مهم‌ترین اقدامات فراکسیون قرآن و عترت در سه دوره مجلس شورای اسلامی
گروه سیاسی: لاله افتخاری، منتخب مردم تهران در هفتمین، هشتمین و نهمین دوره مجلس شورای اسلامی، مؤسس یکی از فعال‌ترین فراکسیون‌های تخصصی مجلس بود که طی این سه دوره اقدامات مهمی در عرصه حمایت و گسترش فعالیت‌های قرآنی کشور انجام داد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، زمزمه‌های تشکیل فراکسیون قرآن و عترت برای اولین بار در مجلس هفتم به گوش رسید؛ زمانی که یکی از منتخبین مردم تهران در خانه ملت بر اساس دغدغه‌ای که داشت پیشگام تشکیل فراکسیونی شد که تاکنون به اذعان بسیاری از نمایندگان، فعال‌ترین فراکسیون تخصصی ادوار مجلس شورای اسلامی بوده است.
فراکسیون قرآن و عترت که بعدها به عنوان فراکسیون قرآن، عترت و نماز نامگذاری شد از دوره هفتم کار خود را آغاز کرد. این فراکسیون در طول سه دوره فعالیت خود تاکنون توانسته است اقدامات شایسته‌ای در حوزه تقنین و نظارت بر فعالیت‌های قرآنی کشور انجام دهد. یکی از ماندگارترین اقدامات این فراکسیون افزودن ردیفی در بودجه‌های سالیانه به عنوان اعتبارات قرآنی بود که ذیل ردیف شورای توسعه فرهنگ قرآنی گنجانده می‌شد.
این فراکسیون با ظرفیتی که توانسته بود در مجلس شورای اسلامی ایجاد کند، در هنگام بررسی بودجه‌های سالیانه و نیز بررسی برنامه توسعه پنج ساله پیشنهادات مهمی را مطرح کرد که مورد اقبال نمایندگان قرار گرفت. هر چند در بحث تحقق بندهای قرآنی بودجه‌های سالیانه و یا برنامه توسعه‌ای اشکالات و انتقاداتی دیده شد، اما در این مدت آنچه که مورد تأیید تمام منتقدین بود، طرح موضوعات قرآنی به صورت تخصصی، موردی و کاربردی در حوزه تقنین بود.
در این فراکسیون هر چند اکثر قریب به اتفاق و یا تمام نمایندگان در آن عضو هستند، اما پیرامون آن، تنها یک نام مطرح است. لاله افتخاری، دارای مدرک دکترای علوم قرآنی با رتبه اول از دانشگاه تهران است که آثار فراوانی همچون سوره نور، زنان، زنان آزموده، کتاب نقد و بررسی روایات تفسیری باقرین (ع) و ترجمه کتاب «لیتنی کنت اعلم» تألیف بنت الهدی صدر را در کارنامه خود دارد.
افتخاری که فرزند و همسر شهید محسوب می‌شود، سابقه عضویت در کمیسیون‌های آموزش و تحقیقات و نیز فرهنگی را داشته و علاوه بر عضویت در فراکسیون‌های تخصصی مختلف، ریاست سه فراکسیون قرآن، عترت و نماز، دفاع مقدس و حمایت از نخبگان را برعهده دارد.
با توجه به عملکرد فراکسیون قرآن، عترت و نماز در مجلس و نیز حضور در سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌های مختلف، به اعتقاد بسیاری از نمایندگان، این فراکسیون فعال‌ترین فراکسیون تخصصی مجلس محسوب می‌شود.
افتخاری در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی به عنوان منتخب مردم تهران راهی بهارستان شد، اما نتوانست آرای کافی را برای راهیابی به مجلس دهم کسب کند. با این حال میراث گرانبهای فراکسیون قرآن، عترت و نماز از لاله افتخاری در مجلس شورای اسلامی به یادگار خواهد ماند. فراکسیونی که بی‌شک قوت قلبی برای فعالان عرصه فرهنگی به ویژه عرصه قرآنی کشور در نهاد قانونگذار کشور بود.
