تولید نمایشنامه‌های صرفاً خواندنی؛ راهکاری مناسب در رونق تئاتر عاشورایی

احمد جولایی، مدرس تئاتر و کارشناس نمایش‌های آئینی و مذهبی در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا گفت: تولیدات تئاتری در حوزه روایت تاریخ دین، فرایندی هزینه‌بر است و به سبب مشکلاتی که همواره بر سر راه تولید این آثار و تأمین ملزومات مورد نیاز آن وجود دارد لذا ابتدا به ساکن هنرمندان و کارگردانان تئاتر حتی با وجود علاقه‌مندی و دغدغه‌مندی به سراغ تولید و ارائه این قبیل آثار نمایشی نمی‌روند.

وی گفت: از دیگر عوامل بازدارنده در تولید آثار فاخر نمایشی در حوزه مسائل و موضوعات دینی و مذهبی می‌توان به عدم ساز و کار مؤثر حمایتی به منظور تولید این گونه آثار اشاره کرد به شکلی که این مجال و فرصت در طول سال و در مقاطعی محدود برای اندکی از آثار نمایشی ایجاد می‌شود و تنها آن‌ها قادر به عرض اندام هستند.

جولایی تصریح کرد: از آنجا که چرخه تولید یک اثر نمایشی با اجرای صحنه‌ای و مواجهه آن با مخاطب کامل می‌شود در نتیجه حتی با دارا بودن آثار مطلوبی در عرصه ادبیات نمایشی و اصطلاحاً غنی بودن این گنجینه نمی‌توان ادعا کرد که ما در تئاتر وضعیت مساعدی داریم؛ چرا که با توجه به وضعیت کنونی، زیرساخت‌ها و امکانات برای به ثمر رسیدن یک اثر نمایشی به شکل درخور توجهی فراهم نیست.

این مدرس دانشگاه افزود: حوزه نمایش‌های دینی و مذهبی نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توجه به مسائلی که به آن اشاره شد و برای فراهم آمدن ملزومات تولید این گونه آثار، نیاز به صرف وقت و هزینه بالایی است لذا شاید احتمال نتیجه‌بخش بودن این آثار در فرایند تولید به نسبت سایر گونه‌های نمایشی به حداقل ممکن برسد.

جولایی اظهار کرد: در مناسبت ایام سوگواری اباعبدالله‌الحسین(ع) قرار داریم و این توقع از جامعه فعال نمایشی نیز می‌رود که متناسب با این حال و هوا به تولید آثار نمایشی با این موضوع پرداخته که البته درصد قابل توجهی از این آثار را روایات مذهبی و تاریخی شامل می‌شوند و به این واسطه در زمره آثار نمایشی قرار می‌گیرند که همسان با دیگر آثار نمایشی تاریخی که به آن اشاره شد، در نگاه نخست تولید آن‌ها میسر به نظر نمی‌رسد.

وی تأکید کرد: در چنین شرایطی با توجه به اینکه تولید و فراگیری آثار نمایشی به مناسبت محرم و صفر و تاسوعا و عاشورای حسینی به عنوان یک الزام فرض می‌شود لذا باید به دنبال راهکارهایی باشیم که آثار متعدد نمایشی با این موضوع به نگارش درآمده و این اطمینان وجود داشته باشد که به یک نتیجه درخور و مناسب منتهی شود.

این کارشناس نمایش‌های آئینی و مذهبی ادامه داد: در تعاریف موجود در عرصه تئاتر و به ویژه نمایشنامه‌نویسی و حوزه ادبیات نمایشی در تمام دنیا، با شکلی از آثار مکتوب نمایشی مواجه هستیم که این آثار به نگارش درمی‌آیند که صرفاً خوانده شوند چرا که ارزش‌های ادبی و بلاغی در آن‌ها غالب بر قابلیت‌های تصویری و کنش‌های تئاتریشان است. چه قدر مناسب است که حال که تولید و اجرای صحنه آثار نمایشی عاشورایی با زحمت و مرارت و دردسرهای فراوانی همراه است لذا در زمینه نگارش آثار نمایشی صرفاً خواندنی با این موضوع سرمایه‌گذاری مؤثری صورت گیرد تا در هر محفل فرهنگی و هنری عاشورایی شاهد باشیم که آیتم و یا بخشی از برنامه‌های آن اختصاص به خوانش چنین آثاری پیدا کند.

وی در پایان گفت: با توجه به شیوه روایی خوانش چنین آثار نمایشی و اینکه حتی ممکن است یک خوانشگر با تغییر در گویش، در قالب چند شخصیت و تیپ نمایشی حضور داشته باشد و همچنین با توجه به اینکه خوانش چنین آثار نمایشی حتی در جایی محدود و محصور و با دارا بودن حداقل امکانات صوتی میسر است در نتیجه می توان با رواج چنین فضایی در حوزه تولیدات نمایشی دینی و مذهبی، موجب رونق  و تکاپوی بیشتری در تولید آثار نمایشی عاشورایی بود.

انتهای پیام