بصیرت‌افزایی و اخلاق‌مداری مؤمن؛ دغدغه مرحوم آیت‌الله مرتضی تهرانی
کانون خبرنگاران نبأ ــ شاگرد مرحوم آیت‌الله مرتضی تهرانی گفت: مرحوم استاد بر بصیرت‌افزایی مؤمنین تأکید مجدانه داشت و بارها با استناد به آیات و روایات حاضران را به پرهیز از بی‌اخلاقی در روابط فردی و اجتماعی فرا می‌خواند و حتی دشنام به دشمنان خدا را هم جایز نمی‌دانست.
هوشنگ شیخی، تحلیلگر سیاسی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر مسائل بین‌المللی در گفت‌و‌گو با کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ به مناسبت ارتحال عالم ربانی، استاد اخلاق تهران و فقیه عالیقدر، حضرت آیت‌الله مرتضی تهرانی(ره) در پاسخ به این سؤال که از چه زمانی با آيت‌الله مرتضی تهرانی آشنا شدید و خاطراتی از ایشان دارید، گفت: آشنایی حقیر با خاندان جلیل‌القدر شهیدی کلهری(تهرانی) به مطالعه‌ای تاریخی برمی‌گردد، در تاریخ قاجاریه شخصیت بسیار مؤثری داریم به نام «میرزا مسیح مجتهد تهرانی»، وی به جهت مبارزه با روس‌ها و فتوایی که به قتل «گریبایدوف» ختم شد، معروف است. میرزا مسیح، برادر میرزا موسی تهرانی، بنیانگذار مسجدی به این نام در بازار تهران است. وقتی که بازماندگان و اخلاق این بزرگواران را بررسی کردم به نام حاج آقا مرتضی تهرانی و حاج آقا مجتبی تهرانی برخوردم؛ چراکه این بزرگواران نوادگان میرزاموسی تهرانی بودند.
این مدرس دانشگاه ادامه داد: متأسفانه هیچگاه نصیبم نشد، مستقیم پای منبر حاج آقا مجتبی تهرانی بنشینم، ولی بعد از این آشنایی و بررسی افکار و اندیشه‌های حاج آقا مرتضی تهرانی و مطالعه کتاب «خدا شناختنی است»، ایشان را بزرگترین فقیه صاحب منبر تهران یافتم و تا آنجا که توفیق، یار بود در جلسات سخنرانی و بحث‌شان شرکت کردم، خاطرات بسیاری از سخنان و رهنمودهای آن عالم ربانی دارم که گزینش‌کردن بین این فرمایشات گهربار کاری بس دشوار و ناشدنی است. اما آن اصلی که از ایشان آموختم که به کار امروز جامعه ما هم می‌آید، لزوم رعایت اخلاق حتی با مخالفان بود. به یاد دارم بارها با استناد به آیات و روایات حاضران را به پرهیز از بی‌اخلاقی در روابط فردی و اجتماعی فرا می‌خواند و حتی دشنام به دشمنان خدا را هم جایز نمی‌دانست.
هوشنگ شیخی، که سالیانی پای درس اخلاق آیت‌الله مرتضی تهرانی کسب فیض کرده است، در بیان خاطراتی گفت: یادم هست که بارها آیت‌الله حاج آقا مرتضی تهرانی در جلسه درس اخلاق بر بصیرت‌افزایی مؤمنین تأکید مجدانه داشتند و می‌فرمودند: «آن‌قدر دل امیرالمومنین(ع) از مریدهای بی‌شعور به درد می‌آمد که امیرالمؤمنین(ع) در این مواقع فرموده‌اند: من حاضر هستم چند نفر از مریدهای خود را با اطرافیان معاویه معاوضه کنم» در این راستا همواره بر بصیرت‌افزایی مؤمنین تأکید صریح داشتند.
