حفظ و احیای عادات ارزشی گذشتگان باید در عمل قابل لمس باشد

به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، گاهی پشت هر یک از این عادات تفکری نیز نهفته است؛ به عنوان مثال آیت‌الکرسی، چهار قل و ... برای دوری از چشم‌زخم و آثار چشم‌نظر در خانه‌ها نصب می‌شده است؛ اما سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که عادات قرآنی در جامعه رو به مدرن امروزی چه جایگاهی دارد، در بررسی این موضوع که مردم جامعه ما تا چه اندازه به‌صورت برنامه‌ریزی شده سعی می‌کنند قرآن بخوانند و یا در مکانی که قرآن خوانده می‌شود، حضور داشته باشند مطرح می‌‌شود.
حمید میردامادی، دامپزشک معتقد است که قرائت قرآن به صورت روزانه امروزه اغلب در میان مردم سنتی، مسن و یا محققین علوم قرآنی متداول است و در نسل جوان خواندن قرآن بسیارکم شده است.
ح.م لیسانس رشته صنایع غذایی از دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی در خصوص خواندن قرآن به صورت برنامه‌ریزی شده و یا حضور در مکانی که قرآن خوانده می‌شود می‌گوید: خود من به صورت برنامه‌ریزی شده قرآن نمی‌خوانم؛ هر وقت که بتوانم به قرآن‌خوانی روی می‌آورم؛ متأسفانه در مکان‌هایی هم که قرآن خوانده می‌شود، خیلی حضور ندارم.
در گذشته‌های نه چندان دور زمانیکه عضوی از خانواده به مسافرت می‌رفت اهالی خانواده او را از زیر قرآن رد می‌کردند؛ در حال حاضر جایگاه این فرهنگ در جامعه نسبت به قبل کم‌رنگ شده است؛ بسیاری از مصاحبه‌شوندگان بر این باور هستند که فرهنگ از زیر قرآن رد کردن افراد هنوز جایگاه خود را در جامعه از دست نداده است و شمار زیادی از افراد به هنگام رفتن به مسافرت سعی می‌کنند که از زیر قرآن رد شوند تا سلامت به مقصد برسند.
شیرزاد، فعال ورزشی یکی از افرادی است که در این باره می‌گوید: به نظر من این فرهنگ بین خانواده‌های ما شاید کم رنگ شده باشد ولی هنوز از بین نرفته است؛ او معتقد است در برخی از افرادی که به سفر ورزشی می‌روند مشاهده کرده‌ام که با توکل بر قرآن، به دنبال کسب نتیجه در مسابقات و حفظ این ارزش دینی بوده‌‌اند.
حمید میردامادی،درباره کم رنگ شدن فرهنگ دینی اسلامی از زیر قرآن رد کردن افراد بین خانواده‌ها می‌گوید: فرهنگ از زیر قرآن رد کردن افراد در خانواده‌هایی که نماز را به‌جا می‌آورند، هنوز از بین نرفته است؛ در ابتدای شروع مدارس بسیاری از خانواده‌ها به خصوص مادران نمازگزار به هنگام رفتن فرزندان خود به مدرسه او را از زیر قرآن رد می‌کنند.
ابوالفضل رمضانی، فوق‌دیپلم جنگ‌افزار درباره کاهش خواندن آیت الکرسی در خانواده‌ها می‌گوید: تلاوت و تفکر در قرآن طبق کلام‌الله و احادیث ائمه(ع) موجب آرامش قلوب و تسکین دردها می‌‌شود اما متأسفانه به جای آنکه روح و جسممان را آغشته به این کلام نورانی کنیم ظرف وجودمان را مملو از انواع امور و لذت‌های دنیوی کرده‌ایم، زمانی که ظرف وجودی آدمی لبریز از دنیا، مادیات و لذائذ آن می‌شود، دیگر انسان کمتر به خواندن آیت‌الکرسی و به طور کلی خواندن قرآن رغبت پیدا می‌کند.
ح.م کارشناس رشته صنایع غذایی از دانشگاه جامع علمی ـ کاربردی درباره کم رنگ شدن سنت‌های ارزشی قرآنی در جامعه مانند خواندن آیت‌الکرسی می‌گوید: مردم جامعه ما بیشتر وقتشان را پای ماهواره سپری می‌کنند، کسانی که از این وسیله ارتباطی کمتر استفاده می‌کنند بیشتر به سنت‌ها پایبند هستند و خواندن آیت‌الکرسی بیشتر در خانواده‌هایشان رواج دارد.

حمید میردامادی نیز درباره توصیه‌های بزرگان برای حفظ ارزش‌های سنتی که به‌صورت سینه به سینه به ما رسیده است، می‌گوید: برخی توصیه‌های سینه به سینه مانند یاد درگذشتگان به رسم قدیم به قوت خود باقی مانده است؛ خود من به طور تقریبا وسیعی در هر محله‌ای و از هرقشری در روزهای پنج‌شنبه شاهد پخش نذورات در سطح شهر بوده‌ام.