به بهانه آغاز سال نو و نیز رسیدن به روزهای پایانی نهمین دوره مجلس شورای اسلامی، به گفت‌وگو با لاله افتخاری در مورد مهم‌ترین عملکردهای فراکسیون و نیز اهداف محقق شده فراکسیون طی این سال‌ها پرداخته‌ایم که در ادامه می‌آید:
ـ فراکسیون قرآن، عترت و نماز طی سه دوره اقدامات زیادی در حوزه قانون‌گذاری در رابطه با فعالیت‌های قرآنی داشته. مهم‌ترین اقدامات فراکسیون از نظر خودتان چه مواردی بوده است؟
فراکسیون قرآن، عترت و نماز در طول فعالیتی که در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی داشته، تلاش کرد هم در حوزه تقنین و هم در حوزه نظارت و هماهنگی بین دستگاه‌ها و مردم وظایف خود را انجام دهد. در حوزه تقنین به ویژه در فصل بودجه با تصویب نیم درصد که با پیگیری‌هایی که صورت گرفت به رقم 2000 میلیارد ریالی تبدیل شد، گام مؤثری در این زمینه برداشت. همچنین نظارت‌پذیر کردن شورای توسعه فرهنگ قرآنی دیگر اقدام این فراکسیون بود.
فراکسیون قرآن و عترت همچنین تلاش کرد بعد از رأی اعتماد به اعضای کابینه که در شورای توسعه فرهنگ قرآنی عضویت دارند، جلساتی در جهت تبیین رسالتی که برعهده‌شان است، برگزار کند. از دیگر اقداماتی که در این دوره‌ها انجام شد، حضور فعال در جلسات کمیته‌های تخصصی شورای توسعه فرهنگ قرآنی بود. در زمینه پیگیری مطالبات تشکل‌های قرآنی مردم‌نهاد و تعامل با جهان اسلام تلاش کردیم همه همت خود را به کار ببندیم.
یکی از به یاد ماندنی‌ترین اقدامات فراکسیون قرآن که اخیراً انجام شد، طرح قرآنی «کهف و الرقیم» بود که ویژه راهپیمایی سراسری اربعین حسینی طراحی و اجرایی شد.
در فعالیت‌های فراکسیون قرآن، عترت و نماز، تحقق منویات رهبر معظم انقلاب در حوزه قرآن و عترت مورد توجه و اهتمام ویژه‌ای بود.
ـ در گفت‌وگوهای پیشینی که با شما به عنوان رئیس فراکسیون داشتم، تأکید داشتید که طرح‌ها و پیشنهادهای فراکسیون کارشناسی شده و در تعامل با صاحب‌نظران این عرصه مطرح می‌شد، اما گاه شاهد بودیم که طرح‌هایی در حوزه حمایت و یا گسترش فعالیت‌های قرآنی از سوی برخی نمایندگان در صحن علنی مجلس ارائه می‌شد که خود را عضوی از فراکسیون می‌دانستند و از طرح‌های خود نیز به صورت جدی حمایت می‌کردند.
البته این طرح‌ها خارج ار فراکسیون مطرح می‌شد. باید به این نکته توجه داشت که نمایندگان مجلس شورای اسلامی علاقه‌مند به گسترش فرهنگ قرآنی هستند و برای همین بدون هیچ استثنایی همه نمایندگان عضو فراکسیون بودند، اما گاهی اوقات این علاقه‌مندی باعث می‌شد که برخی اقدامات شتاب‌زده انجام شود.
هر چند همکاران ما در مجلس شورای اسلامی نسبت به قرآن ارادت دارند، اما با مسائل قرآنی، ساختارها، فعالیت‌ها، رسالت‌ها، شرح وظایف و توانمندی دستگاه‌ها آشنا نیستند و به همین خاطر گاهی طرح‌هایی می‌آوردند که اگر به تصویب نهایی می‌رسید، امر گسترش فرهنگ قرآنی به مخاطره می‌افتاد و رسیدن به اهداف را سخت‌تر می‌کرد.
یکی از رسالت‌های کمیسیون جلوگیری از طرح‌هایی بود که با اخلاص مطرح شده بود، اما نمی‌توانست در راستای گسترش فرهنگ قرآنی قرار بگیرد و باعث کند شدن حرکت و حتی ایجاد مانع یا تشتّت و سرگردانی در فعالیت‌های قرآنی می‌شد. این اتفاق با تبیین مسائل از طریق سخنرانی‌ها، رسانه‌ها و نیز ارائه گزارش‌های مختلف صورت می‌گرفت.
