ایراد به جشنواره نقالان«غدیر»/ ممانعت صریح از نقل وقایع جعلی منتسب به حضرت علی(ع)
گروه هنر: جشنواره نقالان و پرده خوانان «غدیر» علی‌رغم اهمیتی که در زمینه احیای یکی از گونه‌های مهجور نمایش ایرانی دارد اما واجد ایراداتی است که از آن جمله می‌توان به فراوانی و تکرار برخی نقل‌های مشهور و همچنین نقل برخی وقایع جعلی که سند مکتوب موثقی برای آنها وجود ندارد اما به حضرت علی(ع) نسبت داده شد، اشاره کرد.
وی ادامه داد: با این وجود و با توجه به اینکه از این جشنواره فاصله گرفتیم از رهگذر سالیان سال فعالیت و ممارست و تجربه‌اندوزی در حوزه نقالی دینی به برخی ایرادات وارده به این جشنواره که توقع می‌رفت با آسیب‌شناسی برگزاری دوره نخست آن، در دوره دوم شاهد اصلاح برخی از موارد آن باشیم اشاره می‌کنم که امیدوارم مفید فایده باشد.
ورمرزیار تصریح کرد: نخستین ایراد به این جشنواره فراوانی نقل‌های تکراری از نظر موضوع و واقعه‌ای است که دوستان نقال به آن می‌پردازند در حالیکه در هر دوره با توجه به گستردگی رویدادهای مرتبط با حیات پر خیر و برکت حضرت امیر(ع) شایسته است که ما تنوعی را در نقل رویدادهای مربوط به ایشان داشته باشیم؛ اگر در جدول اجراهای این دوره از جشنواره دقیق شده باشید حتماً مشاهده کردید که بسیاری از مجالس نقل متمرکز و منحصر به برخی از رویدادهای مشهور زندگی امیر(ع) شده همچون فتح خیبر و یا غزوه خندق که به نظر می‌رسد با توجه به شهرت چنین رویدادهایی، وجود تنها یک نقل از چنین وقایعی در این جشنواره کفایت کند؛ همچنان که من خود نیز در این دوره از جشنواره نقل متفاوت و جدید از منظومه حماسی «علی‌نامه» را انتخاب و اجرا کردم.
این هنرمند نقال و پرده‌خوان در ادامه گفت: نقل‌های مشهور مرتبط با زندگی حضرت امیر(ع) همچنین بیشتر به وجوه سلحشوری و جنگاوری و حماسی آن حضرت اشاره دارند که در این دوره از جشنواره نیز شاهد فراوانی آنها بودیم، این در حالی است که علاوه بر ویژگی‌های شخصیتی آن حضرت در عرصه غزوات و فتوحات اسلامی، ما با شخصیت زاهدانه و باتقوای ایشان که زبانزد است نیز مواجهیم که این مقاطع نیز قابلیت نقل در جشنواره را دارا هستند؛ نقل‌های مشهوری از قضاوت‌های آن حضرت، اشراف ایشان به مبانی و مباحث علمی، معرفت‌شناسی آن حضرت در مکتوبات موثق وجود دارد که باید به آنها در جریان جشنواره‌ای همچون جشنواره نقالان و پرده‌خوانان «غدیر» توجه شود.
ورمرزیار افزود: نکته دیگری که می‌توان در مورد این جشنواره به آن اشاره کرد نامی است که برای آن در نظر گرفته شده است یعنی «غدیر»؛ این نام این ذهنیت را ایجاد می‌کند که باید صرفاً به موضوع مهم غدیرخم در نقل آثار ارائه شده در این جشنواره پرداخت که البته باید گفت صرف پرداختن به ماجرای غدیر، ظرفیت فراوانی برای ارائه مجالس نقل در این جشنواره ایجاد می‌کند و اگر قرار است که در مورد سایر وجوه شخصیتی ایشان در مقاطع دیگر نقلی صورت گیرد زیبنده است که نام این جشنواره تغییر پیدا کند؛ البته باز به این نکته تأکید می‌کنم که ماجرای غدیر برای ما بسیار مهم است و باید بیش از پیش به آن پرداخت و روی آن صحه گذاشت چرا که بسیاری از فجایع رخ داده در تاریخ شیعه همچون واقعه کربلا تا همین معاصر و آفت‌هایی که جهان اسلام دچار آن شده است همگی نشئت گرفته از زیرپا گذاشتن و نادیده گرفتن واقعه غدیرخم است.
وی تأکید کرد: در جشنواره نقالان و پرده‌خوانان «غدیر» شاهد حضور پرشور بانوان نقال بودیم؛ این مسئله در مورد هنر نقالی و پرده‌خوانی بسیار مهم و حیاتی است و موجب رونق‌بخشی این هنر مهجور ایرانی می‌شود، با این وجود باید به این نکته اشاره کنم که جشنواره نقالان و پرده‌خوانان «غدیر» یک جشنواره نمایشی دینی است و مثلاً با جشنواره‌ای که در آن به نقل داستان‌های حماسی و اسطوره‌ای و شاهنامه می‌پردازد فرق می‌کند؛ چراکه بخشی از مخاطبان این جشنواره قشر متدینینی هستند که این جشنواره زمینه قرابت آنها با هنرهای نمایشی را فراهم کرده است؛ البته نمی‌خواهم در مورد بانوان محجبه و باوقار نقال اسائه ادبی صورت گیرد؛ چراکه به عنوان مخاطب جشنواره شاهد اجرا و هنرنمایی آنها در عین متانت و وقار یک زن مسلمان ایرانی بودم که با پوشش اسلامی کامل به نقل می‌پرداختند اما به هر حال صدای رسا، حرکت بدن و در بخشی مقاطع آوازخوانی از جمله الزامات هنر نقالی است که شاید از نگاه قشر متدینین چنین مواجهه‌ای با یک بانوی هنرمند نقال چندان توجیه‌پذیر نباشد؛ در تاریخ سیر تحولات نقالی و پرده‌خوانی با زنان نقال زیادی روبرو بودیم که ویژه مجالس زنانه به نقل و اجرای نمایش حتی نمایش‌های شادی‌آور می‌پرداختند؛ این جشنواره هم برای جلوگیری از حساسیتی که ممکن است در نگاه این قشر ایجاد کند می‌توانست بخش نقالان مرد و زن را از یکدیگر جدا کند.
ورمرزیار در پایان گفت: نکته دیگری که در مورد این جشنواره می‌توانم به آن اشاره کنم و جای تأسف است که چرا با وجود آنکه این رویداد هنری دارای دبیر علمی است اما ممانعتی در زمینه اجرای چنین مجالس نقالی صورت نگرفت ورود برخی نقل‌ها بود که به داستان‌های غیرواقعی و حتی افسانه‌ای می‌پرداخت و آنها را به علی(ع) منتسب می‌کرد چنین اشاراتی در مجالس نقالی با وجود آنکه همواره تأکید شده است که نقل‌ها برپایه مستندات و مکتوبات موثق رخ دهد، چندان شایسته نیست اما متأسفانه در مواجهه با برخی نقل‌ها شاهد برخی نکات غیرواقع و محیرالعقول بودیم که با کمال تأسف موجبات تمسخر و استهزاء مخاطبان را برمی‌انگیخت و باید بر این نکات بیش از پیش توجه شود تا زمینه برای بروز برخی اغراض افراد غرض‌ورز که موجب بدبینی نسبت به شریعت نبوی و فرهنگ علوی می‌شود را شاهد نباشیم.
