ارتباط بین دانشمندان و مردم ایران در فضای مجازی برقرار نشده است

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) برنامه «گفت‌وگوی علمی» رادیو گفت‌و‌گو با موضوع علم و فضای مجازی و با حضور سید علی علوی کارشناس ارشد امنیت اطلاعات، امین طیب طاهر عضو هیئت علمی پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت و کارشناس ارشد ارتباطات و روزنامه نگاری و ولدی استاد دانشگاه و مدرس مخابرات بر روی آنتن رفت.

در این برنامه سید علی علوی در ابتدا با اشاره به جایگاه فضای مجازی خاطرنشان کرد: این فضا با علوم مختلفی همچون فیزیک، شیمی، برق، الکترونیک و ریاضیات و امثال آن مرتبط است.

وی با بیان اینکه سرعت رشد برخی از این علوم بسیار زیاد بوده است، اظهار داشت: الکترونیک، سخت افزار، مخابرات و کامپیوتر سرعت پیشرفت بالایی در 50 سال اخیر داشته‌اند و همین مسئله باعث رشد سرعت بسیار بالای فضای مجازی شده است.

وی افزود: فضای مجازی به حدی گسترده شده و در جامعه ما رشد یافته است که از آن به عنوان زندگی دوم یاد می‌شود. در فضای مجازی و ارتباطات کامپیوتری یک شناسه به نام IP به هر دستگاه می‌دهند. چیزی که تا الان استفاده می‌شد، IP نسخه چهار بوده است و ده سالی است که نسخه شش ارائه شده است.

این کارشناس امنیت اطلاعات درباره نسخه شش بیان داشت: گنجایش در نسخه چهار، 4 میلیارد بود یعنی در آن واحد می‌توانیم 4 میلیارد دستگاه داشته باشیم که به اینترنت متصل شده‌اند در حالی که در نسخه 6 این عدد بسیار بسیار زیاد است به طوری که اگر به تمام ذرات و شن‌های روی زمین یک IP نسخه شش بدهند، این ظرفیت باز هم تکمیل نمی‌شود.

علوی با بیان اینکه گستردگی و امکانات فضای مجازی بر افزایش سرعت انتقال اطلاعات تاثیر خواهد‌داشت، اظهار داشت: صد سال پیش علامه امینی برای جمع کردن کتاب الغدیر مجبور بود برای یک مورد به چندین مکان سفر کند تا موضوعی را بنویسد و حتی یکی از کتاب‌های ایشان به اتمام نرسیده بود که از دنیا رفت. اگر علامه امینی در عصر حاضر زندگی می‌کرد سرعت و شیوه تحقیق‌شان متفاوت بود.

وی فضای مجازی را کمکی بزرگ برای جمع آوری و انتشار اطلاعات دانست و عنوان داشت: البته این فضا مشکلاتی هم می‌تواند داشته باشد و آن اینکه این اطلاعات ممکن است کذب باشند و دسترسی به بعضی از اطلاعات خاص نیز برای ما مقدور نیست که به دلایل مختلفی از جمله تحریم می‌تواند رخ دهد.

این کارشناس ارشد امنیت اطلاعات اضافه کرد: گاهی اطلاعات کذب است و گاهی نیز غلط. در واقع پایه آن اطلاعات، صحیح است اما داده‌های غلطی در آن مقاله گذاشته می‌شود و ما را از دسترسی به اطلاعات دقیق منع می‌کند.

در ادامه امین طیب طاهر دنیای امروز را دنیایی پیچیده دانست و تاکید داشت: باید نسبت و رابطه خیلی از مسائل و ابزارهای گذشته را به دنیای مجازی مشخص و تکلیف را روشن کنیم و به همین دلیل توجه به اینترنت بسیار مهم است.