ـ تعامل فراکسیون با دیگر دستگاه‌ها به چه صورت بوده است؟
این تعامل گاه با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده است؛ چه از سوی دولت، چه از سوی وزرا. این تعامل بر اساس میزان دغدغه و درکی که از موضوع و رسالتی که برعهده وزرا قرار گرفته، متفاوت می‌شد با این حال سعی کردیم به افرادی که در این حوزه مسئولیت داشتند، مشاوره بدهیم و رسالت‌هایشان را تبیین کنیم و پیگیر انجام وظایفشان باشیم؛ اما پذیرش وزرا و اقدام علمی آنها با یکدیگر متفاوت بوده است.
برخی وزرا خود را مخلص قرآن و فعالیت قرآنی را افتخار خود می‌دانستند، اما در عمل به وظایف خود، دقت لازم را نداشتند؛ در کل مهجوریتی که شامل حال فرهنگ می‌شود، گاهی اوقات در بحث قرآن هم مشاهده می‌کنیم و رفع مظلومیت و مهجوریت‌زدایی از فرهنگ قرآنی هم به تبع آن کار راحتی نبوده و نیست و نیاز به پیگیری مستمر و دقیق دارد.
ـ یکی از راهکارهای رفع مهجوریت از مسائل مربوط به امور قرآنی، پیش‌بینی اعتبارات لازم به این حوزه در بودجه‌های سالیانه بود که با پیگیری‌های فراکسیون این امر محقق شد، اما به نظر می‌رسد در حوزه تخصیص این اعتبارات، اشکالاتی وجود داشت.
در تخصیص سعی کردیم که با بررسی برنامه‌ها و تعیین اولویت‌ها و عملکرد دستگاه‌ها بودجه را توزیع کنیم. اما در رابطه با خود بودجه دولت طی دو ـ سه سال گذشته اعتبار 2000 میلیارد ریالی را تعیین و آن را تکرار کرده است که ضمن تشکر از دولت، وقتی بودجه بخش‌‌هایی از امور فرهنگی حتی تا 70 درصد افزایش پیدا می‌کند، اما بودجه قرآن ریالی افزایش نمی‌یابد، این احساس به وجود می‌آید که نگاه روزآمدی به این حوزه صورت نگرفته است. انتظار می‌رود دولت دقیق‌تر این مسئله را مورد بررسی قرار دهد.
البته یکی از مواردی که سال‌هاست فراکسیون پیگیر بوده، موضوع بیمه فعالان قرآنی است که برای اولین بار دولت در لایحه بودجه ردیف مستقلی برای آن تخصیص داده است. با این حال افزایشی در اعتبارات مربوط به توسعه فرهنگ قرآنی نداشته‌ایم.
در تخصیص هم چنین مشکلی وجود دارد. تخصیص دیرهنگام با کاستی‌های بسیار و حداقلی نمی‌تواند مفید بوده و رضایت قانونگذار را جلب کند؛ بنابراین انتظار می‌رود بیشتر به این نکته توجه شود.
ـ حال پس از فعالیت فراکسیون قرآن و عترت طی سه دوره گذشته، تا چه حد اهدافی که برای آن ترسیم کرده بودید محقق شده است؟
تا حدود زیادی محقق شده است، اما تغییر دولت‌ها و عدم توجه برخی سازمان‌ها، دستگاه‌ها و نهادها به رسالتی که در حوزه قرآنی داشتند باعث شد که آن طور که باید، موفق نباشیم.
انتظار داشتیم که پیشنهاداتی که از سوی فراکسیون به ویژه در بحث بودجه می‌شود در هر دوره نیاز به پیگیری چندین ماهه نداشته باشد و چه در دولت و چه در بین نمایندگان مجلس مباحث فرهنگی جایگاه اصلی خود را پیدا کند.
