عبدالله اسفندیاری، تهیهکننده سینما در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) با بیان اینکه نباید تحت هر شرایطی سنتها را با برچسب اسلامی توجیه کنیم، اظهار کرد: برخی از سنتها هستند که بومی و ملی هستند و ریشه پیدایش آن ربط چندانی به موضوعات اسلامی ندارد، اما رفتاری که مد نظر میگیرد اخلاق پسندیده است که مورد تایید اسلام نیز است، برای همین چه اصراری داریم که بخواهیم به صرف اینکه نوروز را بخواهیم ارزشگذاری کنیم ریشه قرآنی یا اسلامی برای آن بیابیم.
وی مثال زد: وقتی پیامبر(ص) به رسالت رسید، سنتی در بین عرب جاهلی رایج بود که دور کعبه میچرخیدند و با
اصطلاح خود طواف میکردند، اما پیامبر خدا(ص) وقتی مکه را فتح کرد این رسم را از
بین نبرد، بلکه با نابود کردن بتها، این بار طواف به دور خانه خدا انجام میشد.
از این دست نمونهها باز هم در تاریخ صدر اسلام وجود دارد.
در برخی مواقع با رواج فرهنگ نوروز در سیما مخالفت میشد!
اسفندیاری در پاسخ به این سوال که در دوره مدیریت وی در سالهای 58 الی 71 در سیما، آیا اصراری بود که مناسبتهایی چون نوروز کمتر در سیما مد نظر قرار گیرد؟ گفت: من در زمان مدیریت خودم طرح میر نوروزی را به سیما ارائه کردم که در آن به فرهنگ نوروز پرداخته میشد، اما زمانی که من از سیما به فارابی آمدم آن طرح اجرایی نشد، اتفاقی که دلیلش هنوز برای خودم مشخص نیست، ولیکن جدا از این موضوع، نمیتوان کتمان کرد تفکری در آن زمان وجود داشت که نمیخواست فرهنگ نوروز، آنگونه که لازم است تبلیغ شود. این نوع نگاه نیز تنها مختص به آن زمان نمیشد، بلکه در زمان حال نیز میشود مشابهات آن را دید!
وی درباره دستاوردهای توجه به سنتهای بومی و ملی، اظهار کرد: برای جواب به این پرسش میخواهم مؤلفه قرآنی بیاورم. خداوند در آیه 13 سوره حجرات میفرمایند: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفريديم و شما را ملت ملت و قبيله قبيله گردانيديم تا با يكديگر شناسايى متقابل حاصل كنيد در حقيقت ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست بىترديد خداوند داناى آگاه است». منظور آیه این است که این قبیله قبیله بودن انسانها مقدمهای برای رسیدن به معرفت است، حتی میتوان گفت که معرفت با تقسیمبندی آغاز میشود، اتفاقی که اگر به وجود آید از جنگهایی که بین انسانها پیش میآید کاسته خواهد شد.
نوروز از سنتهای پسندیده و مورد تایید اسلام است
مسئول اسبق حوزه «معناگرا» در بنیاد سینمایی فارابی در پاسخ به این پرسش که برخیها متصورند تبلیغهای آیینهای ملی، نوعی تبلیغ آیین زرتشتی است، گفت: به هیچوجه اینگونه نیست، چون تمامی ادیان توحیدی برای یک هدف آمدهاند. خداوند در آیه 285 سوره بقره میفرمایند: «آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَ مَلَائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَ قَالُوا سَمِعْنَا وَ أَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَ إِلَيْكَ الْمَصِيرُ؛ پيامبر (خدا) بدآنچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده است، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگانش ايمان آوردهاند (و گفتند:) (ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمىگذاريم) و گفتند: (شنيديم و گردن نهاديم، پروردگارا، آمرزش تو را (خواستاريم) و فرجام به سوى تو است». برای همین وقتی در یکی از ادیان توحیدی، سنتی پسندیده (صله رحم) تبلیغ میشود، چرا ما بخواهیم تنها به این دلیل که ریشهاش از جای دیگر گرفته شده، آن را نادیده بگیریم؟
اسفندیاری در پایان تصریح کرد: در ضمن رسول خدا(ص) خود نیز فرمودهاند: «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاقِ؛ بهراستی که من مبعوث شدم تا شرافتهای اخلاقی را کامل و تمام کنم». برای همین من اختلافاتی که در برخی مواقع بین پیروان ادیان الهی به چشم میخورد را بیشتر از نادانی میدانم، والا وقتی کلام خدا درک شود جنگ و درگیری معنایی پیدا نمیکند.