نظام آموزشی مدون در دو دهه‌و‌نیم فعالیت مؤسسه مهد قرآن
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد: مؤسسه مهد قرآن با گذشت 25 سال، شاهد فعالیت 150 شعبه در 24 استان کشور است که با روش نوین و مدون آموزشی توانسته نزدیک به 100 هزار عضو جذب کند که از این تعداد بیش از سه هزار نفر موفق به حفظ کل قرآن در مؤسسه شدند.
سیدمحمود چاوشی، مدیر مؤسسه مهد قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، ضمن بیان این مطلب گفت: این مؤسسه یکی از دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی است که در بخش خصوصی و به عنوان نهاد مردمی متولد شد و توانست نهضتی در موضوع آموزش‌های قرآنی در کشور ایجاد کند.
وی ادامه داد: هنگامی که مهد قرآن کارش را از سال 71 آغاز کرد، آموزش قرآن در کشور در کلاس‌های مدارس و نظام آموزش و پرورش و مجموعه‌ای از جلسات سنتی قرآن که اساتید قرآن در مساجد و حسینیه‌ها منحصر شده بود.
چاوشی اظهار کرد: مهد قرآن نظام آموزشی نوین و مدونی را در بین مردم ایجاد کرد یعنی فضای جدیدی خارج از دو فضا یکی بحث آموزش و پرورش و دیگری فارغ از فضای کلاس‌های سنتی، ایجاد کند. این روش نوین به سرعت در کشور توسعه پیدا کرد.
وی با اشاره به دلایل فراگیری این برنامه و توسعه آن در کشور، اضافه کرد: نخستین دلیل آن این بود که روش آموزشی آسان و فراگیر بر مبنای علم زبان آموزی و روش تقلید از تلاوت استاندارد طراحی شده بود و دوم اینکه برای این آموزش‌ها، بحث ارزیابی و آزمون و ارائه مدرک و گواهینامه طراحی شد و دیگر اینکه تشویق‌های مؤثری در مقاطع مختلف برای قرآن‌آموزان در سراسر کشور لحاظ شد.
3 علت اصلی فراگیر شدن مؤسسه مهد قرآن در سطح کشور
چاوشی عنوان کرد: در واقع این سه علت اصلی فراگیر شدن مؤسسه مهد قرآن در سطح کشور است که در حال حاضر بعد از گذشت 25 سال از فعالیت مؤسسه شاهد هستیم که این مؤسسه در 24 استان کشور فعالیت دارد و قریب به 100 هزار عضو داریم و از این تعداد بیش از 3 هزار نفر موفق به حفظ کل قرآن در مؤسسه شدند که اگر این آمار حفظ قرآن را با پیش از تأسیس مؤسسه مقایسه کنیم به نقش مؤثر مهد قرآن در زمینه برپایی دوره‌هایی برای حفظ و فهم قرآن در کشور پی خواهیم بود.
مدیر مؤسسه مهد قرآن اضافه کرد: قبل از سال 71 شاید تعداد حافظان کل کشور محدود و کم بود اما الحمدلله این مؤسسه توانست تحولی در نهضت حفظ قرآن ایجاد کند که بسیاری از حفاظ و مربیان مهد قران طی این سال‌ها اقدام به تأسیس مؤسسه و فعالیت‌های قرآنی مستقل کرده‌اند.
150 شعبه در 24 استان کشور
وی با اشاره به اینکه مهد قرآن دارای 150 شعبه در 24 استان کشور است، بیان کرد: یکی از ویژگی‌های مهد قرآن این است که هر جا شعبه ایجاد شده به تقاضای مردم آن شهرستان و استان و آن منطقه بوده است یعنی افرادی که آمادگی داشتند و علاقه‌مند به فعالیت‌های قرآنی بوده‌اند، به مؤسسه مراجعه کرده‌اند که پس از فراهم کردن زمینه و بستر آن، مؤسسه مهد قرآن در آنجا دایر شده است و اینگونه نبوده است که ما به دلیل افزایش شعب بنا به دید و نظر خود در هر منطقه شعبه‌ای از مؤسسه ایجاد کنیم که این روش، روش مناسبی نیست که با مشکلات و شکست روبرو می‌شود.
