بی‌سوادی در مورد وقف/ تشکیل کارگروه ویژه برای وقف قرآنی

به گزارش خبرگزاری بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی قرآن(ایکنا)، سومین نشست تخصصی هم‌اندیشی راهکارهای توسعه موقوفات قرآنی صبح امروز پنجم آذرماه با حضور جمعی از مدیران سازمان اوقاف و امور خیریه و نیز مسئولان و مدیران قرآنی کشورمان برگزار شد.

در بخشی از این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین حسنی‌نیا، مدیرکل تحقیقات سازمان اوقاف و امور خیریه با اشاره به اینکه برای طراحی سامانه جامع اطلاعات موقوفات، زحمات زیادی صرف شده است، گفت: تا قبل از تشکیل سامانه و تا سال 79 فعالیت‌های وقف به شکل پراکنده مدیریت می‌شد و هر استانی جزیره‌ای کار می‌کرد. آسیبی که وجود داشت این بود که بانک اطلاعات متقنی در سازمان وجود نداشت. با وجود سامانه از این جزیره‌کاری‌ها جلوگیری شد و بانک اطلاعات مستندی به وجود آمد که تمام اطلاعات آن قابل احصاء است و درآمد و هزینه‌ها کاملاً مشخص است.

وی با اشاره به اینکه در سازمان اوقاف بالاترین سند بالادستی وقف نامه‌ای است که واقف تنظیم کرده، افزود: لذا بر اساس این وقف نامه‌ها نیات مشخص شده است. بخش اعظمی از موقوفات وقف‌نامه دارند و نیت‌های واقف نیز مشخص است و آنچه مربوط به نیات قرآنی است با نیات مشخص شده عمل به آن موجب اعتماد مردم و جلب واقفین می‌شود.

در بخش دیگری از این نشست محمدرضا مسیب‌زاده، مدیر کل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش به محوریت نیروی انسانی برای تحول جوامع اشاره و اظهار کرد: محور تحول کشور آموزش و پرورش است. اگر این بخش پویا باشد کشور نیز پویا خواهد بود. مقام معظم رهبری نیز در این زمینه اشاراتی داشته‌اند.

وی افزود: به برکت این اتفاق ارزشمند و همراهی و همدلی همه، رخداد ارزشمندی رقم خورد که آن هم ایجاد وقف مشارکتی در حوزه قرآن در بین دانش‌آموزان، فرهنگیان و اولیای دانش‌آموزان است. این نوع وقف امسال در سی و پنجمین دوره مسابقات قرآن دانش‌آموزان در مشهد مقدس راه‌اندازی شد.

مسیب‌زاده با اشاره به اینکه امسال این طرح در خراسان رضوی رونمایی و به طور جد وارد عرصه اجرا شد، گفت: از آنجایی که هر اتفاقی در آموزش و پرورش انجام شود به جامعه تسری خواهد یافت، این اتفاق در خراسان رضوی که شرایطی مشابه شرایط کل کشور دارد به صورت آزمایشی انجام شد.

مدیرکل قرآن، عترت و نماز وزارت آموزش و پرورش در ادامه به راه‌اندازی گروه‌های یاوران وقف، ایجاد شماره حساب و شیوه‌نامه اجرایی در مدارس اشاره و اظهار کرد: در همین راستا پنج نوع پوستر و 450 هزار رسید ویژه وقف تهیه و توزیع شده است. همچنین سامانه اینترنتی در سامانه ایران پرورشی ایجاد شد تا متقاضیان به عنوان «من واقف قرآن» هستم به این طرح ورود پیدا کنند. تاکنون 60 هزار سهم در این طرح توسط هفت هزار واقف ثبت شده است.

وی با تأکید بر اینکه 85 درصد واقفین دانش‌آموز، 15 درصد فرهنگی و پنج درصد نیز اولیاء بوده‌اند، افزود: ما در زمینه وقف کاملاً بی‌سواد هستیم و آمادگی داریم که در این زمینه به ما کمک شود.

