بردن آبروی دیگران زیرکی نیست/ تعریف قرآن از مرگ و انسان

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت الله العظمی عبدالله جوادی آملی امروز ششم بهمن ماه در درس تفسیر خود در مسجد اعظم در ادامه تفسیر سوره مبارکه زخرف با اشاره به برهان تمانع گفت: اگر بیش از یک خدا در عالم بود نظام فرو می ریخت؛ اگر آنطور که مسیحیان و مشرکان قایل هستند خدا فرزند داشت فرمود «انا اول العابدین» ولی استدلال آنها از مبنا باطل است؛ همان طور که فخر رازی در تفسیرش آورده که او منزه از این است که اتخاذ ولد کند و فرشته دختر او باشد دیگر مفسران نیز در ذیل ایات مربوطه به این مسئله اشاره داشته اند. 
وی افزود: در اینجا مقدمه سخن آنها باطل است بنابراین تالی نیز باطل است؛ تنها یک مقام فرمان فرمایی داریم و آن هم عرش الهی است که او رب ارض و سماء است و رب مقام فرمان فرمایی است و ثابت می کند همه نظام تحت تدبیر یک مدبر است.
وی اظهار کرد: آنها اگر بگویند لقد ولدالله یا اتخذالله ولدا و ملائکه بنات الرحمان هستند هر سه باطل است و بعد هم به پیامبر(ص) فرمود حالا که اینها اهل پذیرش حق نیستند رهایشان کن تا در قیامت به حقیقت خواهند رسید.
نباید میان خیر دانشی و ارزشی خلط شود
این مفسر قرآن ادامه داد: خیر دانشی را نباید با خیر ارزشی خلط کنیم؛ وجود در نظام آفرینش خیر است اما در نظام ارزشی حیات برای کسی است که لذت ببرد زیرا حیات مطلوب به ذات نیست؛ فطرتا حیات خوب است اما اینکه انسان زنده باشد که رنج ببرد خوب نیست بنابراین دوزخیان که ناچارند از خازنان دوزخ بخواهند از خدایتان بخواهید جان ما را بگیرد تا نابود شویم مصداق این رنج است و آنها اگر بمیرند دوباره زنده می شوند و عذاب می بینند.
این مفسر قرآن بیان کرد: کسانی که دست به انتحار می زنند فکر می کنند مرگ نابودی است در حالی که مرگ انتقال است؛ بنابراین حیات برای شخصی که تمنی مرگ دارد خیر نیست.
بهشت زشتی‌ناپذیر است
آیت الله جوادی آملی با اشاره به مباحث گذشته با بیان اینکه در قیامت ممکن نیست چند نفر بخواهند با یک زن محشور شوند گفت: در قیامت اصلا لغو و زشت خواهی و حرام خواهی نیست و خیال بد و گناه بد هم نیست؛ حورٌ مقصورات هم گفته اند زیرا مقصور بودن چشم نشانه زیبایی نیست و کنایه از این است که غیرهمسران خود را نگاه نمی کنند و سرشان افکنده است؛ قرآن هم بهشت را منزه از این مسایل توصیف کرده است از این رو کاری که زشت و نفی شده است در بهشت راهی ندارد و ذات آن عالم چنین چیزی را نمی پذیرد.
وی ادامه داد: برخی در تلذ الاعین لذت باطنی را احتمال داده اند که جزء لذت عیون باطنی و قلبی است و برخی نیز ظاهر و باطن را با هم مطرح کرده اند که منافاتی نیز ندارد.
این مرجع تقلید با بیان اینکه حق در قیامت به قدری روشن است که جایی برای باطل نیست و بسیاری از کمالات علمی در برزخ و بهشت رخ می دهد اما تکامل عملی بعد از موت وجود ندارد و البته در بهشت و برزخ نیز ثوابی به این علم و فهم نمی دهند تصریح کرد: به پیامبر و امتش فرمود ما چیزهایی را که شما نمی دانستید به شما آموختیم؛ در جایی فرمود «و یعلمکم ما لم تکونوا تعلمون» و «یعلمک ما لم تکن تعلم»؛ یعنی ما حرف هایی آورده ایم که بشر از هیچ راهی نمی تواند به آن دسترسی داشته باشد. حتی به حضرت فرمود تو با همه نبوغی که داری اگر ما رازها را به تو نیاموزیم نمی توانی به آن دست یابی. آیا به بهشت کسی رفته که از آن خبر بیاورد اگر ما به تو پیامبر نگوییم از کجا می خواهی به آن دست یابی زیرا غیب مطلق است و این یکی از حرف های تازه وحی است.
