بزرگداشت استاد حسین انصاریان در «آشنای ناآشنا»
گروه ادب: «آشنای ناآشنا» عنوان شماره جدید نشریه تخصصی خبرگزاری بین‌المللی قرآن است که به بزرگداشت استاد حسین انصاریان اختصاص دارد که بخشی از خاطرات، ناگفته‌ها، زندگی‌نامه و نظرات کارشناسان و علما درباره شخصیت و فعالیت‌های ایشان را ارائه می‌کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، «آشنای ناآشنا» عنوان نشریه تخصصی این خبرگزاری با نام کلی «رایحه» است که به مناسبت بزرگداشت استاد حسین انصاریان به کوشش خبرگزاری بین‌المللی قرآن و با همکاری موسسه دارالعرفان الشیعی منتشر شده است. در این اثر، برخی از خاطرات استاد انصاریان، زندگی‌نامه، نظر علما و کارشناسان درباره تالیفات، ترجمه و تفسیر ایشان، همچنین منابر و سخنرانی‌ها، آرزوهای برآورده نشده استاد و ... به چاپ رسیده است. معرفی اساتید استاد انصاریان از جمله آیت‌الله حاج میرزا هاشم آملی، آیت‌الله نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی، آیت‌الله شیخ ابوالفضل نجفی خوانساری، آیت‌الله فاضل لنکرانی و ... بخش دیگری از مطالب این نشریه به شمار می‌آید.
ترجمه‌های استاد انصاریان در یک نگاه عنوان یکی از مطالب ارائه شده در این کتاب به شمار می‌رود. ترجمه قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و مفاتیح‌الجنان که جزء کتب مرجع به شمار می‌آیند در این بخش جای گرفته‌اند.
واژه‌های ناب بخشی از این نشریه است که به خاطرات شیرین و آرزوهای برآورده نشده استاد انصاریان اختصاص دارد. در بخش سخن نخست این شماره از رایحه می‌خوانیم: تاکنون بیش از 130 جلد کتاب از این عالم در موضوعات مختلف دینی به رشته تحریر درآمده که حدود 30 عنوان از این میان به زبان‌های بین‌المللی ترجمه شده است.
تفسیر متفاوت «حکیم» که تاکنون تا جزء 22 قرآن در 35 جلد دست‌نویس به رشته تحریر درآمده و 12 جلد دست‌نویس در قالب 4 جلد منتشر شده است و تفسیر سوره «حمد» از دیگر آثار منحصر بفردی است که از این استاد توانمند در حوزه آثار قرآنی به رشته تحریر درآمده است .
همچنین استاد انصاریان در حوزه ترجمه نیز دارای توفیقات ارزشمندی بوده‌اند و آثاری چون ترجمه قرآن کریم، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، مفاتیح‌الجنان، اصول کافی را از خود به یادگار گذاشته‌اند که مترجم بنام و منتقد ترجمه‌های قرآن استاد بهاءالدین خرمشاهی، پیرامون ترجمه قرآن استاد حسین انصاریان عنوان کرده‌اند؛ «این ترجمه، ترجمه‌ای موفق و مفهوم و دارای کمترین میزان لغزش و سهو علمی و از بهترین ترجمه‌های عصر جدید است».
استاد در نگاه علما و اندیشمندان عنوان بخش دیگری از این رایحه با نام «در قاب آینه» است که در آن با شخصیت‌هایی چون آیت‌الله حسینی بوشهری درباره ابعاد ملی و فراملی تاثیرگذاری استاد انصاریان صحبت شده است. همچنین گفت‌وگو با آیت‌الله علوی بروجردی با عنوان «الگویی مناسب برای فضلا و اهل حوزه» در این شماره به چاپ رسیده که درباره شخصیت استاد انصاریان به عنوان الگویی مناسب برای فضلا و اهل حوزه یاد کرده و توسل و تمسک به ذیل عنایت حضرات معصومین(ع) به‌ویژه وجود مبارک سیدالشهدا(ع) را یکی از بارزترین امتیازات ایشان برشمرده‌اند.
در قسمت دیگری از این بخش آیت‌الله نیازی که از مدرسان عالی‌رتبه حوزه علمیه قم است، درباره دقت‌های عمیق فقهی استاد انصاریان در تفسیر آیات‌الاحکام سخن گفت. آیت‌الله ابن‌الرضا نیز رسیدن به درجات علمی و عملی استاد را نتیجه تلاش‌های خالصانه‌ای می‌داند که ایشان در مسیر زندگی خود انجام داده است. به عقیده وی، استاد انصاریان به واسطه پشتوانه علمی و زحمات فراوانی که در مسیر دانش‌پژوهی متحمل شده، به درجات ارزشمند علمی و عملی نائل شده است.
