همچنان مسئولیت محتوای ویدیوها با منتشرکننده است!

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، امروز در جهان دیجیتال صوت، ویدیو و تصویر یکی از پرمخاطب‌‌ترین بخش‌های مجازی به‌شمار می‌آیند که هرکسی با توجه به علایق خود می‌تواند دسترسی‌های گوناگونی به محتوا‌های منتشر شده در آن داشته باشد. شبکه‌های اشتراک‌گذاری ویدیو یکی از پرمخاطب‌ترین و پربازدید‌ترین‌های دنیای مجازی هستند که به جرئت ‌می‌توان گفت یکی از اثرگذارترین ابزار اشاعه فرهنگ‌های مختلف و ضد فرهنگ و ناهنجاری‌ها باشند.

در کشور اسلامی ما نیز با توجه به پیشرفت شبکه‌های اشتراک‌گذاری و علاقه‌مند شدن کاربران فضای مجازی ازجمله جوانان و نوجوانان به حضور و فعالیت در این فضا، شبکه‌های اشتراک‌گذاری بسیاری تولید و در اختیار عموم قرار داده شد.

سایت‌های اشتراک‌گذاری موزیک، ویدئو و عکس، به علت داشتن جذابیت‌های دیداری و شنیداری، نظر مخاطبین بسیاری را به خود جلب کرد، که همین امر باعث شد، فیلم‌، کلیپ‌ و تصاویر زیادی بدون محدودیت منتشر و اشتراک‌گذاری شود. شبکه‌های اشتراک‌گذاری بسیاری در کشور هستند که ازجمله آنها می‌توان به «آپارات»، «نماشا»، «تی‌وی پلاس» و « میهن ویدئو» اشاره کرد.

فیلترشدن شبکه‌های اشتراک‌گذاری بیگانه در کشور از جمله یوتیوب در سال 1388، باعث شد تا ایده طراحی سرویس‌های اشتراک گذاری ویدئو در داخل کشور قوت بگیرد. اتفاقی که اولین بار و به طور آزمایشی در تاریخ 24 بهمن 1389 توسط شرکت «صبا ایده» و با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در قالب راه‌اندازی «آپارات» به وقوع پیوست. دو ماه بعد از آن، «آپارات» کار خود را به طور رسمی آغاز کرد تا به عنوان اولین سرویس‌ اشتراک گذاری ویدئو ایرانی شناخته شود.

بعد از این روند سایت آپارات به‌عنوان پرمخاطب‌ترین شبکه اشتراک‌گذاری ویدیو در کشور فعالیتش را ادامه داد. این سایت به‌علت داخلی بودن و دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد بازدید و استفاده بسیاری از کاربران فضای مجازی قرار گرفت و فرصتی شد برای خانواده‌ها تا فرزندانشان از محتوای بدون نیاز به سانسور استفاده کنند، زیرا گردانندگان آن از ابتدای راه‌اندازی با وضع قوانینی چون «مغایرت نداشتن با شئونات اخلاقی و عرف جامعه» سعی در کنترل محتوای منتشر شده در این سایت را داشتند.

این سایت در کمتر از 4 سال توانست تبدیل به تک‌رقمی‌های پربازدید بین مخاطبان ایرانی شود. سایتی که در غیاب رقبای خارجی‌اش چون «یوتیوب» و«ویمیو» تبدیل به پربازدیدترین سرویس فارسی اشتراک‌گذاری ویدیو شد. سرویسی که به کاربران خود اجازه می‌داد در بخش‌هایی مختلفی همچون طنز، آموزشی، تفریحی، مذهبی، موسیقی، سیاسی، علم و تکنولوژی، ورزشی و... ویدئوهای مورد نظر را به اشتراک بگذارند.