میردامادی دلیل از بین رفتن توصیه‌های سینه به سینه که از بزرگان برای حفظ سنت‌های ارزشی گذشته برای ما به یادگار مانده است را، تغییر بسیار زیاد در ماهیت زندگی می‌داند و می‌گوید: زندگی کنونی در ماهیت دچار تغییرات زیادی شده است؛ دیدگاه‌های علمی تا اندازه‌ای گسترش یافته است؛ در گذشته معمولا به هر انسانی که پای در جهان آفرینش می‌گذاشت توصیه‌ای به خانواده آن نوزاد درباره روزی دادن خداوند به آن خانواده مانند هر آن کس که دندان دهد، نان دهد رواج داشت ولی امروزه به دلیل عدم هماهنگی میان گفته‌ها و عمل مسئولان جامعه باعث شده که توصیه‌هایی به این شکل، به توصیه‌های تلخ سینه به سینه در جامعه تبدیل شود و باور‌پذیری این توصیه‌ها را در نظر مردم کاری سخت جلوه دهد.
میردامادی در تکمیل صحبت‌هایش اضافه می‌کند: افزایش مشکلات جامعه مانند مسئله ازدواج جوانان باعث درگیری فکری افراد جامعه و خانواده‌ها در فضای فکری دیگری غیر از فضای فکری سنت‌های ارزشی شده که خواسته یا نا خواسته به از بین رفتن این ارزش‌ها کمک فراوانی می‌کند.
ابوالفضل رمضانی دلایل کم رنگ شدن توصیه‌های سینه به سینه بزرگان برای حفظ ارزش‌های سنتی و دینی در جامعه امروزی را عدم نشر صحیح این توصیه‌ها می‌داند و می‌گوید: یکی از این موارد را می‌توان عدم نشر و یا تحریف آن‌ها در جامعه و نیز عدم رعایت اصول اخلاقی و دینی توسط داعیه‌داران جامعه اسلامی دانست که متأسفانه این موضوع تأثیر بسزایی در رفتار و اخلاق فردی افراد جامعه می‌گذارد.
رمضانی جایگاه افراد جامعه برای حفظ توصیه‌های ارزشی سینه به سینه در جامعه را بسیار تأثیرگذار عنوان می‌کند و می‌گوید: نباید از این مهم غافل بود که همین جامعه توسط فرد به فرد افراد است که شکل می‌گیرد و اگر افراد جامعه هر کدام به نو به خود در حفظ توصیه‌های با ارزش سینه به سینه همت گمارند و در بین افراد جامعه و مکان‌هایی که حضور می‌یابند و به بحث و مشورت می‌پردازند توصیه‌ها را نقل کنند و برای حفظ آن‌ها به این توصیه‌ها عمل کنند به طور قطع شاهد احیای هرچه بهتر توصیه‌های ارزشی سینه به سینه در جامعه خواهیم بود.
مصاحبه‌شوندگان در سطح شهر دیدگاه‌های بسیار جالب و سازنده‌ای را برای حفظ و احیای عادات ارزشی گذشتگان ارائه می‌دهند.
ح .م یکی از مصاحبه‌شوندگان درباره حفظ و احیای عادات ارزشی گذشتگان، می‌گوید: سرمنشأ دور ماندن از تمام عادات دینی و مذهبی دروغگویی است؛ در جامعه کنونی دروغ بیش از پیش در حال گسترش است؛ اگر راه صداقت و راست گویی را پیشه کنیم می‌توانیم به ارزش‌های گذشتگان برسیم؛ در گذشته همه دروغگو را دشمن خدا می‌خواندند و در زندگی روزمره مردم دروغ گفتن کاری بسیار ناپسند تلقی می‌شد؛ در صورتیکه الان کسی اگر دروغ گفتن را بلد نباشد و برای پیشبرد کارش به دروغ متوسل نشود یک آدم ساده‌لوح شناخته و خوانده می‌شود.
ابوالفضل رمضانی درباره حفظ و احیای عادات ارزشی گذشتگان می‌گوید: حفظ ارزش‌ها صرفا نمی‌تواند کلامی باشد و این ارزش‌ها زمانی ماندگار خواهد بود که در عمل مصداق یابد؛ به طور مثال اگر ما شیء ارزشمندی داشته باشیم و پی به ارزش آن ببریم آن وقت با جان و دل از آن محافظت می‌کنیم و به هیچ بهایی حاضر نیستیم که آن را معامله کنیم؛ فقط با توکل به خدا و توسل به ائمه اطهار(ع) است که ما می‌توانیم در حفظ و احیای عادات ارزشی گذشتگان گام مؤثری برداریم.
رمضانی درباره نهادینه کردن عادات ارزشی در جامعه می‌گوید: با تلاش و ممارست برای خودسازی هرچه بهترخودمان که منجر به معرفت و شناخت خود و ارزش‌ها می‌شود می‌توانیم این ارزش‌ها را در جامعه نهادینه کنیم.
حمید میردامادی درباره حفظ و احیای عادات ارزشی در جامعه کنونی می‌گوید: خواندن قرآن باعث می‌شود که ما از انجام هر خطایی به دور باشیم؛ همان طور که پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) فرمودند، اگر فتنه‌ها چون پاره‌های شب به شما روی آورند، به سوی قرآن بروید.
میردامادی اضافه می‌کند: دورافتادن از گوهر اصلی ادیان و فطرت سالم باعث شده که گرفتاری‌های زیادی برای بشر به‌وجود آید؛ خداوند متعال راه برون‌رفت از این مشکلات را طبق احادیثی که از ائمه برای ما به یادگار مانده است، روی آوردن به قرآن و ارزش‌های دینی معرفی می‌کند.
در جامعه‌ای که افراد برای خودنمایی و یا رسیدن به موقعیت بهتر به دروغ گفتن متصل می‌شوند دیگر جایی برای حفظ ارزش‌های دینی باقی نمی‌ماند؛ دروغ‌گویی که طبق صحبت‌های مردم مهمترین عامل دور ماندن از ارزش‌های دینی به‌حساب می‌آید اگر در بین مسئولان یک نظام دینی رواج یابد تأثیر بیشتری در از بین رفتن ارزش‌های دینی می‌گذارد، به این دلیل که مسئولان در هر صنفی سیاست، هنر، ورزش و ... همیشه الگوی مردم عادی محسوب می‌شوند.
فریبا فرزانه