در ادامه نیز حجت‌الاسلام شاهسونی، مدیر موسسه قرآنی بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) به بیان برخی پیشنهادات پرداخت و گفت:‌ اگر از مراجع و مقامات کشور توصیه‌هایی در مورد وقف قرآنی گرفته شود و در ذیل تبلیغات این طرح به آنها اشاره شود و اگر مشارکتی دارند این مشارکت نیز اعلام شود تا در ترغیب مردم به این کار اثرگذار باشد.

وی افزود: نکته دیگر اینکه اگر موسسات قرآنی که قرار است ذی‌نفعان این طرح باشند، توجیه شوند و مزایای این طرح را بشناسند خود می‌توانند به عنوان مدفعان این طرح مردم را برای مشارکت تشویق کنند. در طرح آموزش و پرورش در زمینه وقف قرآنی اگر امتیازی برای مدیرانی که در این زمینه فعال هستند در نظر گرفته شود و میزان تاثیر هر مدرسه در وقف در رتبه‌بندی مدیران نقش داشته باشد بسیار می‌تواند تاثیرگذار باشد.

محمدعلی خواجه‌پیری،‌ مسئول بنیاد انصارالقرآن یکی دیگر از سخنرانان سومین نشست هم اندیشی راهکارهای توسعه موقوفات قرآنی بود. وی در سخنانی به زمان ورود خود به وزارت ارشاد و فعالیت 13 موسسه فرهنگی در آن زمان،‌ گفت: به هیچ وجه هم مشخص نبود که این تعداد موسسه فعالیت قرآنی انجام می‌دهند یا خیر. بر همین اساس فعالیت‌های قرآنی را به سمت مساجد بردیم که نسبت به این فعالیت‌ها بی اعتنایی و بی مهری شد و حتی ما را از مساجد بیرون کردند، بنابر این ناچار شدیم، موسسات قرآنی را طراحی کنیم. همین موضوع باعث شد تا جریانی به نام موسسات قرآنی در کشور شکل بگیرد.  

وی افزود: با توجه به اینکه نمی‌توان نسبت به حمایت دولت‌ها از مسائل فرهنگی حساب باز کرد، در زمان‌های مختلف شاهد موارد تلخی بویم به طوری که تعداد زیادی از موسسات زمین‌گیر شدند و برخی هم به سختی به فعالیت خود ادامه دادند. 

خواجه‌پیری در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تأکید بر اینکه باید فعالیت‌های قرآنی مساجد را احیاء کنیم، بیان کرد: ما در حال حاضر در بنیاد انصارالقرآن دو برنامه ملی در زمینه توسعه فعالیت‌های قرآنی در مساجد داریم. این برنامه‌ها فعلاً باید الگوسازی شود و بعدها در مساجد سراسر کشور به اجرا در بیاید. موضوع دوم نیز این است که به جیب مردم مراجعه کنیم. ما این مدل را در انصارالقرآن پیاده کرده‌ایم، اما نگاه ما زیاد به جیب مردم نبوده است. 

وی اظهار کرد: ما به کمیته امداد مراجعه و اعلام کردیم برای 300 هزار کودک و نوجوان تحت پوشش در صورت تأمین حامی می‌توانیم آموزش قرآنی ارائه دهیم. برای این کار حامی مالی گرفته شد تا حامیان برای آموزش قرآن کودکی که سرپرستی آن را برعهده گرفته‌اند، مبلغی برای آموزش قرآن همان کودک نیز بپردازند. در طول نمایشگاه قرآن با بیان اینکه فعالیت تبلیغی چندانی نداشتیم بیش از 2000 حامی برای آموزش قرآن به کودکان جذب کردیم.  

خواجه پیری با بیان اینکه این پول به جیب ما نمی‌رود، بیان کرد: این پول برای برنامه قرآنی و تربیت قرآنی کودکان تحت پوشش کمیته امداد هزینه می‌شود. همین تربیت قرآنی انگیزه‌ای برای حامیان است تا حمایت خود را از چنین مواردی دریغ نکنند.  

محمد بنیادی، مسئول دبیرخانه ستاد عالی مسابقات قرآن نیز در بخشی از این نشست که به میزبانی مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد،‌ گفت: سازمان اوقاف باید میزان نیازمندی‌های خود به وقف را اعلام کند تا مشخص شود به چه میزان وقف نیاز داریم. 