چاوشی با تأکید بر اینکه شعبه‌هایی که به درخواست مردم هر منطقه برپا شده است تاکنون توانسته موفق عمل کند، اظهار کرد: لذا در چند استان دیگر که شعبه‌ای از مهد قرآن نداریم، چنانکه مردم قرآن‌دوست تمایل راه‌اندازی مهد قرآن در آن منطقه دارند می‌توانند به دفتر مرکزی مؤسسه مراجعه کنند و طبق قوانینی و ضوابطی که داریم نسبت به افتتاح شده در آن منطقه و محدوده اقدام کنیم و حمایت‌های لازم را انجام می‌دهیم.
تأسیس مهد قرآن در سال 1371
مدیر مؤسسه مهد قرآن گفت: این مؤسسه توسط حجت‌الاسلام فومنی حائری در سال 71 تأسیس شد. وی در آن زمان در کنار انجام فعالیت دیپلماتیک، به دلیل عشق و علاقه‌اش به فعالیت‌های دینی مؤسسه را تأسیس کردند، تا سه سال قبل نیز ریاست مؤسسه به عهده او بود و از سه سال گذشته بنده به عنوان مدیر انتخاب شدم و حجت‌الاسلام فومنی در حال حاضر به عنوان رئیس هیئت امنا فعالیت می‌کنند و حمایت‌های لازم را انجام می‌دهند.
چاوشی در خصوص فعالیت‌های مؤسسات در زمان حال حاضر، عنوان کرد: نخستین اقدام مؤسسات و اساتید قرآنی که باید انجام گیرد این است که باید تغییر رویکرد در روش آموزش قرآن در کشور برگزار کنند. زیرا معتقدم روش آموزش قرآن در کشور، روش درستی نیست و شاید به بی‌راه رفته‌ایم.
وی اضافه کرد: کارهای قوی و خوبی در کشور در این زمینه شده است، اما هنوز خلأ نیز وجود دارد. برای اینکه عامه مردم با قرآن انس بگیرند و به قرآن نزدیک شوند و دستورات زندگیشان را بتوانند از قرآن کریم بگیرند با این روش‌های آموزشی معمول در کشور به این نتیجه نخواهیم رسید؛ چرا که اینجا بحث تخصصی آموزشی است زیرا در آموزش قرآن طی این 38 سال از پیروزی انقلاب اسلامی به آموزش روخوانی، روان‌خوانی، صوت و لحن، تجوید و وقف و ابتدا و... پرداخته‌ایم.
آموزش اولیه قرآن فهم و تدبر در کلام وحی باشد
چاوشی ادامه داد: به گونه‌ای که فرد مبتدی در جلسات قرآنی آموزش می‌بیند در ابتدا طی بازه زمانی دو ساله این آموزش‌های اولیه را طی می‌کند که در طول این دو سال با حجم ریزش شرکت‌کنندگان روبرو هستیم و از دیگر سو برخی از افراد به دلیل خستگی ادامه نمی‌دهند مگر افراد معدودی که بسیار انگیزه دارند و با حمایت والدین و اعضای خانواده‌شان روبرو هستند. این موجب شده که جامعه ما ار قرآن دور شود.
وی با تأکید بر اینکه آموزش قرآن چیزی است که از همان ابتدا به مخاطب و قرآن‌آموز می‌فهمانیم که باید دستور زندگیشان را از قرآن بگیرند، افزود: در صورتی که می‌آمدیم و این آموزش‌ها را که معتقدم آموزش صوت و لحن و تجوید قرآن است در اولویت‌های بعدی می‌گذاشتیم و در ابتدا به آموزش تدبر و فهم در قرآن می‌پرداختیم.
چاوشی با تأکید بر اینکه مهم‌ترین بحث در زمینه آموزش‌های قرآنی در جلسات و مؤسسات قرآنی، روش آموزشی است، اضافه کرد: اگر این روش آموزشی اصلاح شود اقبال عمومی به مؤسسات بیشتر می‌شود چون مردم می‌توانند با قرآن ارتباط برقرار کنند وبا کلام الله مجید انس بگیرند و آن زمان است که شاهد این هستیم که حمایت‌های مردمی نیز از فعالیت‌های قرآنی انجام می‌گیرد.