آیت الله جوادی آملی تصریح کرد: یکی از مطالب مهم قرآن این است که مرگ را به خوبی تبیین و تعریف کرده است؛ در منطق قرآن انسان است که مرگ را می میراند؛ از هر کسی بپرسید می گوید انسان در مصاف با مرگ تسلیم می شود ولی قرآن می گوید انسان است که او را می میراند و وارد برزخ و قیامت و بهشت می شود در حالی که او هست و مرگ نیست؛ فرمود هر نفسی مرگ را می چشد و ذائق مرگ است.
این مفسر بیان کرد: یک شاعر و ادیب و حکیم نمی توان پیدا کرد که قبل از اسلام بگوید من مرگ را می میرانم اینها همه بعد از اسلام گفته شده است. فرمود شما ابدی و مهاجر هستید و راه برگشت نیست و مرتب دارید هجرت می کنید؛ این مسئله مرگ که قرآن بر آن تاکید دارد برای این است که ای انسان حیات، ذاتی تو است و تو کادح الی رب هستی و نه توقفی در کار است و نه برگشت.
وی تاکید کرد: کسانی در تناسخ با مشکل روبرو هستند که حقیقت انسان برای آنها روشن نیست در حالی که تناسخ با حقیقت او سازگاری ندارد و جایی برای احتمال تناسخ نمی ماند و بعد از شناخت حقیقت انسان اصلا این سؤال به ذهن نمی آید و این نیز بیان تازه وحی است .
این استاد برجسته حوزه گفت: مطلب دیگر که اسلام گفته این است که اختلاف فکری میان بشر و ملتی وجود دارد اما آیا اینها غیرقابل حل است یا این نشئه ختم می‌شود و در آنجا همه چیز روشن می شود زیرا قیامت روزی است که حق ظهور می کند و هیچ کس در هیچ چیزی شک نمی کند و هیچ کس کتمان نمی تواند بکند و جایی برای این کارها نیست.
این استاد برجسته تفسیر بیان کرد: معاد گذشته از اینکه برای عدل و حکمت خدا ضروری است روزی است که همه مجهولات و شبهات معلوم و برطرف می شود همان طور که در صحنه فرشته ها جایی برای وهم و خیال نیست ولی انسان در بخش اندیشه با وهم و خیال درگیر است.
وی افزود: از امام علی(ع) مطلب دقیق علمی سؤال کردند حضرت بلافاصله پاسخ داد گفتند چرا فکر نکردی گفت معلوم است و اسرار عالم هم در نزد ما این طور روشن و معلوم است بنابراین اگر عقل عملی و نظری با هم باشند جایی برای وهم و شک نیست.
این مفسر قرآن با اشاره به حشر برخی به صورت نابینا در آخرت عنوان کرد: کسی که خود را در دنیا نسبت به مراکز دینی و حرم اهل بیت کور کرده است در آخرت نیز کور خواهد بود نه اینکه کور محض است و خدا او را کور کرده بلکه خودش در دنیا اینطور بوده و در آخرت نیز این طور محشور می شود.
وی ادامه داد: برخلاف گفته های مشرکان خدا منزه از آن است که در ربوبیت شریک داشته باشد ولی حالا که حجت برآنها تمام شده و گوش نمی کنند اینها را رها کن سرگرم بازیگری شوند؛ البته فرمود دنیا را که لعب است نه اینکه ما بازیگریم بلکه شما را که کودک هستید چند روزی به بازی می گیریم که خسته نشوید و این هم از روی حکمت الهی است مانند اینکه بازی برای کودک حکمت است(لعب مشتق از لعاب دهان است که مختصر دهان را تر کند) بنابراین رها کن آنها را تا وعید الهی فرارسد و یک دفعه می بینند صحنه عوض شد.
این مرجع تقلید عنوان کرد: این که تلقین می کنند الموت حق یعنی ای مرده بدان مرده ای زیرا خیلی ها هنگام مرگ نمی‌دانند که مرده اند و بعدها می فهمند که مرده اند.
وی افزود: انسان خواب در رویا چیزهایی می بیند و کم ممکن است که مانند ابراهیم بی نیاز از تعبیر باشد ولی خیلی ها نیازمند تعبیر است که کار هر کسی نیست؛ بلکه معبر واقعی از آن عبور می کند تا به واقعیت برسد مانند معبری یوسف(ع)؛ فرد خیال می کند زیرکی کرده که آبروی کسی را برده چون خواب است و مال و مقام اینها هم تعبیر دارد و در هنگام مرگ معلوم می شود که با چه چیزی بازی می‌کرده‌اند.