بهترین نحوه حمایت از کودکان کار چیست؟
گروه جامعه: رئیس گروه آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه بچه‌های خیابانی تنها طیف کوچکی از بچه‌های کار هستند، از مردم خواست با این بچه‌ها با احترام رفتار کنند.
فرانک ایمانی، رئیس گروه آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به بیان وضعیت کودکان کار که تعدادی از آنها به صورت کودکان خیابانی در خیابان‌ها حضور دارند، پرداخت و با انتقاد از اینکه در حوزه کودکان کار فقط کودکان خیابانی مورد توجه قرار می‌گیرند، گفت: بچه‌هایی که تحت عنوان بچه‌های کار در خیابان‌ها شناخته می‌شوند یک طیف کوچک از یک پدیده بزرگ‌تر به عنوان «کار کودک» هستند.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از بچه‌ها در اماکن کارگاهی بسته و یا حتی اماکن غیر کارگاهی ساعت‌های زیادی را مشغول کار هستند، دستمزد عادلانه‌ای به آنها پرداخت نمی‌شود، در نور کم و رطوبت بالا کار می‌کنند، بارهای سنگین حمل و ظلم‌هایی مختلفی را در محیط کار تجربه می‌کنند و یا حتی در خانه از افراد بیمار، سالمند، معلول و یا سایر بچه‌ها نگهداری می‌کنند تا مادر خانواده بتواند سر کار برود و همه این موارد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با کسب درآمد ارتباط دارد.
بچه‌های خیابانی تنها طیف کوچکی از بچه‌های کار هستند
ایمانی با اعلام این مطلب که در این داستان وسیع یک طیف کوچکی وجود دارد که در خیابان حاضر هستند و مردم آنها را می‌بینند، گفت: به عنوان یک مددکار اجتماعی بسیار تعجب می کنم از اینکه همیشه نگرانی و صحبت از وضعیت کودکانی است که دیده می‌شوند، اما تعداد بسیار زیادی از بچه‌ها هستند که تحت ظلم‌های بسیار شدید‌تری قرار می‌گیرند ولی چون جامعه آنها را نمی‌بیند نه قلب کسی به درد می‌آید و نه کسی از آنها سؤالی می‌پرسد و نه کسی پیگیر وضعیت آنها است.
36 نوع کاری که کودکان هرگز نباید انجام دهند
این مددکار اجتماعی گفت: طبق کنوانسیون بین‌المللی کار «ILO» که مربوط به منع کار کودکان است و کشور ما هم آن را پذیرفته و جزو قوانین داخلی ما هم هست، 36 مورد از بدترین اشکال کار کودک ارائه شده که بچه ها تحت هیچ شرایطی نباید این 36 کار را انجام دهند که از این موارد فقط یک مورد کار در خیابان و حمل زباله است.
وی تصریح کرد: یعنی بدترین اشکال کار کودک در جامعه وجود دارد، مثل کار کودکان در دباغی‌ها، کار در قالی بافی‌ها که گرد و غبار زیادی دارد و برای کودک مضر است و ... اما جامعه نسبت به این معضل بزرگ احساس مسئولیت و نگرانی خاصی نمی کند؛ از سوی دیگر علاوه بر این 36 مورد کارهای دیگری هم هستند که جزو این موارد نیستند اما چون ساعات کار طولانی دارند و حق و حقوق عادلانه ای به کودک پرداخت نمی شود و بچه ها از تحصیل و آموزش محروم می مانند جزو کارهای ممنون برای بچه ها هستند.
به هم ریختگی خانواده و پولی که بچه باید روزانه تهیه کند
ایمانی به وضعیت کودکان خیابانی نیز اشاره و اذعان کرد: در موضوع کودکان کار تعدادی از بچه ها هستند که در سرما و گرما در خیابان حضور دارند که حضور این بچه ها در خیابان نشان دهنده شرایط بسیار بدی است که طی آن خانواده چنان به هم ریخته شده که اصلاً حیثیت خانوادگی دیگر مهم نیست و صرفاً به نیازهای آنی همان لحظه فکر می کند. چون خانواده‌ای که کودک خود را برای شاگردی به درب مغازه‌ای می‌فرستد، می‌داند که بچه حقوق هفتگی برای خانواده خواهد آورد و خانواده می‌تواند یک هفته دوام بیاورد تا بچه پول را برای خانواده بیاورد، اما وقتی بچه‌ای در خیابان مشغول کار است یعنی خانواده همان روز به پول او نیاز دارد.