در برخی موارد نیز اقدامات خوبی شد، اما در برخی موارد نیاز به نظارت‌ها و پیگیری‌های میلی‌متری و لحظه‌ای داشت که تلاش کردیم به این امور رسیدگی کنیم. البته چنین پیگیری‌هایی کار را سنگین می‌کرد و زمان‌بر بود که البته اینها در پیشگاه قرآن خدمت کوچکی بود.
یکی از مسائلی که در این دوره‌ها نمود پیدا کرد، استفاده از تریبون مجلس برای گسترش فرهنگ قرآنی و حمایت از اقدامات و تلاش‌های فعالان قرآنی در حوزه قانون‌گذاری برای گسترش فرهنگ قرآنی بود.
ـ انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی هفتم اسفندماه سال 1394 برگزار شد و شما نتوانستید حد نصاب آراء را برای ورود به مجلس دهم اخذ کنید. با توجه به اینکه فراکسیون قرآن، عترت و نماز مجلس از سوی شما راه‌اندازی شد و به همت شما در این سه دوره فعال مانده است، چه برنامه‌ای برای آینده این فراکسیون پیش‌بینی کرده‌اید؟
اول باید بگویم که الفبای کار مجلس و نمایندگی مردم در خانه ملت با آنچه بیرون از مجلس می‌گذرد، بسیار تفاوت دارد؛ بنابراین کسی که به مجلس راه پیدا می‌کند چند سال برایش هزینه می‌شود تا به عنوان یک کارشناس و کاردان، فعالیت‌های مجلس را پیش ببرد؛ بنابراین آمادگی داریم در همه زمینه‌ها، چه در زمینه زنان و خانواده، چه در زمینه حمایت از نخبگان، چه در زمینه قرآن و دفاع مقدس، چه در مسائل حوزه انتخابیه به کسانی که می‌خواهند صادقانه به نظام و مردم خدمت کنند تجربیات خود را منتقل کنیم.
از طرف دیگر در بحث فعالیت‌های فراکسیون قرآن و عترت برخی همکاران در مجلس هستند که در فراکسیون نیز عضویت دارند و در مجلس دهم نیز حضور خواهند داشت؛ همچنین افرادی هستند که در مجلس هشتم در مجلس حضور داشتند و عضو فراکسیون بودند و بعد از یک دوره وقفه، در مجلس دهم حضور خواهند داشت. با توجه به اینکه این افراد سابقه عضویت در فراکسیون قرآن را دارند، با آنها صحبت شده تا این راه را ادامه دهند. بنده هم کمک‌شان خواهم کرد تا موفقیت‌های بیشتری در این زمینه داشته باشند.
جامعه قرآنی و حتی نمایندگان مجلس نگران سرنوشت فراکسیون قرآن هستند و در این مدت مکرر در مورد آینده فراکسیون سؤال کرده‌اند که گفتیم کمک می‌کنیم تا کارها انجام گیرد. بنا نیست که حتماً همیشه ما باشیم. خدا کمک می‌کند و کارها پیش می‌رود. ما هم به رأی مردم احترام می‌گذاریم.
ـ به صورت مشخص با فرد خاصی برای ریاست فراکسیون صحبت کرده‌اید؟
منتخبانی هستند که سابقه نمایندگی مجلس و عضویت در فراکسیون را داشته‌اند و مدیریت و قدرت جمع کردن افراد را دارند و الفبا و زبان نمایندگی را می‌دانند. با آنها صحبت‌هایی شده و حال باید دید که نمایندگان تا چه حد اهتمام می‌کنند و کارها را پیش می‌برند.
ـ برنامه خودتان برای دوران پس از نمایندگی چیست؟
قرار است تألیفات و آثاری را که برخی علما درباره انجام نشدن آنها گله دارند را به نتیجه برسانم؛ البته برخی از این آثار تألیف شده است. حال اگر خدا بخواهد و توفیق داشته باشم پژوهش‌های عمیق قرآنی که تا به حال زمین مانده و انجام نشده است را رسیدگی می‌کنم. تا به حال برخی از آنها را انجام داده‌ام و الگوی پایان‌نامه دکترای بسیاری از افراد شده و کتاب‌هایی با الگوگیری از موضوعات آنها چاپ شده است.
ـ سال خوبی را برای شما آرزو می‌کنم و امیدوارم همواره در پناه قرآن موفق و سربلند باشید.
