زنگ خطر در کلاس‌های مجازی/ هشدار به دختران جوان

حجت‌الاسلام والمسلمین مصطفی اسماعیلی، معاون فضای مجازی کانون نخبگان تبلیغ با اشاره به آسیب‌های انتشار عکس‌های نامناسب در فضای مجازی از سوی دختران گفت: یکی از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی این است که یک شخصیت‌سازی کاذب برای فرد را شکل می‌دهد، یعنی زمانی که فرد به نوعی فالورهایش بیشتر می‌شود، خود را فردی معتبر، قابل توجه و در معرض دیده شدن می‌بیند و همین شخصیت‌سازی کاذب آسیب جدی شبکه‌های اجتماعی است.

وی ادامه داد: یکی دیگر از آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی شکل‌گیری خودنمایی است یعنی فرصت اظهارنظر برای موضوعات متنوع و مختلف در فرد ایجاد می‌شود و فردی که در جامعه حقیقی نمی‌توانست به لحاظ سواد اندک فرصت اظهار نظر داشته باشد، در فضای مجازی این فرصت را بدست می‌آورد و در مورد همه مسائل حتی موضوعاتی که اطلاعی از آن ندارد، اظهار نظر می‌کند و تحلیل‌های نادرستی را ارائه می‌کند.

این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: شبکه‌های اجتماعی این فرصت را به فرد می‌دهد تا شخصیت‌هایی که در دنیای حقیقی نمی‌توانست به آنها دسترسی داشته باشد، در دنیای مجازی به آنها نزدیک و گاها ارتباط مستقیم داشته باشد که در این صورت فرد خود را معتبر و مؤثر می‌داند و همان شخصیت کاذب در فرد رخ می‌دهد.

وی بیان کرد: غالبا در میان قشر جوان این اتفاق رخ می‌دهد مبنی بر اینکه فرد برای به دست آوردن اعتبار بیشتر و اظهارنظر در مورد مسائل مختلف به این شبکه‌های روی می‌آورند و تا بیشتر به خودنمایی بپردازند و هر اندازه خودنمایی‌ها به سمت جذابیت‌های ظاهری باشد، طبیعتا مخاطب به آن سمت بیشتر ترغیب خواهند شد.

این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: زمانی که فرد دچار خودنمایی در فضای مجازی شود و اگر روزی با حجاب وارد فضای مجازی شد و امروز عکس‌های بدون حجابش را منتشر می‌کند، مشکلات بسیاری گریبانگیرش خواهد شد که یکی از آن مشکلات، مسائل امنیتی و سوءاستفاده از عکس‌هایش می‌شود. افرادی که امروز در دادگاه‌های ویژه رسانه، پرونده‌هایی در جریان دارند، درباره عکس‌های خصوصی‌شان است که خودشان با رغبت در فضای مجازی منتشر کرده‌اند اما مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند.

سرخوردگی پس از درگیری با خطرات فضای مجازی

حجت‌الاسلام اسماعیلی اظهار کرد: از دیگر آسیب‌هایی که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، این بوده که فرد پیش از وقوع اتفاق، همه عکس‌هایش را در فضای مجازی منتشر می‌کند اما زمانی که از این عکس‌ها سوءاستفاده‌هایی شد و به نوعی حریم شخصی‌اش آسیب دید، دیگر فرد خود را از دست رفته و خودباخته می‌بیند و حتی فرصت‌های زندگی در فضای حقیقی‌اش را از دست رفته می‌داند.

وی خاطرنشان کرد: از دیگر مشکلات ناشی از انتشار عکس‌های نامناسب در فضای مجازی به ویژه شبکه‌های اجتماعی این است که دختران پس از ازدواج با مشکلاتی روبرو خواهند شد و یا در موعد ازدواج مورد انتخاب قرار نخواهند گرفت چراکه شخصیت و حیثیت اخلاقی‌شان بعضا زیرسوال رفته است.