خرید کردن یا خرید نکردن از بچه های دست فروش کمکی به حل مشکل آنها نمی‌کند
وی تصریح کرد: به هر دلیل از جمله وضعیت اجتماعی خانواده، اعتیاد، از هم گسیختگی خانواده و هر موضوع دیگری که موجب می‌شود بچه در خیابان حضور داشته باشد، باید گفت که خریدن یا نخریدن از این بچه‌ها کمکی اصولی و بنیادی به حل معضل آسیب های مربوط به کودکان نمی کند. بلکه فقط می توانیم از مردم انتظار داشته باشیم که حداقل صدمه بیشتری به این وضعیت نزنند.
با بچه‌های خیابانی مانند یک فروشنده و یا احترام برخورد کنیم
این مددکار اجتماعی بهترین رفتار در برخورد با کودکان خیابانی را تشریح کرد و گفت: بهترین کار این است که با این بچه ها اگر در مقام فروشنده هستند مثل یک فروشنده برخورد کنیم یعنی همانگونه که شما به فروشنده توهین نمی کنید، ترحم نمی کنید و او را مسخره نمی کنید، با کودکان دست فروش هم مثل یک فروشنده محترم برخورد کنید و اگر واقعاً آن جنس را لازم دارید آن کالا را بخرید یعنی همراه جنس ترحم نخرید و در صورتی که قیمت آن منطقی است خرید کنید.
اگر نمی خواهید چیزی بخرید اذیت نکنید، ترحم نکنید، توهین نکنید
وی از مردم خواست در صورتی که نمی خواهند خرید کنند بچه های دست فروش را اذیت نکنند و افزود: اگر نمی خواهید چیزی بخرید اذیت نکنید، ترحم نکنید و اگر کسی می خواهد به این کودکان کمک کند، ترجیحاً کمک غیر مادی انجام دهد. نه اینکه اگر جنسی هزار تومانی را می خرید بگوید بقیه پول مال خودت؛ این در حقیقت توهین به بچه است چرا که اگر قرار بود مشکل این بچه‌ها با هزار تومان حل شود بچه کف خیابان نبود.
رئیس گروه مطالعات و برنامه‌ریزی امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی تصریح کرد: اگر کسی واقعاً دلش برای این بچه ها سوخته توصیه ما استفاده از راه کارهای مدنی است. یعنی همکاری با مؤسساتی که توسط افراد داوطلب برای حمایت از این کودکان ایجاد می شود. اکنون وزارت کشور به راحتی مجوز تأسیس مؤسسات خیریه را می دهد و افراد می توانند با هم جمع شده و یک مؤسسه خیریه به ثبت برسانند و تعدادی از این افراد را تحت پوشش قرار دهند و یکسری از افراد متخصص مثل مددکار اجتماعی، مشاوران و ... را که سابقه کار با این خانواده ها را دارند به کار گیرند و از طریق آنها به خانواده ها کمک کنند.
وی ادامه داد: وقتی مددکار یا مشاور از یک خانواده حمایت می کند، عزت نفس خانواده حفظ می شود و بخش ترحم از این نوع حمایت حذف می شود و مددکار موظف است بر وضعیت خانواده نظارت داشته باشد، مثلاً به پدر خانواده می گوید اعتیادت را ترک کن، من هزینه ترک اعتیاد تو را پرداخت می کنم، در مدتی که در ترک هستی هزینه خانواده تو نیز پرداخت می شود و یا به خانواده اعلام می کند به شرطی از تو حمایت می کنم که اجازه بدهی فرزندت به مدرسه برود و وقتی گزارش ماه به ماه مدرسه اعلام شود که کودک مرتب به مدرسه می رود، حمایت ما از خانواده شما هم مستمر خواهد شد.
ایمانی گفت: این نوع حمایت خیلی فرق می‌کند با اینکه یک بچه در خیابان باشد و شما از وی خرید کنید یا دچار تردید شوید که بالاخره از این بچه ها خرید بکنم یا نکنم.
یا به مؤسسان خیریه اعتماد کنید یا خود یک مؤسسه خیریه ایجاد کنید
وی اظهار کرد: اگر مردم می‌خواهند به مسئولیت اجتماعی خود در قبال کودکان خیابانی عمل کنند توصیه ما در سازمان بهزیستی این است که به یک مؤسسه خیریه اعتماد کنند و کمک‌های خود را در قالب آن مؤسسه انجام دهند و یا اگر به مؤسسه‌ای اعتماد ندارند خودشان با هم جمع شوند و یک مؤسسه را ایجاد کنند و پول الکی به خانواده‌ها ندهند بلکه فقط وقتی به چنین خانواده‌هایی که کودک خود را به خیابان می‌فرستد کمک کنند که در قالب یک چارچوب درست خانواده حاضر می‌شود از بچه‌های خود مراقبت کند؛ تنها به این شکل است که ساختار این خانواده‌ها اصلاح می‌شود.
