تذهیب را بیش از آنکه هنر اسلامی دانست باید به آن هنر ایرانی گفت، چون ریشههای تاریخی این هنر در ایران است. این هنر همیشه در نمایشگاه قرآن به عنوان بخشی ویژه مدنظر قرار گرفته است، امسال نیز این اتفاق بار دیگر رخ داده و یکی از بخشهای جذاب در نمایشگاه است. در همین راستا خبرنگار ایکنا گفتوگویی با محمد اسفندیار استاد تذهیب کار انجام داده تا بیشتر با این هنر قرآنی بیشتر آشنا شویم.محمد اسفندیار، هنرمند تذهیبکار در گفتوگو با
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) با بیان اینکه بیش از 16 سال است که کار تذهیب میکند، اظهار کرد: سالهاست که تذهیب کار میکنم، اما هیچگاه از جذابیت این هنر برایم کاسته نشده است، حتی باید بگویم این علاقه بیش از پیش شده است. دلیل این اتفاق نیز از آنجا نشئت میگیرد که همدمی با قرآن همیشه باعث میشود امید و علاقه در انسان بیشتر شود، البته باید این نکته را هم متذکر شوم که انگیزههای مالی در این میان هیچ جایی ندارد، چون اصولاً گردش مالی در هنر تذهیب جایگاهی ندارد!
وی با بیان اینکه دومین دورهای است که در نمایشگاه قرآن حاضر میشود، گفت: سالهاست که نمایشگاه قرآن میآیم چون فضایی که در آن وجود دارد را دوست دارم، اما متاسفانه هیچگاه این فرصت برایم فراهم نشده بود که در نمایشگاه به عنوان یک هنرمند کارگاه داشته باشم. این حسرت در من موجود بود تا اینکه سال گذشته این موقعیت فراهم آمد و من توانستم کارگاه تذهیب برگزار کنم. امسال نیز خوشبختانه این اتفاق مجددا رخ داد و من توانستم هنرم را در نمایشگاه قرآن عرضه کنم.
این تذهیب کار درباره ارتباط تذهیب با آیات قرآنی چنین اظهار نظر کرد: تذهیب یکی از هنرهایی است که ارتباط تنگاتنگی با قرآن دارد، حتی بهنوعی میتوان گفت، علت به وجود آمدن این هنر، قرآن است. منظور اینکه این هنر با این هدف شکل گرفت که زیبایی ظاهری قرآن شود، هرچند در ادامه وقتی مردم به زیبایی ظاهری تذهیب پی بردند آن را در عرصههای دیگری چون مفاتیح یا دیوان اشعار نیز آزمودند.
اسفندیار متذکر شد: رابطه تذهیب و قرآن هیچگاه گسستنی نیست، برای همین می توان این هنر را به یکی از ابزارهایی تبدیل کرد که به واسطه آن فرهنگ قرآنی در بین اهالی هنر رواج داد، حتی به این واسطه میتوان هنرمند قرآنی تربیت کرد، چون من بهعینه بارها شاهد این بودهام که جوانان ابتدا جذب زیبایی ظاهری هنر تذهیب میشوند و در ادامه با قرآن همنیشن میشوند.
وی در پاسخ به این سوال که چه عاملی باعث شده تا وی بعد از دور اول باز هم تشویق شود که در دور دوم نمایشگاه حاضر باشد، تصریح کرد: فضایی که در نمایشگاه قرآن وجود دارد باعث میشود تا هنرمند ایدههای بسیار خوبی از فضا بگیرد. برای همین وقتی این امکان برایم پیش آمد تا در نمایشگاه قرآن حضور مجددا داشته باشم با آغوش باز آن را پذیرفتم.
این تذهیب کار با بیان اینکه ارتباطات دوستانه در نمایشگاه به روی کیفیت کارهای قرآنی نیز تاثیر میگذارد، بیان کرد: در نمایشگاه قرآن ما با هنرمندان بسیاری در ارتباط هستیم که هر کدام در رشته و حوزه مورد نظر خود نامی مطرح هستند. این ارتباطات باعث میشود تا ما از نظرات یکدیگر آشنا شویم. برای همین کیفیت کارمان نیز به واسطه این امر تغییر میکند و به نوعی معایب کارمان گرفته میشود.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو تاکید کرد: تذهیب هنری زمان بر است که برای خلق آن احتیاج به وقت و حوصله کافی است، به همین دلیل به لحاظ کمی ما آمار بالایی در کارمان نداریم، اما به لحاظ کیفی از کارمان مطمئن هستم. با این توضیح معمولاً ما هر دو یا سه روز یک اثر میتوان خلق کنیم. منظورم از یک اثر نیز تنها یک صفحه است، البته این زحمتی که برای هنر تذهیب کشیده میشود در بسیاری از مواقع بهدرستی درک یا دیده نمیشود، چون تذهیبهای چاپی و کامپیوتری ارزش کار ما را پایان آوردهاند.
این تذهیب کار یادآور شد: وقتی از آسیبهای کارهای کامپیوتری حرف میزنم، نمیخواهم در مقابل فناوری روز مخالفتی از خود نشان دهم، چون بالاخره نیز است که کارهای کامپیوتری نیز وجود داشته باشد تا کسانی که به لحاظ مادی امکان خریداری کارهای دستی را ندارند از این قبیل کارها سود برند، اما حرف من این است که به بهانه رواج کارهای کامپیوتری نباید ارزش هنر ما پایین آید.
وی در پایان سخنانش تاکید کرد: متاسفانه با وجود اینکه تذهیب هنری کاملا ایرانی است در بین آحاد مردم آنچنان که باید شناخته شده نیست، در صورتی که این هنر اگر بهدرستی به مردم معرفی شود، مطمئن هستم علاقهمندان بسیاری را جذب خود خواهد کرد. برای همین از مسئولان تقاضا دارم تا شرایطی را فراهم آورند تا مردم بیشتر با این هنر آشنا شوند. برای مثال توجه به تذهیب در نمایشگاه قرآن یکی از این اقدامات است که باید در جاهایی دیگر نیز مشاهده شود.