وی بیان داشت: یک طرف ماجرا چیزی به نام علم و در طرف دیگر چیزی به نام فضای مجازی داریم. موضع ما نسبت به این دو مفهوم، در فهم ما در نسبت بین علم و فضای مجازی موثر است. سه مفهوم درباره این نسبت طرح می‌کنیم. یک مفهوم ترویج علم است یعنی علم را از طریق فضای مجازی ترویج کنیم.

عضو هیئت علمی پژوهشکده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حکمت، ادامه داد: یک مفهوم مربوط به فهم عامه از علم است یعنی فضای مجازی چه کمکی به عامه مردم می‌کند. مفهوم دیگر نیز بحث ارتباط عمومی علم است. زمانی که می‌خواهیم درباره ارتباط عمومی علم صحبت کنیم باید دو مسئله را از یکدیگر متمایز کنیم؛ یکی ارتباط افراد یک حوزه مشخص علمی در سطح بین‌المللی است یعنی ارتباط دانشمندان یک رشته. در گذشته فقط کتاب می‌خواندیم اما الان به صورت فرمت PDF می‌توانم آثار روز دنیا را تهیه کنم.

طیب طاهر در بیان حالت دیگر گفت: ارتباط عمومی علم در این حالت در نظرمان است یعنی عموم مردم با یکدیگر ارتباط می‌گیرند. باید مشخص کنیم کدام سطح از پرداختن به علم را مد نظر خودمان قرار داده‌ایم؛ آیا داریم درباره ارتباط عمومی علم صحبت می‌کنیم یا درباره ارتباط بین دانشمندان سخن می‌گوییم؟ ما به دنبال ترویج یک مسئله علمی هستیم یا دنبال ارتقاء علمی میان دانشمندان هستیم؟

این کارشناس ارشد ارتباطات و روزنامه نگاری به مفهوم همگرایی اشاره و ابراز داشت: در دنیای امروز، بحثی وجود دارد که همگرایی تکنولوژی است. تلویزیون و رادیو را می‌توان در بستر اینترنت داشت در حالی که قبلاً امکان نداشت و این یعنی یک همگرایی بین قالب‌های مختلف ایجاد شده‌است.

کارشناس ارشد ارتباطات و روزنامه نگاری با تصریح بر اینکه علاوه بر همگرایی علمی، همگرایی اقتصادی نیز وجود دارد، عنوان داشت: شرکت‌های مختلف اینترنتی دارند با یکدیگر ادغام می‌شوند. مردم در بستر وب حضور دارند و در آنجا فرآیندهای جهانی در حوزه اقتصاد نیز پیشرفت می‌کند مانند بازاریابی علمی شبکه‌ای که به وجود می‌آید.

وی با تصریح بر این موضوع که استفاده‌ای که عموم مردم از فضای مجازی می‌کنند، مثبت نیست، اظهار داشت: ارتباط بین دانشمندان خودمان و مردم به درستی برقرار نشده است و باید این موضوع را ریشه یابی کنیم در حالی که این مسئله در خیلی از کشورها ایجاد شده است.

در ادامه ولدی استاد دانشگاه و مدرس مخابرات گفت: واقعیت این است که رشد بسیار زیادی در دو دهه اخیر در همه مباحث اجتماعی و فرهنگی به دلیل نفوذ فضای سایبر ایجاد شده‌است.

وی مهمترین عملکرد را در این حوزه تجزیه و تحلیل کردن ابعاد مثبت و منفی این فضا دانست و عنوان داشت: باید بر اساس رویکردهایی که در کشورمان داریم، بهترین استفاده را از این فضا داشته باشیم و از فرصت‌ها استفاده کنیم و تهدیدها را به چالش بکشانیم.

قابل ذکر است؛ برنامه «گفت‌وگوی علمی» شنبه تا چهارشنبه، ساعت 21 از شبکه رادیویی گفت‌و‌گوپخش می‌شود و علاقه مندان می‌توانند برای دریافت فایل صوتی برنامه به سایت رادیو گفت‌و‌گو مراجعه کنند.