ایمانی در پایان اعلام کرد: هیچ آمار درستی در خصوص تعداد کودکان کار نداریم.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از بچه‌ها در اماکن کارگاهی بسته و یا حتی اماکن غیر کارگاهی ساعت‌های زیادی را مشغول کار هستند، دستمزد عادلانه‌ای به آنها پرداخت نمی‌شود، در نور کم و رطوبت بالا کار می‌کنند، بارهای سنگین حمل و ظلم‌هایی مختلفی را در محیط کار تجربه می‌کنند و یا حتی در خانه از افراد بیمار، سالمند، معلول و یا سایر بچه‌ها نگهداری می‌کنند تا مادر خانواده بتواند سر کار برود و همه این موارد به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با کسب درآمد ارتباط دارد.
بچه‌های خیابانی تنها طیف کوچکی از بچه‌های کار هستند
ایمانی با اعلام این مطلب که در این داستان وسیع یک طیف کوچکی وجود دارد که در خیابان حاضر هستند و مردم آنها را می‌بینند، گفت: به عنوان یک مددکار اجتماعی بسیار تعجب می کنم از اینکه همیشه نگرانی و صحبت از وضعیت کودکانی است که دیده می‌شوند، اما تعداد بسیار زیادی از بچه‌ها هستند که تحت ظلم‌های بسیار شدید‌تری قرار می‌گیرند ولی چون جامعه آنها را نمی‌بیند نه قلب کسی به درد می‌آید و نه کسی از آنها سؤالی می‌پرسد و نه کسی پیگیر وضعیت آنها است.
36 نوع کاری که کودکان هرگز نباید انجام دهند
این مددکار اجتماعی گفت: طبق کنوانسیون بین‌المللی کار «ILO» که مربوط به منع کار کودکان است و کشور ما هم آن را پذیرفته و جزو قوانین داخلی ما هم هست، 36 مورد از بدترین اشکال کار کودک ارائه شده که بچه ها تحت هیچ شرایطی نباید این 36 کار را انجام دهند که از این موارد فقط یک مورد کار در خیابان و حمل زباله است.
وی تصریح کرد: یعنی بدترین اشکال کار کودک در جامعه وجود دارد، مثل کار کودکان در دباغی‌ها، کار در قالی بافی‌ها که گرد و غبار زیادی دارد و برای کودک مضر است و ... اما جامعه نسبت به این معضل بزرگ احساس مسئولیت و نگرانی خاصی نمی کند؛ از سوی دیگر علاوه بر این 36 مورد کارهای دیگری هم هستند که جزو این موارد نیستند اما چون ساعات کار طولانی دارند و حق و حقوق عادلانه ای به کودک پرداخت نمی شود و بچه ها از تحصیل و آموزش محروم می مانند جزو کارهای ممنون برای بچه ها هستند.
به هم ریختگی خانواده و پولی که بچه باید روزانه تهیه کند
ایمانی به وضعیت کودکان خیابانی نیز اشاره و اذعان کرد: در موضوع کودکان کار تعدادی از بچه ها هستند که در سرما و گرما در خیابان حضور دارند که حضور این بچه ها در خیابان نشان دهنده شرایط بسیار بدی است که طی آن خانواده چنان به هم ریخته شده که اصلاً حیثیت خانوادگی دیگر مهم نیست و صرفاً به نیازهای آنی همان لحظه فکر می کند. چون خانواده‌ای که کودک خود را برای شاگردی به درب مغازه‌ای می‌فرستد، می‌داند که بچه حقوق هفتگی برای خانواده خواهد آورد و خانواده می‌تواند یک هفته دوام بیاورد تا بچه پول را برای خانواده بیاورد، اما وقتی بچه‌ای در خیابان مشغول کار است یعنی خانواده همان روز به پول او نیاز دارد.
خرید کردن یا خرید نکردن از بچه های دست فروش کمکی به حل مشکل آنها نمی‌کند
وی تصریح کرد: به هر دلیل از جمله وضعیت اجتماعی خانواده، اعتیاد، از هم گسیختگی خانواده و هر موضوع دیگری که موجب می‌شود بچه در خیابان حضور داشته باشد، باید گفت که خریدن یا نخریدن از این بچه‌ها کمکی اصولی و بنیادی به حل معضل آسیب های مربوط به کودکان نمی کند. بلکه فقط می توانیم از مردم انتظار داشته باشیم که حداقل صدمه بیشتری به این وضعیت نزنند.