لزوم برداشتن نگاه سطحی به آموزش‌های قرآنی
مدیر مؤسسه مهد قرآن در خصوص بودجه‌ای فعالیت‌های قرآنی در سطح کشور، عنوان کرد: متأسفانه هر ساله شاهد کاهش آن هستیم که این زنگ خطری است. حضرت امام خمینی(ره) قرآن کریم را به عنوان کتاب انقلاب معرفی کرده‌اند. این خیلی معنا و حرف دارد و حرف سطحی و ظاهری نیست؛ چراکه باید دستورالعمل‌های فردی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی همه بر اساس آموزه‌های قرآن کریم باشد و برای رسیدن به این موضوع مهم، باید به فراگیری آموزش قرآن در سطح جامعه اقدام کنیم به گونه‌ای که آحاد مختلف جامعه از وزرا، وکلا، نمایندگان مجلس، معلمان و کسبه با قرآن انس پیدا کنند.
وی تصریح کرد: اگر همه در حد خودشان با قرآن انس پیدا کنند و معارف قرآن را متوجه شوند و دستورات قرآن را بفهمند، آن هنگام است که قرآن در کشور پیاده می‌شود و آن هنگام است که می‌توان بگوییم کتاب انقلاب، قرآن است.
نگاه سطحی متولیان قرآن تنزل بودجه را همراه دارد
چاوشی اضافه کرد: این مستلزم آن است که سرمایه‌گذاری عمیقی در این زمینه انجام گیرد به گونه‌ای که نگاه سطحی به آموزش‌های قرآنی نداشته باشیم. اما متأسفانه آنکه شاهد هستیم این است که متولیان قرآن نگاه سطحی به قرآن دارند و بر همین اساس هر سال بودجه قرآنی را تنزل می‌دهند البته علت دیگر آن به خود جامعه قرآنی باز می‌گردد به این دلیل که نتوانستند روش اصولی و اساسی که موجب نزدیکی جامعه به قرآن می‌شود را طراحی و برنامه‌ریزی کنند.
وی بیان کرد: اما موضوعی که در این میان مغفول است آن است که بودجه قرآنی داریم اما عمده آن را هدر می‌دهیم که بودجه‌های قرآنی که در دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه‌ها و ... در زمینه فعالیت‌های قرآنی هزینه می‌شود اثرگذاری آن پایین است و باعث هدر رفت این بودجه می‌شود و علت آن نیز اینست که هر جا در دستگاه‌های دولتی صحبت از بودجه قرآنی می‌شود به سراغ برپایی مسابقات قرآنی می‌روند و حال آنکه مسابقات قرآنی باید در ادامه آموزش قرآن باشد به گونه‌ای که برای ایجاد انگیزه در گروهی که تحت آموزش قرآنی قرار گرفته‌اند و سطح‌بندی کردن آنها، مسابقه برپا می‌کنیم و حال آنکه بخش اصلی که آموزش قرآن است رها کردیم و به دنبال برپایی مسابقات قرآن هستیم آن هم از افرادی که در مکان‌های مختلف آموزش دیده‌اند و هر دوره نیز افرادی که در مسابقات قرآن دستگاه حضور دارند، افراد تکراری هستند که حائز رتبه می‌شود.
وی پیشنهاد داد: اگر بتوانیم برای این بودجه قرآنی دستگاه‌ها برنامه‌ریزی آموزشی اصولی همراه با فهم و تدبر قرآن برای همه پرسنل و خانواده‌های آنان انجام دهیم این کاری فراگیر و اثرگذار خواهد بود که در آن زمان می‌توان به جای برپایی مسابقه نیز از آنها آزمون اخذ کنیم تا میزان آمادگی آنها را بسنجیم. معتقدم این سیستم مسابقات قرآن بزرگترین آفت فعالیت‌های قرآنی در سیستم دولتی کشور است.
یادآور می‌شود، پایگاه اینترنتی مؤسسه مهد قرآن به نشانی http://www.ayeh.ir قرار دارد.