همچنین آیت‌الله شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی دیگر شخصیت علمی و مذهبی است که گفت‌وگوی وی در این نشریه منتشر شده که معتقد است استاد انصاریان دارای مراتب علمی بالا و تالیفات و تحقیقات ارزشمندی در علوم حوزوی است. بهره‌مندی از بنیان علمی درست و تلمذ در محضر اساتید و فقهای بزرگ، تسلط به معارف قرآنی، برخورداری از اعتقادات اصولی و محکم در مبانی کلامی، پرهیز از تمجید دیگران و شجاعت در بیان و قلم از جمله صفاتی است که آیت‌الله فاضل لنکرانی درباره استاد انصاریان بیان کرده.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو مجلس خبرگان و رئیس پژوهشگاه مجلس شورای اسلامی نیز در این باره به چهار سنجه درباره تفسیر «حکیم» اشاره کرده است. حجت‌الاسلام والمسلمین علوی، مدیر موزه فقه و زندگی و نشر معارف نیز از قلم و بیان پربهره استاد به عنوان مهم‌ترین ویژگی ایشان یاد کرده است. از دکتر احمد احمدی نیز که عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است مطلبی با عنوان «طرح عرفان نظری بر مبانی اندیشه اهل بیت(ع)» ارائه شده. از حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد صابریان، مدیر موسسه فرهنگی دارالعرفان نیز مطلبی با عنوان «استاد از دیدگاه مرجعیت و بزرگان شیعه» در این نشریه درج شده است که در بخشی از این نوشتار آمده است: «از میان جملات و کلمات استوار که از قلم بزرگان دین تراوش کرده است و به معرفی و توصیف حضرت استاد پرداخته، این حقیقت به خوبی خودنمایی می‌کند که معظم‌له با تمام شهرت شخصیتی، در جامعه دینی ما ناشناخته هستند و با وجود نیم قرن تلاش علمی در عرصه‌های مختلف، شخصیت ایشان برای همگان ناشناخته باقی مانده است.»
بررسی شخصیت و وجهه علمی استاد نیز از دیدگاه کارشناسان در بخشی با عنوان «آفتاب در حجاب» آمده است. حجت‌الاسلام والمسلمین علوی تهرانی در این بخش از تسلط استاد انصاریان بر غنای محتوا، توانایی فردی و فنی در سخنرانی سخن گفته است. همچنین مطلبی از حجت‌الاسلام نوراللهیان با عنوان توانمندی استاد در تبیین نوین معارف ارائه شده است که به شخصیت استاد با عنوان چهره‌ای توانمند و موفق در امر ابلاغ رسالت الهی در جامعه می‌پردازد.
بخش دیگری از فصل آفتاب در حجاب به مطلبی با عنوان «تفقه در دین و انذار مردم» اختصاص دارد که در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین فلاح‌زاده، رئیس موسسه موضوع‌شناسی فقهی و ستاد ترویج احکام مطرح شده است. همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسین مومنی، از مدرسان سطوح عالی حوزه علمیه و از جمله مبلغان در این بخش اظهار کرده است که سخنرانی برای مدت 33 سال در یک مسجد و برای گروهی از مخاطبان ثابت، امری نیست که مدعیان نیز بتوانند از عهده آن برآیند و استاد نگاهی عمیق و برنامه‌ریزی دقیقی در ارائه مطالب در سه حوزه تدریس، تالیف و تبلیغ دارد.
در بخشی از این مجله، اینفوگرافی آثار استاد انصاریان با عنوان «چراغ هدایت» ارائه شده است که توضیحاتی را درباره آثاری چون ترجمه قرآن، اصول کافی، مفاتیح‌الجنان، تفسیر سوره حمد و تالیف آثاری چون بسوی قرآن و اسلام، عبودیت در پرتو قرآن، ترجمه نهج‌البلاغه، چهره‌های محبوب و منفور در قرآن و تفسیر حکیم را ارائه می‌کند.
حاج شیخ محسن مس‌چی، معاون امور بین‌الملل مرکز تحقیقات علوم کامپیوتری نور نیز در این بخش از 24 ویژگی استاد انصاریان سخن گفته و توجه به فعالیت‌های گسترده فرهنگی در حوزه بین‌الملل به 10 علت را از علل موفقیت ایشان در عرصه بین‌الملل توصیف کرده است. اهل بکا و گریستن استاد، ورود ایشان به وادی اخلاق و عرفان، اهل نگارش و تالیف بودن، نبود هیچ گونه انحراف و کج‌روی در مسیر زندگی استاد طی 70 سال، موفقیت در امور معنوی که برای مبلغان از اهمیت برخوردار است، قرارگیری در لجنه برجستگان عرصه خطابه در کشور، اهل تبلیغ دین و تتبع و تحقیق بودن، مردم‌شناسی، توانایی در مخاطب‌شناسی، انصاف، مدرس و مفسر قرآن کریم بودن، توانایی در تالیف و ترجمه، حدیث‌شناسی، دانستن تاریخ به نحو مطلوب، متکلم بودن، قرار داشتن در میان اهل ادب و شعر، مبارز بودن، قرار داشتن تمام ابعاد زندگی استاد بر محور قرآن و اهل بیت(ع) و... از جمله ویژگی‌های استاد به شمار می‌رود.
