آواها و نواها، ابزاری برای عرض ارادت ایرانیان به امامان شیعه هستند

به  گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) مراسم اختتامیه دومین جشنواره «آواها و نواهای رضوی»، عصر امروز شنبه 7 مرداد در تالار وحدت برگزار شد که زینت‌بخش آغاز آن قرائت قرآن توسط قاری ممتاز بین‌المللی، رحیم خاکی بود و سپس گروه افشار احتشامیان اقدام به نواختن نقاره و کرنا که سنت موسیقی مرسوم در آستان قدس رضوی است کردند؛ قاسم رفعتی هم قطعه معروف «مؤذن سحرگاهان» را خواند.

برزین ضرغامی؛ مدیرکل فرهنگ و ارشاد استان تهران در ابتدای این مراسم ضمن تقدیر از برگزارکنندگان این جشنواره به پیشینه موسیقی سنتی و نواحی ایران اشاره کرد و گفت: این نوع موسیقی از قدیم‌الایام ممزوج با باورهای اعتقادی و دینی مردمان ایران زمین بوده است.

وی ادامه داد: ایران به جهت موقعیت خاص جغرافیایی همواره محل تلاقی اقوام و گروه‌های مختلف بوده است که یا در مسیر تردد از این سرزمین به مناطق گوناگون شرق و غرب و یا به واسطه یکجانشینی اقدام به سکونت موقت و یا دائم در فلات ایران کرده‌اند؛ هر یک از این اقوام دربردارنده فرهنگ و سبک زندگی منحصر به فرد خود بوده‌اند که در یک مقطع زمانی مشخص به همزیستی مسالمت‌آمیز با یکدیگر پرداخته و به این واسطه شاهد تبادل افکار و فرهنگ آنها به یکدیگر در قرون مختلف تاریخی و تمدنی بوده‌ایم.

ضرغامی با اشاره به سابقه آئین توحیدی ایران زمین تصریح کرد: به واسطه این پیشینه اعتقادی شاهد هستیم که همزمان با ورود اسلام به ایران پذیرش این دین روحانی و متکامل از سوی اکثر اقوام ایرانی با کمترین مقاومتی همراه بوده است و در مواردی حتی اقوام ساکن در ایران خود به استقبال اسلام رفته و به این دین تشرف یافته‌اند.

دبیر دومین جشنواره «آواها و نواهای رضوی» افزود: حتی پس از به وجود آمدن و بروز تفکر مترقی تشیع شاهد هستیم که ایرانیان نه تنها این مذهب را مورد توجه قرار داده و پذیرش می‌کنند که حتی در تبلیغ و ترویج آن با توجه به سابقه تمدن و از رهگذر به کارگیری بسیاری از ادوات و ابزارها و سنت‌های قومی کوشا بوده‌اند.

وی در ادامه گفت: یکی از این ابزارها تمدنی در زمینه ترویج و تبلیغ آئین تشیع آواها و نواهایی بوده است که اقوام ایرانی به شکل سنتی از آنها در جریان امور روزمره خود از آنها استفاده می‌کردند و به نوعی از آنها تعبیر به کارآواها می‌شود که در طول زمان این آواها و نغمات و نواها تبدیل به وسیله‌ای برای عرض ارادت ایرانیان به ساحت امامان شیعه می‌شود و زمانی نمی‌گذرد که در میان اقوام ایرانی شاهد هستیم که آنها گنجینه‌ای از آواها و نواهای مذهبی را در اختیار دارند که البته به دلیل وجود مضجع شریف و گرامی امام رضا(ع) در این سرزمین به عنوان یکی از امامان شیعه، گنجینه منحصر به فردی از آواها و نواهای رضوی از دیرباز موجود بوده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران تأکید کرد: با وجود دارا بودن چنین گنجینه‌ای گرانسنگ در حوزه آواها و نواهای رضوی اما تاکنون کمتر برای بازشناسی و استفاده از این ابزار فرهنگی اقداماتی صورت کرده و اساساً به این حوزه بسیار به ندرت ورود کرده‌ایم و باید بگویم که این جشنواره به جرئت قدمی ابتدایی اما مؤثر در تحقق این رسالت و بها دادن به کوشش و تلاش تاریخی اقوام ایرانی در به کار گیری آواها و نواهای قومیتی در راستای تبلیغ و ترویج فرهنگ شیعی بوده است.

وی در پایان گفت: با وجود آنکه از عمر این جشنواره تنها دو سال می‌گذرد و به نسبت جشنواره فرهنگی و هنری امام رضا(ع) که 15 دوره خود را سپری می‌کند، رویدادی جوان است اما با این وجود توانسته جایگاه مؤثری در جریان جشنواره‌های فرهنگی و هنری با رویکرد مذهبی برای خود پیدا کند و از جمله امتیازات این دوره نسبت به دوره نخست علاوه بر رشد کیفی، افزایش کمی گروه‌ها و نفرات شرکت کننده در آن بوده است.

این گزارش حاکی است از جمله دیگر سخنرانان این مراسم سیدهادی حسینی؛ معاون امور استان ها و مجلس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که در سخنانی کوتاه اظهار داشت: وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی قصد داشتند در این مراسم حضور داشته باشند که البته به دلیل وقوع یک جلسه کاری اضطراری عذرخواهی کرده و از من خواستند تا حامل پیام تبریک و سلام خود به شما باشم.

حسینی با اشاره به ارادات غیرایرانیان و حتی غیرمسلمانان به ساحت علی بن موسی الرضا(ع) گفت: ابتکار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طراحی و برگزاری جشنواره‌های فرهنگی و هنری تحت عنوان امام رضا(ع) در رشته‌های گوناگون فرهنگی و هنری به شکل یکپارچه با همراهی بنیاد فرهنگی امام رضا(ع) و بسیاری از نهادها و سازمان‌های فرهنگی اقدام شایسته‌ای برای ماندگار کردن این فرهنگ و سیره غنی می‌توان به حساب آورد.

وی در پایان گفت: برگزاری جشنواره «آواها و نواهای رضوی» به نظرم چرخه هنری پرداختن به فرهنگ و سیره رضوی را کامل کرد چرا که این جشنواره به ظرفیتی از فرهنگ و هنر رضوی می‌پردازد که بسیار غنی است و با باورهای اقوام مختلف ایرانی تنیده شده است و برای نسل چدید نیاز به بازشناسی و احیا دارد.

از جمله دیگر برنامه‌های این مراسم اختتامیه تجلیل از چند شخصیت  که در زمینه اشاعه  فرهنگ رضوی کوشا هستند بود که از آن جمله می‌توان به تجلیل از احمد اقوام شکوهی(نقاره‌زن آستان قدس با بیش از 72 سال سابقه نقاره زنی)، حمیدرضا منتظر؛ مداح اهل بیت(ع)، قاسم رفعتی( خواننده پیشکسوت آواها و نواهای مذهبی)، سیدحسام‌الدین سراج(خواننده موسیقی سنتی) وعلی ثابت‌نیا( مدیر عامل مؤسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی) اشاره کرد.

امیر سجاد دبیریان