سیاست‌های خرد ناشران جایگزین راهبردهای کلان در عرصه نشر قرآن

گروه ادب: با وجود جایگاه و اهمیت چاپ و نشر قرآن در عرصه داخلی و حوزه بین‌المللی، عدم ترسیم نقشه راه و تدوین استراتژی مشخص توسط مسئولان موجب شده هر یک از ناشران اهداف و سیاست‌های خرد را برای خود مشخص کرده‌اند و راهبرد کلانی در این زمینه وجود ندارد.

با وجود اختلاف نظرهای فراوانی که در رابطه با تاریخ چاپ قرآن وجود دارد، به نظر می‌رسد نخستین قرآن چاپ سربی ایران در سال 1264 قمری منتشر شده است و اکنون با گذشت بیش از 170 سال چاپ قرآن در ایران، شیوه‌های نوین متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صنعت چاپ قرآن بدون راهبرد

صنعت چاپ و نشر قرآن طی این سال‌ها با افت و خیزهایی همراه بوده و با وجود اینکه پیشرفت‌هایی را از نظر تجهیزات و نحوه چاپ داشته، اما با مشکلات بسیاری درگیر بوده است. همین مشکلات نشان می‌دهد حرکت این حوزه، حرکتی در تاریکی و بدون نقشه است که مدام از هدف خود دور می‌شود و مسیری و راهی را برای خود مشخص نکرده است.چاپ و نشر قرآن بدون راهبرد و استراتژی به راه خود ادامه می‌دهد و نقشه راهی برای آن ترسیم نشده است و از همین رو است که این حوزه با چالش‌های بسیاری مواجه بوده و روند یکنواخت یا حتی صعودی نیز در حرکت خود نداشته است، این در حالی است که کشورمان از تمدن کهن برخوردار بوده و انقلاب دینی در آن شکل گرفته است و اکثریت مردم به تلاوت آیات قرآن بسیار اهمیت می‌دهند اما همین امر نیز سبب نشده تا مسئولان امر استراتژی مشخصی را برای آن تعیین کنند.
نظارت بر بازار و قیمت

جای خالی تدوین استراتژی نشر در رابطه با قرآن، زمانی خود را بیشتر نشان می‌دهد که چندین سال متوالی شاهد کاهش کمی چاپ و نشر قرآن در کشورمان هستیم و با این وجود برخی ادعا می‌کنند که چاپ و نشر زیرزمینی قرآن نیز وجود دارد، کتاب آسمانی مسلمانان که روزی ناشران فقط برای برکت آن، قرآن چاپ می‌کردند، اما اکنون قیمت‌گذاری قرآن‌ها مشکلی جدی برای مخاطبان شده است؛ چرا که قرآن‌هایی با ویژگی‌های کاملاً یکسان با هدیه‌های متفاوت عرضه می‌شود و هیچ نظارتی در بازار به چشم نمی‌خورد.
کیفیت و تجهیزات چاپ

جای خالی نظارت بر کیفیت چاپ قرآن و نبود تجهیزات مناسب و به‌روز نبودن آنها نیز حاکی از نبود استراتژی چاپ و نشر قرآن در کشورمان است که هر یک از سازمان‌ها دیگری را مسئول می‌دانند و خود از مسئولیت این امر مهم، شانه خالی می‌کنند.
مسیر ترجمه قرآن
همچنین از این موضوع باید متأسف باشیم که چرا نتوانسته‌ایم ترجمه قرآن به زبان‌های گوناگون جهان ترجمه کنیم و تنها به 112 زبان ترجمه شده، در حالی که انجیل تاکنون به بیش از 2500 زبان ترجمه شده است. اکنون با نبود این راهبردها، نقشه راه چاپ و نشر قرآن مشخص نیست و فعالان آن نمی‌دانند به کجا می‌روند و باید کدام مسیر را طی کنند.
سیاست‌های خرد جایگزین راهبردهای کلان

با این وجود، هر یک از ناشران اهداف و راهبردهایی را برای خود مشخص کرده‌اند که اهدافی خرد بوده، اما تعیین اهداف کلان که بر عهده مسئولان است، وجود ندارد و همین امر سبب شده صنعت چاپ و نشر قرآن از این موضوع رنج ببرد و ناکارآمدی این حوزه را بیش از پیش نمایان کند.
رقابت بین‌المللی در عرصه نشر قرآن

چاپ قرآن با مؤلفه‌های کیفی جهانی، نیازمند تجهیزات و ماشین‌آلات چاپ و مهم‌تر از آن مدیریتی با استراتژی مشخص است تا از قافله چاپ قرآن در سایر کشورها عقب نمانیم؛ چرا که کشوری مانند عربستان هم از نظر کمی و هم کیفی گوی سبقت را از ایران ربوده است و یا در کشورهایی چون لبنان، مصر، ترکیه و یا حتی در کشورهای اروپایی مانند آلمان با کیفیت‌ترین قرآن‌ها چاپ می‌شود.

ایران، کشوری اسلامی است که انقلاب آن نیز براساس ارزش‌های قرآنی شکل گرفته است؛ از این رو با تدوین استراتژی مشخص می‌توان به آینده صنعت چاپ و نشر قرآن امیدوار شد.

سمیه قربانی

گزارش خطا