به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) پایان سفر رئیس جمهور به نیویورک، پس از سخنرانی و دیدارهای فشرده در سازمان ملل، فرصتی برای ارزیابی دستاوردهای این سفر در گفتوگو با کارشناسان است. دکتر روحانی در سخنرانی مجمع عمومی بر مسائل مختلفی از جمله خطر فراگیر شدن تروریسم، نقاط مثبت برجام و پایبندی ایران به این توافق، بدعهدیهای آمریکا در اجرای تعهدات و سیاستهای تفرقهافکنانه عربستان در منطقه اشاره کردند.
بخشی از سخنان رئیس جمهور که به این موارد اشاره داشت به شرح ذیل است:
ـ دولت عربستان سعودی اگر به تحقق چشمانداز تازهای در توسعه خود و امنیت منطقه چشم دوخته است، باید از ادامه سیاستهای تفرقهافکنانه، ترویج ایدئولوژی نفرت و تعرض به حقوق همسایگان باز ایستد، مسئولیت خود نسبت به حیات و حرمت زائران را بپذیرد و روابط خود را بر پایه احترام متقابل و مسئولیتپذیری در قبال ملتهای منطقه تنظیم کند.
ـ هرگونه بدعهدی در اجرای برجام، به بیاعتباری بیشتر ایالات متحده در سطح جهان میانجامد. تعلل ایالات متحده در اجرای تعهدات قانونیاش در ماههای گذشته اشتباهی راهبردی است که باید فوراً جبران شود. متأسفانه اینگونه اقدامات غیرقانونی مسبوق به سابقه است و آخرین نمونه آن رأی دیوان عالی امریکا در تایید دست اندازی به میلیاردها دلار اموال ملت ایران در سالهای گذشته است.
ـ تجربه گفتوگو میان ایران و کشورهای ۱+۵ و دستیابی به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) نمونهای موفق از سیاست اعتدال و تعامل سازنده و رویآوردن به گفتوگو است؛ که با اتخاذ رویکرد برد – برد به یک بحران غیرضروری اما پیچیده و طولانی پایان داد. این توافق با طراحی سازوکارهای اعتمادساز، پایان دادن به اتهامات جعلیِ «ابعاد احتمالی نظامی» و پذیرش اعمال حق غنیسازی، بر برنامه هستهای صلحآمیز ایران مهر تایید زد؛ به نگرانیهای ساختگی پایان داد و تحریمهای ظالمانه علیه ایران را رفع نمود.
ـ برجام درسهای مهمی برای حل و فصلِ مشکلات پیچیده جهانی نیز به همراه دارد. برجام فقط یک توافق سیاسی نیست، بلکه یک رویکرد جدید و روشی خلاقانه برای تعامل سازنده بهمنظور حل و فصل مسالمتآمیز بحرانها و چالشها است. برای این که بتوانیم از آموزه برجام در بهبود روابط بین المللی بهره گیریم، هرگز نباید فراموش کنیم که فشارها و تحریمها و تهدیدهای غیرقانونی که با هدف برچیدن کلیه تأسیسات غنیسازی طراحی شده بود، به شکست انجامید و امروز شورای امنیت و آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسماً برنامه صلح آمیز هسته ای ایران را پذیرفتهاند.
دستاوردهای برجام؛ مهمترین محور سخنان رئیس جمهور در سازمان ملل
در این راستا محمود صادقی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و استاد حقوق دانشگاه تربیت مدرس، در گفتوگو با
ایکنا درباره دستاوردهای سفر رئیس جمهور به نیویورک گفت: در ابتدا باید به یک نکته رسانهای اشاره کنم. سخنان رئیس جمهور دارای محورهای مختلف و مهمی بود. از جمله این محورها موفقیتهای به دست آمده از برجام و تأکید بر لغو تحریمها بود. همچنین رئیس جمهور مذاکرات هستهای را به عنوان یک الگوی ابتکاری برای حل منازعات منطقهای و بینالمللی معرفی کردند که به عقیده من اهمیت بیشتری از سایر محورها داشت.
وی افزود: متأسفانه برخی رسانهها سعی میکنند دستاوردهای دولت در برجام را کم جلوه دهند و بیشتر بر ناکامیهای برجام تأکید میکنند که این تا حدودی شیطنت رسانهای است که منتقدین دولت انجام میدهند.
صادقی اظهار کرد: در واقع رئیس جمهور بیان کردند که ایران به عنوان کشوری که مقاومت و ایستادگی کرده است، توانسته با قدرتهای بزرگ به یک توافق برد ـ برد دست یابد که به شناسایی و رسمیت یافتن حق استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و غنیسازی اورانیوم بینجامد و منافع ملی را تضمین و تثبیت کند.
عضو کمیسیون آموزش مجلس با بیان اینکه طبیعی است که در هر تعهد حقوقی طرفین در اجرا کوتاهیهایی داشته باشند، گفت: اما اینکه این مسئله اصل قرار بگیرد و برجسته شود درست نیست.