این پژوهشگر مسائل بین‌المللی و فعال رسانه‌ای با اشاره به ابعاد اخلاقی، علمی و ویژگی‌های شخصیتی آیت‌الله مرتضی تهرانی گفت: اصلی هست که می‌گوید مُعَرِف باید اَعرَف از مُعَرَف باشد، بسیار کمتر از آنم که درخصوص مراتب اخلاقی و علمی استاد معظم مرحوم حاج آقا مرتضی تهرانی رحمةالله علیه اظهار نظر کنم، به این سبب فقط به ذکر شاخص‌ترین اساتید ایشان و وفاداری‌شان به یک اصل بسنده می‌کنم. مرحوم استاد، شاگرد مرحوم آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) و امام خمینی(ره) بودند و به توصیه پدربزرگوارشان هیچگاه از درس امام(ره) غافل نشده بودند. یک اصل اساسی که از ابتدای تشکیل جمهوری اسلامی ایران توسط ایشان رعایت شد، عدم پذیرش مناصب قضایی، اجرایی و سیاسی بود. در‌حالی‌که از فهم سیاسی بالایی برخوردار بودند و بسیاری از چهره‌های سیاسی شاخص شاگردان ایشان بودند ولی هیچگاه به میدان سیاست گام ننهاد.
کارشناس سیاسی برون‌مرزی صداوسیما و فعال رسانه‌ای در پاسخ به این سؤال که چرا در درس اخلاق و نمازهای آیت‌الله مرتضی تهرانی همه اقشار شرکت می‌کردند و سخنان ایشان در دل مردم می‌نشست؟ تشریح کرد: آیت‌الله حاج آقا مرتضی تهرانی علی‌رغم تأییدات مراجع عظام در خصوص مرجعیت‌شان هیچگاه رساله‌ای منتشر نکرد، ویژگی عمده‌ای که ایشان را از سایر فقها متمایز می‌کرد، مردمی بودن، ساده سخن گفتن و حضور مستمرشان در منبر بود. می‌دانید که برخی از علما بعد از یک دوره‌ای دیگر منبر نمی‌روند و شأنِ‌شان را اجل از این امور می‌پندارند، اما حاج آقا مرتضی تهرانی اینگونه نبود، تا آخرین روزهای عمر پربرکت‌شان هم منبر را ترک نگفت و از وعظ اخلاقی و دینی مردم دست برنداشت، برای همین مردم هم او را ارج می‌نهادند و پیوسته جلسات سخنرانی‌‌های حضرت استاد چه در حسینیه بیت‌شان و چه در مسجد جد بزرگوارشان، میرزا موسی تهرانی با جمعیت بسیار و پرشور انجام می‌شد. حضور مستمر بین مردم، ایشان را با مسائل جامعه به‌خوبی آشنا کرده بود و با فراست خاصی همواره نکات اخلاقی را که مطرح می‌کردند با زیست مردم در ارتباط بود. در جلسات ایشان طیف‌های متنوع جوانان و معمرین، چه به لحاظ گرایشات سیاسی و یا طبقات اقتصادی و اجتماعی و یا سطح تحصیلات متنوع حضور داشتند و این خاصیت کلام گهربارشان بود که گروه‌های مختلف دورشان جمع می‌شدند.
هوشنگ شیخی در پایان با معرفی شخصیت برجسته آیت‌الله مرتضی تهرانی در یک جمله گفت: هیچگاه نمی‌توان شخصیت آن بزرگوار را توصیف کرد با این حال ایشان را فقیه مردمی، عارف وارسته، عالم‌ِ عامل و استاد برجسته اخلاق می‌دانم که طبق فرموده پیامبر اکرم(ص) حقیقتاً درگذشت‌شان به عنوان یک عالِم، ثلمه‌ای به ساحت اسلام است.
یادآور می‌شود، آیت‌الله مرتضی تهرانی، استاد معروف اخلاق تهران و از شاگردان برجسته امام خمینی(ره) و آیت‌الله بروجردی و برادر مرحوم آیت‌الله مجتبی تهرانی، روز شنبه، ۳۰ تیرماه به علت نارسایی کلیه در بیمارستان دار فانی را وداع گفت.
علیرضا برومند
انتهای پیام