22 درصد از دختران نوجوان در معرض خطر

آمارهای تکان‌‌دهنده‌ای منتشر شده است که تصور آن هم نشان‌دهنده ابعاد مشکل است؛ براساس آمارهای منتشر شده 22 درصد از دختران نوجوان تصویر نامناسب از خود در فضای مجازی منتشر می‌کنند. همچنین بخش دیگر از این آمارها حاکی از این موضوع است که 6 نفر از هر 10 نفر دختر زیر 18 سال در معرض بزه‌دیدگی جنسی است! یکی از دلایل به وجود آمدن این وضعیت، نظارت والدین وتغییر سبک زندگی است.

افراد اصیل سراغ خودنمایی نمی‌روند

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی واعظ موسوی، کارشناس دینی با اشاره به رتبه و شأنیتی که افراد به واسطه انتشار عکس‌های نامناسب در شبکه‌های اجتماعی برای خود قائل می‌شوند، گفت: معمولا افرادی که اصیل هستند و اصالت خانوادگی دارند، هیچگاه و در هیچ عرصه‌ای احساس نیاز نمی‌کنند که عکس‌هایی را به منظور پز دادن و خودنمایی و یا به اصطلاح برای کلاس گذاشتن در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند.

وی ادامه داد: افراد، کم‌مقدار و ارزان که از اصالت‌های خانوادگی برخودار نیستند سعی در ایفای خودنمایی هستند. برای مثال فردی برای یک هفته به سفر اروپایی می‌رود و در این مدت آنقدر عکس می‌گذارد که به نوعی خود را به اطرافیانش نشان دهد درحالی که فردی ماهی یکبار به سفر می‌رود و گاها در مدت‌های طولانی در کشورهای مختلف به سر می‌برد، اما یکبار هم از سفرهایش صحبت نمی‌کند و چیزی بروز نمی‌دهد.

وظیفه والدین

این کارشناس مسائل دینی تصریح کرد: خودنمایی و جلوه‌گری و کلاس گذاشتن ریشه در احساس حقارت است و به والدین توصیه می‌کنم که به فرزندان‌شان محبت کنند و در مقابل دیگران ازآنها تعریف کنند و فرزندان‌شان را مورد توجه خود قرار دهند تا آنها احساس به جلوه‌گری و خودنمایی نداشته باشند. چنین مسائلی ریشه تربیتی و ریشه در خانواده دارد.

وی بیان کرد: یکی از دلایلی که افراد در فضای حقیقی حجاب دارند و در فضای مجازی بی‌حجاب هستند به این دلیل بوده که در فضای حقیقی قانون حجاب وجود دارد و آنها ناچار به پذیرفتن رعایت قانون هستند اما در فضای مجازی چنین قانونی را نمی‌بینند به همین دلیل در آن فضا عکس‌های بی‌حجابش را منتشر می‌کند. چنین افرادی، انسان‌های بی‌اصالت و بی‌ریشه و دارای کمبودهایی هستند که احساس حقارت می‌کنند و با چنین رفتارهایی سعی می‌کنند احساس حقارت‌ را جبران کنند.

هشدار

حجت‌الاسلام واعظ موسوی اظهار کرد: بسیاری از دخترانی که در دوران مجردی، عکس‌های نامناسب از خود در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند، پس از ازدواج با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند و به نوعی همسرشان پس از متوجه شدن این موضوعات، سرکوفت می‌زند و این مسأله را بهانه‌ای برای آزار قرار می‌دهند.

وی به دخترخانم‌های جوان توصیه کرد تا جایی که می‌توانند حریم‌ها را نگه دارند و به فکر آینده و روزهای پس از ازدواج‌شان باشد. انسان نباید خود را ارزان بفروشد تا جایی که حکم است خود را حفظ کند.

سواد رسانه‌ای دختران تا چه سطح است؟

تا جایی که سن و سال نگارنده اجازه تحقیق می‌دهد در کشور ما همیشه فرهنگ استفاده از ابزارهای جدید، متأخر از وسیله، ایجاد شده؛ و همین ندانستن چگونگی استفاده از ابزار و تکنولوژی، آسیب‌های زیادی را به وجود می‌آورد؛ و امروز نداشتن سواد رسانه‌ای و فرهنگ بهره‌مندی از دنیای اطلاعات، بسیاری از دختران ما را بر آن داشته تا زندگی دومی را برای خود دنیای ناامن مجازی تشکیل دهند؛ بدون هیچ مرز و حضاری.