دکتر فارسیجانی، استاد دانشگاه صدا و سیما نیز در گفت‌وگویی با این نشریه مطلبی با عنوان «سفره علمی استاد مشحون از آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع)» را بیان کرده و گفته است کسی که بر سر خوان علمی استاد حسین انصاریان بنشیند، از فیض کلام ایشان بهره‌ها خواهد جست. ایشان با بیانی شیوا و زیبا که مستند به آیات قرآن و روایات ائمه هدی(ع) است، معارف بسیاری را به مخاطبان خود منتقل می‌کند.
همچنین اندیشه‌های فقهی در تفسیر تا مدیریت علمی سخنرانی عنوان مطلبی است که در آن با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی حسین‌زاده، رئیس بنیاد قرآن گفت‌وگو شده است. مدیریت علمی منبر و برداشت فقهی از آیات قرآن که در تفسیر استاد انصاریان آمده، ویژگی‌های ممتازی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. احاطه علمی استاد در تفسیر قرآن، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه، عرفان، فقه، اخلاق و توانمندی در خطابه و تدریس و حضور فعال در جبهه فرهنگی و نیز برخورداری از روحیه اجتماعی، بر جامعیت ایشان در ابعاد قرآنی، علمی و اجتماعی صحه می‌گذارد.
حسن بیادی نیز در این اثر از مردمداری و اهتمام به حل مشکلات مردم یاد می‌کند و این خوی ایشان را پرنمودترین ویژگی در شخصیت اجتماعی استاد دانسته و بیان کرده است که استاد تا جایی که زمان اجازه دهد، در این کار اهتمام می‌ورزند.
معرفی دیوان مسکین عنوان مطلب دیگری از نشریه است. این اثر شامل مجموعه اشعاری عرفانی، اخلاقی و اعتقادی شامل غزلیات، مثنویات، قصاید، مدایح و مراثی اهل بیت(ع) و دوبیتی‌های عارفانه است و استاد تلاش کرده تا با بهره‌گیری از آیات قرآن کریم، روایات معصومین(ع) و سایر آموزه‌های اخلاقی و عرفانی دین اسلام، اشعاری حکیمانه در موضوعات مختلف بسراید.
همچنین مطلبی از استاد سلیمی، خادم‌القرآن و معاون فرهنگی امور زائران آستان حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) با عنوان «چشمه‌ای جوشان برای تشنگان معارف قرآنی» در این نشریه منتشر شده است. سلیمی عنوان کرده که توفیقات استاد انصاریان از رهگذر مردمی بودن ایشان فراهم شده. کسانی که خود را از مردم جدا کرده و زندگی رسمی دارند، در دل دیگران نفوذ نمی‌کنند. استاد از دل مردم و با زبان ایشان سخن می‌گوید و این نکته همان رمز موفقیت ایشان است.
«بررسی دوره‌های تدریس استاد» عنوان مطلبی در گفت‌وگو با آیت پیمان، مدیر موسسه دین‌پژوهان و مدیر موسسه شیعه‌شناسی است. همچنین «لزوم بهره‌گیری از روایات و قرآن در پاسخ به شبهات دینی» عنوان مطلب دیگری در مصاحبه با حجت‌الاسلام والمسلمین اصلانی، مسئول بخش پاسخگویی موسسه دارالعرفان است.
«درس‌گفته‌ها» عنوان بخش مربوط به سیری در آثار و تالیفات استاد است. «از جنس پرآوازه‌ترین ادیبان» عنوان مطلبی در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی کوشاست. همچنین «بیشترین انطباق با متن اصلی صحیفه سجادیه» عنوان مطلبی از حجت‌الاسلام والمسلمین ارباب سلیمانی، مشاور وزیر و دبیر ستاد عالی کانون‌های مساجد و «ویژگی‌های ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه به قلم استاد» در گفت‌وگو با حسن حکیم‌باشی، محقق و پژوهشگر برجسته حوزه علمیه خراسان دیگر مطالب این بخش به شمار می‌آیند.
از استاد محمدعلی مجاهدی، پدر شعر آئینی کشورمان نیز مطلبی درباره دیوان «مسکین» منتشر شده است. «بهره‌گیری از زبان همه‌فهم؛ ویژگی ترجمه قرآن استاد انصاریان» نیز مطلبی به نقل از آیت‌الله سیدجمال‌الدین دین‌پرور است که در این شماره منتشر شده. در ادامه این مطالب، سروده‌هایی از دیوان مسکین ارائه شده است.
«همگام با فرهنگبانان شعر و ادب فارسی» نیز مطلبی در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین مردانی‌پور است که سال‌ها روی آثار استاد حسین انصاریان کار کرده. در بخش استقبال از آثار استاد در کشورهای اسلامی نیز با سیدعباس موسوی گفت‌وگویی انجام شده که در این نشریه آمده است.
«همجواران» نیز عنوان بخشی است که به برخی از اعضای خانواده استاد اختصاص دارد و گفت‌وگو با محمدتقی انصاریان و ابراهیم انصاریان را شامل می‌شود.