رشد سریع همراه با افزایش قابلیت و سرعت این شبکه اشتراک‌گذاری فارسی باعث شد تا ضمن جذب مخاطبان فارسی مخاطبان خارج از ایران هم به جمع استفاده کنندگان این سرویس بپیوندد. اما این رشد در زمینه جذب مخاطبان، با سیاسیت‌های آسیب‌زایی همراه شد که یکی از دلایل فیلتر شدن سرویس‌های اشتراک‌گذاری بیگانه و غربی در کشور بود.

سیاستی غلط و آفتی از جنس نامحدود بودن محتوا و درج این پیام که «مسئولیت محتوای ویدیو ها با منتشر کننده آن است و آپارات مسئولیتی نسبت به آن ندارد.» اما آیا این نوشته می‌تواند دلیلی بر انتشار هر نوع ویدیو در پرمخاطب‌ترین شبکه‌اشتراک‌گذاری کشور باشد؟ یا اینکه آپارات خواسته با این کار از خود سلب مسئولیت کند و عدم نظارت را به دوش کاربر منتشرکننده ویدیو بگذارد و بدون تعیین خط قرمزهای، مسئولیت انتشار آن را متوجه کاربران کنند؟

روند گسترش فعالیت‌های «آپارات» و درآمد هنگفت ناشی از دریافت تبلیغات تجاری این سایت، باعث شد تا پس از مدتی سرویس «نماشا» با خدماتی شبیه به آپارات به وجود آید و بعد از آن شبکه اینترنتی «تی‌وی پلاس» وارد این عرصه شد. شبکه‌‌هایی که دست کمی از آپارات نداشتند و آنها نیز با عبور از برخی خط قرمزها و انتشار محتوایی ساختارشکن به جذب مخاطب می‌پردازند.

آنچه باید گفت این است سایت‌های اشتراک گذاری فیلم و عکس، از طریق پهنای باند و کاربران فعال خود، درآمد بسیاری کسب می‌کنند و این مسئله باعث می‌شود که مخالف هرگونه محدودیت بر محتوای تصاویر و ویدئوها باشند، تا با ایجاد محیطی کاملا آزاد و بدون فیلتر، کاربران را برای دانلود و آپلود جذب کنند. اینگونه است که نظارت قابل توجه‌ای بر محتوایی که غالبا ضد دینی، ضد اخلاقی و هنجار شکنانه است، ندارند.

حال با توجه به آنچه که به‌عنوان قوانین جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی گفته شده، این سئوال مطرح می‌شود که چرا نهادهای ناظر بر محتوای سایت‌ها، اعم از کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اینترنتی، وزارت ارتباطات، وزارت ارشاد و پلیس فتا حساسیت کم و نظارت نسبتا ضعیفی بر این سایت‌های‌ پر مخاطب و تاثیر‌گذار دارند؟

همه با محدودیت صرف مخالف هستیم و گاهی اوقات حتی باید تلاش کرد محتواهایی که می‌تواند حوزه‌های علمی، فناوری و فرهنگی کشور را ارتقا دهد افزایش دهیم اما زمانی‌که ویدئوهایی فرهنگ، اخلاق و اعتقادات جوانان ما را نشانه رفته‌اند باید چه کرد؟ زمانی که محتوای این ویدیوها نقش معلمی را برای اشاعه همجنسگرایی، شیطان‌پرستی، تبلیغ فحشا و منکر انجام می‌دهد همچنان این جمله «مسئولیت محتوای ویدیو ها با منتشر کننده آن است و آپارات مسئولیتی نسبت به آن ندارد.» صدق می‌کند.

باتوجه به روندی که شبکه‌های اشتراک‌گذاری داخلی ویدیو دنبال می‌کنند و نظارتی که از هیچ نهاد مسئول و مربوط مشاهده نمی‌شود تنها می‌توان این جمله را به کاربران فضای مجازی گفت که عالم مجازی هم محضر خداست پس بدانید مسئولیت محتوا و مطالبی که در این فضا منتشر می‌کنید برعهده خودتان است و خودتان باید پاسخگوی عواقب ناشی از مطالبتان باشید!