردازد نگاه نباید صرفاً جنبه سوگ داشته باشد، رویدادهایی که منجر به واقعه عاشورا می‌شود تماماً غمبار نیست و به طور مثال در جریان حرکت کاروان امام حسین(ع) از مکه به سمت کوفه، وقایعی رخ می‌دهد که اتفاقاً موجب شادی و بهجت مخاطب می‌شود و به شخصه در حال تحقیق و پژوهش هستم که یکی از این وقایع را با رعایت تمام شئون تبدیل به اثر نمایشی کنم و به روی صحنه بیاورم.
این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون با اشاره به اینکه در تمام آثار نمایشی که آنها را با موضوع سیره و زندگی اهل‌بیت(ع) کارگردانی کرده است به هر دو جنبه سوگ و شادی در روایت نمایش توجه کرده، افزود: از جمله دلایل دیگری که شاید تولید و اجرای آثار مذهبی را محدود و منحصر به مناسبت‌های خاص مذهبی می‌کند، کمیت ناچیز آنها باشد؛ در طول سال مگر شاهد تولید چند اثر نمایشی با موضوع دینی و مذهبی هستیم که حال توقع این را داشته باشیم که این آثار به طور متناوب در طول ایام سال به روی صحنه روند؟ آثاری هم که به بهانه شرکت در جشنواره‌های مذهبی تولید می‌شوند تنها فرصت اجرایی محدود در این رویدادهای نمایشی را پیدا می‌کنند و نوعاً حمایتی برای اجرای عموم آنها صورت نمی‌گیرد.
کارگردان نمایش «توبه نمی‌کنم» با اشاره به اینکه حتی در شب عاشورا ما با صحنه‌هایی عاری از غم و اندوه مواجه هستیم گفت: نقل است که در شب عاشورا در کاروان امام حسین(ع) علاوه بر عبادت و تلاوت قرآن، اصحاب امام به خنده و سرور مشغول بودند و به اصطلاح امروزی برای هم جک و لطیفه تعریف کرده و می‌خندیدند و وقتی از آنها علت را جویا می‌شدند پاسخ‌شان این بود که مگر غیر از این است که فردا در جوار رحمت حق، میهمان رسول اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) هستند؛ در کدامیک از آثار نمایشی عاشورایی به چنین روایت پرداخته شده است؟
هاشمی در پایان تأکید کرد: پرداختن و توجه به جنبه‌های فنی و هنری در تولید یک نمایش دینی و رویکردی نو به روایت ماجراهای مذهبی از مناظری که کمتر مورد توجه قرار گرفته است و تلفیق کردن مجموعه‌ای از اتفاقات شادی‌آور و حزن‌انگیز که خود موجب افت و خیزهای نمایشی شده و کشش دراماتیک را موجب می‌شود از جمله مؤلفه‌هایی است که منجر به از بین رفتن نگرش مناسبتی به تولیدات نمایشی دینی شده و شاهد به روی صحنه رفتن آنها در همه ایام سال خواهیم بود.