صادقی عنوان کرد: در آمریکا احزاب و جناحهای مختلف سیاسی وجود دارد که طبعا اجرای برجام را با پیچیدگیها و مشکلاتی روبرو میسازد که از قبل هم قابل پیشبینی بود، اما مجموعا در قسمت اجرای برجام دولت موفق بود. در همین سفر و دیدار با اعضای 1+5 هم مشاهده شد که سران کشورهای اروپایی و خانم موگرینی تأکید زیادی کردند که مشکلات روابط و تعاملات بانکی بینالمللی را حل کنند. بعد از سالها تحریم، طبیعی است که باز کردن قفلهای تحریم به ویژه در بخش خصوصی کار آسانی نیست.
امنیت و ثبات ایران؛ پیام رئیس جمهور به بنگاههای اقتصادی دنیا
وی ادامه داد: همچنین رئیس جمهور در قسمت پایانی نطق خود، سعی کردند به دنیا این پیام را بدهند که ایران با وجود همه مشکلات و ناامنیهایی که در منطقه وجود دارد، کشوری باثبات و امن برای جذب سرمایهگذاری خارجی است و شرکتها و بنگاههای اقتصادی دنیا میتوانند در ایران در امنیت سرمایهگذاری کنند و ما باید براساس منافع ملی این بخش از سخنان را پررنگ کنیم.
صادقی با اشاره به سخنان رئیس جمهور درباره بدعهدیهای آمریکا، گفت: رئیس جمهور به طور مشخص از کارشکنی دیوان عالی امریکا در توقیف داراییهای ایران نام بردند. در عین حال لازم است بیشتر بر آثار مثبت برجام تأکید کنیم، به خصوص اینکه ایران کشوری با اقتدار است که از انسجام درونی عمیقی برخوردار است و در عین حال اهل تعامل با دنیاست و این برای ما ضروری است که برای بهربرداری از آثار مثبت برجام و رفع تحریمها اعتماد بنگاههای اقتصادی و سرمایهگذاران خارجی را جلب کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس ابراز کرد: نکته مهم که باید به آن توجه کرد این است که شرکتها و بنگاههای اقتصادی در غرب غالبا خصوصی هستند و اینگونه نیست که دولتها دستور بدهند و آنها سرمایهگذاری کنند. شرکتهای خصوصی شرایط سیاسی، اقتصادی و روابط مالی و بانکی کشور هدف را ارزیابی میکنند و برآن اساس اقدام به سرمایهگذاری میکنند، لذا سیگنالهایی که از کشور ما فرستاده میشود باید امنیت و ثبات کشور را بیش از پیش تقویت کند. البته باید مراقب بدعهدیها و کارشکنیهای طرف مقابل به خصوص آمریکا در روند اجرای برجام نیز باشیم.
معرفی عربستان به عنوان کانون افراطگرایی در منطقهصادقی با اشاره به اینکه محور مهم دیگر سخنان رئیس جمهور انتقاد نسبت به سیاستهای تفرقهافکنانه عربستان در منطقه بود، گفت: عربستان به عنوان کشوری که کانون افراطگرایی در منطقه است، با قرائت خشن و غیرعقلانی از اسلام به تولیدکننده تفکرات ارتجاعی و خشونتگرایانه از اسلام و مهد گروههای تروریستی مانند القاعده و داعش تبدیل شده است.
وی اضافه کرد: عربستان با مداخلاتی که در منطقه به ویژه در یمن و کشتار وحشیانه غیرنظامیان انجام داده، منطقه را به آشوب کشیده و از طرفی به فرقهگرایی در منطقه دامن زده است که به خوبی از سوی رئیس جمهور مورد اشاره قرار گرفت.
عضو کمیسیون آموزش مجلس با تأکید بر اینکه ارزیابی من در مجموع از سفرها و سخنان رئیسجمهور مثبت بود، گفت: رئیسجمهور ملاقاتهای زیادی با سران مهمترین کشورهای دنیا داشتند و نطقشان با وجود کوتاه بودن، جامع و کاربردی با پیامهای تأثیر گذار بود.
ارائه تصویری صلحگرا از ایران و خردگرا از اسلام به جهانیانصادقی درباره اینکه سخنان رئیس جمهور تا چه حد ارائهدهنده تصویری صلحطلبانه از ایران و تبیینکننده تمایزات اسلام عقلانی و رحمانی با اسلام با قرائت آلسعود بود، گفت: رئیس جمهور در اولین سال ریاست جمهوری، بحث «جهان عاری از خشونت و افراطگرایی» را مطرح کردند و امسال هم در همان راستا سعی کردند بیان کنند که اسلام انقلاب اسلامی و با قرائت شیعی و علوی، اسلام خردگراست که البته این خردگرایی در کنار حفظ ارزشهای دینی و انقلابی است و این در نطق رئیس جمهور مشهود بود.
وی تصریح کرد: این برخلاف نطق نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی، بود که سراسر نفرتپراکنی بود. مجموعا سخنرانی رئیس جمهور تصویری انسانی و صلحگرا از ایران و خردگرا از اسلام به جهان ارائه کرد و به خوبی تمایزات و تفاوتهای آن با اسلام ادعایی گروههای افراطی مورد حمایت عربستان را نشان داد.
مهدی مخبری