با بچه‌های خیابانی مانند یک فروشنده و یا احترام برخورد کنیم
این مددکار اجتماعی بهترین رفتار در برخورد با کودکان خیابانی را تشریح کرد و گفت: بهترین کار این است که با این بچه ها اگر در مقام فروشنده هستند مثل یک فروشنده برخورد کنیم یعنی همانگونه که شما به فروشنده توهین نمی کنید، ترحم نمی کنید و او را مسخره نمی کنید، با کودکان دست فروش هم مثل یک فروشنده محترم برخورد کنید و اگر واقعاً آن جنس را لازم دارید آن کالا را بخرید یعنی همراه جنس ترحم نخرید و در صورتی که قیمت آن منطقی است خرید کنید.
اگر نمی خواهید چیزی بخرید اذیت نکنید، ترحم نکنید، توهین نکنید
وی از مردم خواست در صورتی که نمی خواهند خرید کنند بچه های دست فروش را اذیت نکنند و افزود: اگر نمی خواهید چیزی بخرید اذیت نکنید، ترحم نکنید و اگر کسی می خواهد به این کودکان کمک کند، ترجیحاً کمک غیر مادی انجام دهد. نه اینکه اگر جنسی هزار تومانی را می خرید بگوید بقیه پول مال خودت؛ این در حقیقت توهین به بچه است چرا که اگر قرار بود مشکل این بچه‌ها با هزار تومان حل شود بچه کف خیابان نبود.
رئیس گروه مطالعات و برنامه‌ریزی امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی تصریح کرد: اگر کسی واقعاً دلش برای این بچه ها سوخته توصیه ما استفاده از راه کارهای مدنی است. یعنی همکاری با مؤسساتی که توسط افراد داوطلب برای حمایت از این کودکان ایجاد می شود. اکنون وزارت کشور به راحتی مجوز تأسیس مؤسسات خیریه را می دهد و افراد می توانند با هم جمع شده و یک مؤسسه خیریه به ثبت برسانند و تعدادی از این افراد را تحت پوشش قرار دهند و یکسری از افراد متخصص مثل مددکار اجتماعی، مشاوران و ... را که سابقه کار با این خانواده ها را دارند به کار گیرند و از طریق آنها به خانواده ها کمک کنند.
وی ادامه داد: وقتی مددکار یا مشاور از یک خانواده حمایت می کند، عزت نفس خانواده حفظ می شود و بخش ترحم از این نوع حمایت حذف می شود و مددکار موظف است بر وضعیت خانواده نظارت داشته باشد، مثلاً به پدر خانواده می گوید اعتیادت را ترک کن، من هزینه ترک اعتیاد تو را پرداخت می کنم، در مدتی که در ترک هستی هزینه خانواده تو نیز پرداخت می شود و یا به خانواده اعلام می کند به شرطی از تو حمایت می کنم که اجازه بدهی فرزندت به مدرسه برود و وقتی گزارش ماه به ماه مدرسه اعلام شود که کودک مرتب به مدرسه می رود، حمایت ما از خانواده شما هم مستمر خواهد شد.
ایمانی گفت: این نوع حمایت خیلی فرق می‌کند با اینکه یک بچه در خیابان باشد و شما از وی خرید کنید یا دچار تردید شوید که بالاخره از این بچه ها خرید بکنم یا نکنم.
یا به مؤسسان خیریه اعتماد کنید یا خود یک مؤسسه خیریه ایجاد کنید
وی اظهار کرد: اگر مردم می‌خواهند به مسئولیت اجتماعی خود در قبال کودکان خیابانی عمل کنند توصیه ما در سازمان بهزیستی این است که به یک مؤسسه خیریه اعتماد کنند و کمک‌های خود را در قالب آن مؤسسه انجام دهند و یا اگر به مؤسسه‌ای اعتماد ندارند خودشان با هم جمع شوند و یک مؤسسه را ایجاد کنند و پول الکی به خانواده‌ها ندهند بلکه فقط وقتی به چنین خانواده‌هایی که کودک خود را به خیابان می‌فرستد کمک کنند که در قالب یک چارچوب درست خانواده حاضر می‌شود از بچه‌های خود مراقبت کند؛ تنها به این شکل است که ساختار این خانواده‌ها اصلاح می‌شود.
ایمانی در پایان اعلام کرد: هیچ آمار درستی در خصوص تعداد کودکان کار نداریم.