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه فعالان و اساتید قرآنی باید برای وقف قرآنی پیشگام شوند، گفت: آیا نمی‌شود اساتید قرآنی که در مسابقات بین‌المللی یا سراسری داوری می‌کنند، حضور خودشان در این مسابقات را وقف کنند؟ آیا موسسات قرآنی نمی‌توانند چند روز فعالیت خود را وقف قرآنی کنند. 

بنیادی با تأکید بر اینکه در زمینه وقف قرآنی جایگاهی برای صنوف در نظر گرفته نشده است، خاطرنشان کرد: لذا باید به اصناف مختلف آموزش دهیم که چگونه می‌توانند وقف کنند. به اعتقاد من با توجه به اینکه برای اصناف توضیح نداده‌ایم، آمادگی برای مشارکت پیدا نکرده‌اند. توصیه من این است یک گروه علمی مردمی با حضور افرادی که واقف بوده‌اند برگزار کنند تا واقفین بیایند حرف بزند و همان حرف‌ها به عنوان سرفصل گزینش شود.

همچنین در ادامه این نشست سه ساعته محمدمهدی عزیززاده،‌ مسئول دبیرخانه کمیسیون فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی وزارت ارشاد طی سخنان کوتاهی با اشاره به اینکه در اغلب فعالیت‌های کشور و در آغاز آنها با یک بی‌برنامگی مواجه هستیم،‌ گفت: آنچه متخصصان حوزه برنامه‌ریزی به آن اعتقاد دارند، این است که ریل‌گذاری اولیه هر فعالیتی مهم‌ترین بخش همان فعالیت است و لذا موضوع وقف قرآنی نیز نیازمند این توجه ویژه هست.

عزیززاده با تأکید بر اینکه یک حرکت ملی و با یک افق برنامه‌ای مشخص همچون وقف قرآنی نیازمند کار دقیق‌تری است،‌ اظهار کرد: آن چیزی که می‌تواند موقوفات قرآنی را احیا کند، فعالیت‌های فرهنگی و کارهای تبلیغاتی اثرگذار است.

وی در ادامه به بحث اعتماد مردم اشاره و اظهار کرد: مردم احساس می‌کنند در این فضای آلوده، کمتر می‌شود اعتماد کرد، باید بر روی موضوع اعتماد مردم و جلب دوباره آن برنامه‌ریزی صورت بگیرد. مردم اگر احساس کنند مبلغی که هزینه کرده‌اند، درست استفاده می‌شود و یا از نحوه هزینه آن آگاه باشند، بهتر و راحت‌تر مشارکت خواهند کرد.

مسئول دبیرخانه کمیسیون فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی همچنین با اشاره به اینکه در ساختار سازمان اوقاف باید بخش ویژه‌ای برای وقف قرآنی تعریف شود، گفت: این قبیل فعالیت‌ها با برگزاری کارگروه و ... رشد پیدا نمی‌کند. این قبیل کارها با کارگروه رشد نمی‌کند. موضوع دیگر که مطرح است این است که برای وقف قرآنی موضوع خاص همچون حفظ قرآن یا چاپ قرآن تعیین شود و فعالیت‌ها با این موضوع شروع شود.

عزیززاده در پایان خاطرنشان کرد: کمیسیون فعالیت‌های تبلیغی و ترویجی حاضر است تا کارگروه ویژه‌ای برای توسعه موقوفات قرآنی اختصاص دهد و اگر لازم باشد بخش قابل توجهی از اعتبارات را نیز به آن اختصاص دهد. 

در بخش پایانی این نشست نیز حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، به ارائه دو پیشنهاد از سوی مدیر رادیو قرآن برای وقف قرآنی پرداخت و گفت: مدیر رادیو قرآن در این نشست اطلاع داده است که برنامه‌ریزی شده تا برای چهلم جان‌باختگان زلزله کرمانشاه، جمعی از قرآنیان در این استان حضور یابند. همچنین پیشنهاد شد تا زمینی موقوفه برای انجام فعالیت‌های قرآنی در شهرستان سرپل ذهاب در نظر گرفته شود.