آیت‌الله‌العظمی جوادی‌آملی:
فلسفه در حوزه کمرنگ است
گروه حوزه‌های علمیه: مفسر قرآن کریم با بیان اینکه 40 قول در مورد تجرد روح وجود دارد، گفت: متاسفانه فلسفه در حوزه کمرنگ است، به همین دلیل آشنایی ما با اقوال مختلف فلسفی در مورد تجرد روح و نفس و ... کم است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آیت‌الله‌العظمی عبدالله جوادی‌آملی امروز 16 بهمن در درس تفسیر خود با بیان اینکه نفس لوامه نعمت خدادادی است، گفت: نفس لوامه در درجه اول در نهاد انسان ذخیره شده بود و انسان با این نفس، خلق شده و از ابتدا فجور و تقوا را می‌داند که اگر انسان به پیام الهی توجه کند نفس لوامه او را سرزنش نخواهد کرد.
وی با بیان اینکه در مورد اولیاء که نفس مطمئنه دارند نفس لوامه تسلیم است افزود: اما برای کسانی که در عین ایمان گاهی گناه می‌کنند، این نفس لوامه انسان را سرزنش می‌کند که چرا این کار را کردی؛ اگر این شخص در جهاد درونی که جهاد اوسط است، ولی ما آن را به جهاد اکبر تعبیر می‌کنیم، به پیام نفس لوامه توجه کرد پیروز خواهد شد.
این مفسر قرآن ادامه داد: اگر انسان اسیر شهوت شد عقل خود را اسیر شهوت قرار داده و هم نفس لوامه را از کار می‌اندازد و هم میدان‌دار شده و نفس اماره تصمیم‌گیر می‌شود یعنی اگر عقل، شکست خورد نفس فرمان‌روا و اگر نفس شکست خورد عقل، میدان‌دار است.
صاحب تفسیر تسنیم با تاکید بر اهمیت فلسفه و پرداختن به آن در حوزه‌های علمیه بیان کر: در حوزه چون مباحث فلسفه و تجرد روح و ... مطرح نیست و کمتر به آن پرداخته می‌شود، این مسایل برای ما ناآشنا است، در حالی که 40 قول در مورد رابطه نفس و بدن وجود دارد.
آیت‌الله جوادی آملی عنوان کرد: اگر خداوند روح را امر خود معرفی کرد یعنی ادراک مسئله روح کار آسانی نیست البته کسانی که در وادی شناخت خدا و معرفت نفس هستند توفیق می‌یابند که تا حدی بفهمند نفس چیست.
این مفسر قرآن با اشاره به آیاتی در مورد وضعیت متقین در قیامت اظهار کرد: متقین غرق در بهشت و نعمت هستند و هرجایی بخواهند بروند و هر چه بخواهند وجود دارد، زیرا در دنیا، انسان تابع نعمت است ولی در قیامت برعکس، چشمه، تابع انسان مومن است.
وی با اشاره به روایتی که دارد پیامبر(ص) هم اعمال برخی پیروانش را نمی‌بیند و تناقض آن با برخی آیات در سوره توبه که فرموده خدا و رسول شاهد بر اعمال هستند، تصریح کرد: پاسخ این است که در اینجا جای رسوایی نیست یعنی خدا نمی‌گذارد پیامبر ببیند تا بنده، رسوا شود.
این مرجع تقلید گفت: اگر مومنی سعی کند تا جای ممکن آبروی کسی را نبرد خدا آبرویش را حفظ می‌کند، ولی اگر لغزید و گناهی از او سر زد، باز چه دلیلی داریم که خدا اجازه بدهد پیامبر ببیند؟ در دعای کمیل داریم که خدایا تو فرشتگانی فرستاده‌ای که اعمال خوب و بد ما را بنویسند، ولی با رحمت خود حتی نمی‌گذاری فرشته، اعمال بد ما را ببیند.
آیت‌الله جوادی آملی تاکید کرد: فرشته و ائمه(ع) و پیامبر، مامور الهی هستند و با اذن او می‌بینند و می‌دانند، لذا اگر خدا نخواهد ببینند نمی‌بینند؛ بنابراین دعای کمیل با این معارف بلند که خواندنش ثواب دارد، مشحون از مباحث کلامی وسیع و با ارزش است.
این مفسر قرآن گفت: طبق برخی آیات قرآن، در آن دنیا مومنان و متقین در تخت‌هایی روبروی همدیگر نشسته‌اند، یعنی میلیون‌ها نفر، ولی در دنیا این مسئله مقدور نیست و فقط دو سه نفر روبروی هم می‌توانند بنشینند. برخی مفسران در این نکته گفته‌اند اینجا وقتی است که متقین به لقای الهی رسیده‌اند زیرا در آنجا سخن از زمان و مکان نیست و مشهد صرف است به همین دلیل گفته‌اند قلب مومن عرش رحمان است.