بازیگران غربی الگوی برخی از دختران ایران زمین

حجت‌الاسلام والمسلمین سعید عبداللهی، مدرس دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به تغییر سبک زندگی عصر حاضر گفت: اگر امروز شاهد انتشار عکس‌های نامناسب در شبکه‌های اجتماعی هستیم به دلیل تغییر ارزش‌ها و ارزش‌گذاری‌هاست؛ افراد بر این تصور هستند که با انتشار چنین عکس‌های کار ارزشی و مورد توجه و احترام دیگران را انجام می‌دهند!

وی با تأکید بر این موضوع که وقتی رسانه‌هایی که در کنترل ما نیستند، آموزش جوانان ما را برعهده گرفته‌اند، دیگر چه انتظاری می‌توانیم داشته باشیم، افزود: زمانی که دختران را در صفحات هنرمندان و بازیگران و چهره‌های مشهور طنازی‌ می‌بینند، دیگر این ارزش‌ها برای‌شان نهادینه می‌شود.

این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: ما باید آموزش‌ها را آغاز کنیم و فرزندان را مورد کانون توجه قرار دهیم تا برای جلب توجه و احساس نیاز به محبت به این قبیل کارها روی نیاورند.

وی یادآور شد: بسترهای شبکه‌های اجتماعی مشکلاتی دارند و وقتی بازیگران غربی الگوی دختران می‌شود، به مرور حیا از بین می‌رود و دختران هم می‌خواهند چنین رفتارها و چنین عکس‌هایی را داشته باشند تا در صفحات‌شان منتشر کنند.

برداشت‌های ساده و مشکلات سخت

این مدرس دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: یکی از دانشجویانم عکس بدون حجابش را در پروفایلش قرار داده بود و زمانی که دلیل این کار را از او پرسیدم گفت که عروسی برادرم بود. یعنی دختران ما برداشت‌های ساده‌ای از فضای مجازی دارند و بر این تصور هستند که فضای مجازی واقعی نیست درحالی که اینطور نیست و افراد بطور کامل رصد می‌شوند.

وی بیان کرد: ما مشکلات را به دختران نگفته‌ایم تا آنها را واکسینه کنیم و بدن‌شان مقاوم باشند. همیشه از منفی‌ها و آسیب‌های فضای مجازی صحبت کرده‌ایم، درحالی که باید در مدارس آموزش داده شود و معلمان با مخاطرات فضای مجازی آشنا باشند و مستندات را به دختران‌مان نشان دهند.

مستندات قربانیان شبکه‌های اجتماعی برای دختران به نمایش گذاشته شود

عبداللهی اظهار کرد: دختران باید بدانند که همه مکالمات و تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کنند، ذخیره و حتی مستند می‌شود و ممکن است روزی اگر در مسئولیت‌های حساس و یا به عنوان مدیر قرار گرفتند، این اطلاعات افشا شود.

وی ادامه داد: اگر فرد روزی بخواهد مدیر شود و یا مسئولیتی برعهده بگیرد، ممکن است همه اطلاعاتش آنالیز شود. متأسفانه دانشجویان در مقاطع بالای تحصیلی حتی دانشجوی پزشکی آگاه به فضای مجازی نیست. همه افراد باید مهارت‌ها را یاد بگیرند.

این کارشناس فضای مجازی تصریح کرد: ما در مرحله گذار از سنتی به مدرن بوده و بهتر است که بگوییم ما اخرین نسل از سنت هستیم که بدون تکنولوژی بزرگ شده‌ایم و از این پس تکنولوژی ما را هدایت خواهد کرد، بنابراین باید مهارت استفاده از این تکنولوژی را لازم است که بدانیم و به فرزندان‌مان آموزش دهیم.

تعریف حدود و ثغوری برای فعالیت در دنیای مجازی، بیان هشدارها و مشکلات متعاقب ول‌انگاری در شبکه‌های اجتماعی، بیان مستنداتی از مشکلات رخ داده و ... از جمله راهکارهایی است که می‌تواند از آسیب‌های احتمالی برای نوجوان بکاهد.