بررسی «موانع و راهکارهای افزایش بهره‌وری موقوفات» در ایکنا یزد

به گزارش ایکنا از یزد، حجت الاسلام حسین زارع زاده، مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان یزد در نشستی که با حضور محمدرضا دهقانی معاون فرهنگی جهاددانشگاهی استان، حجت الاسلام مجید کرمی معاون فرهنگی و اجتماعی و محمدحسین کاظمی رییس اداره امورقرآنی اداره کل اوقاف و امورخیریه استان یزد در محل ایکنا یزد برگزار شد، اظهار کرد: موقوفات در یک تقسیم بندی به انتفاعی و منفعتی تقسیم می شوند.
وی ادامه داد: انتفاعی موقوفاتی هستند که موقوف علیهم، کسانی که از وقف نفع می برند مجانا از موقوفه استفاده می کنند مثل مسجد و در آمد در آن مطرح نیست مثل حمام و آب انبارها، بعضی کاروانسراها وقف انتفاع هستند .
حجت الاسلام زارع زاده افزود: دسته دوم موقوفات منفعتی هستند که واقف در وقف نامه قید کرده از درآمد موقوفه صرف کار خیر شود و خود وقف درآمد و نیتی باید داشته باشد لذا در این موقوفات باید در آمد زایی داشته باشیم و موظفیم حداکثر در آمدی که می شود از موقوفه کسب کرد و درآمد را صرف اجرای نیت واقف کرد.
راهکارهای افزایش بهره‌وری موقوفات
وی در پاسخ به راهکارهای افزایش بهره وری موقوفات گفت: این موضوع در همه کشور و در یزد به نحو مضاعف دارای اهمیت است وبنا به آنچه در سامانه جامع موقوفات کشور به ثبت رسیده، بیش از 67 درصد موقوفات استان یزد در حوزه کشاورزی است یا باغات است یا زمین های زراعی.

حجت الاسلام زارع زاده افزود: با توجه به خشکسالی های اخیر در استان بخش عمده ای از باغات و زمین های زراعی کارکرد خود را از دست داده یا فاقد در آمد شده یا درآمد ناچیز دارند که باید برنامه ریزی برای افزایش در آمد صورت گیرد چرا که وقف، وقف است و باید عین نیت واقف انجام شود و نمی توان نیت واقف را رها کرد.
وی ادامه داد: بحث کشاورزی دارای اهمیت است و به نظر اینجانب باید به سمت تغییر کاربری بعضی موقوفات که بیشتر در حوزه کشاورزی است رفت، کاربری های که درآمد بیشتری دارند و متناسب با شرایط روز جامعه است و بخشی به دلیل فضای شهری و بخشی به دلیل زمین های کشاورزی که امکان کشاورزی در آن وجود ندارد و حتی شرایط موجود محیا نیست، ناچاریم تغییر کاربری دهیم.
مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان یزد گفت: اگر امکان ادامه استفاده از موقوفه با همین کاربری وجود داشته باشد، ادامه می دهیم مثلا در شهر یزد موقوفه ای داریم جنب بلوار دهه فجر که هم اکنون با توجه به شرایط لازم و تامین آب کشاورزی نیت اجرا می شود و اگر شرایط فراهم نباشد ناچاریم و موظفیم که برای بهره وری بیشتر به سراغ کاربری های جدید برویم بخصوص در جهت تغییر کاربری تجاری باشد که تجاری بودن در اولویت اول ما قرار می گیرد و گاهی تغییر کاربری تجاری اداری، اداری، حتی مسکونی هر چند در آمد مسکونی بعد از کشاورزی پایین است، خواهد بود.
وی ادامه داد: یکی از راهکارهایی که برای افزایش بهره وری موقوفات در نظر است تغییر کاربری و سرمایه گذاری بر روی موقوفات و اولویت اول سرمایه گذاری از مازاد درآمد خود موقوفات است.
موانع افزایش بهره‌وری موقوفات
زارع زاده در پاسخ به موانع افزایش بهره وری موقوفات نیز گفت: در استان یزد در سال های اخیر با وجود افکارمتضاد و مخرب در بعضی اقشار مختلف در موقوفات منفعتی به وجود آمده، اندیشه و فکری که می گوید: چون موقوفه و کارخیر است اجاره هم اگر به مقدار کمتر داده شد اشکالی ندارد در صورتی که خیری که واقف مدنظرش است همان چیزی است که در وقف نامه آمده و باید عینا انجام شود.

وی ادامه داد: بعضی اصرار دارند حقوق وقف را نپردازند و از طرف دیگر فکری وجود دارد که می گوید: نزدیک وقف نشو و ما معتقدیم اگر کسی مثل بخش خصوصی سرمایه گذاری بر روی وقف انجام دهد با برکت ترین مال را خواهد داشت.
مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان یزد با اشاره به اینکه معامله با وقف تفاوتی با ملک مردم ندارد فقط باید عین نیت وقف اجرایی شود گفت: اقدامات خوبی صورت گرفته و چند پروژه در حال اجرا داریم که اگر به نتیجه برسد شاهد رشد در درآمد موقوفات استان خواهیم بود همان طوری که امسال نسبت به سال گذشته شاهد رشد هستیم.
وی ادامه داد: همچنین دو جهت باید در موقوفات منفعتی در نظر گرفته شود که اول اقتصادی که افزایش درآمد موقوفات است و دوم فرهنگی که نیت واقف است و باید در آمد باشد که نیات واقف به نحو احسن اجرا شود و گاها با کنایه گفته می شود اوقاف بنگاه اقتصادی نیست.
حجت الاسلام زارع زاده افزود: افزایش درآمد موقوفات در حد معقول و منطقی کمک می کند به رشد فرهنگ مردم به نحوی که مقام معظم رهبری فرمودند که مضمون صحبت های ایشان این بود که تاریخ و فرهنگ ما وامدار واقفان خیراندیشی است که جامعه ای را طالب بودند به دور از فقر، جهل و محرومیت.
وی با اشاره به اینکه سه کارکرد وقف نیز همین است مبارزه با جهل، فقر و محرومیت بیان کرد: وقف در حوزه های مختلف می تواند تاثیرگذار باشد.
مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان یزد گفت: در قدیم نیتی از واقف داریم مبنی بر پنجره چسبانی مسجد، نیازی که امروز به چشم نمی آید و در قدیم در مقطعی از سال در هنگام سرما پنجره می چسباندند و برای همین نیاز وقف شده است.
وی ادامه داد: همچنین وقف هایی داریم در خصوص حسینیه، حمام و بهداشت و آب حمام و حتی دستمزد حمامی، آب انبار، راه، پل، کاروانسرا، در راه مانده ها و ابن سبیل، اقشار آسیب پذیر و نیازمندان جامعه به نحوی که در یزد واقفی تامین پوشاک زمستانی مردم جهت نیازمندان را به ثبت رسانده است.
زارع زاده وقف برای عید قربان، عید غدیر، محرم و صفر، ماه شعبان و حتی موقوفه ای در تفت برای شب عید نوروز، حنا و... را از دیگر موقوفات برشمرد و گفت: این نیت ها اگر شکل بگیرد افراد بیشتر در دایره موقوف علیهم وارد می شوند لذا باید افزایش درآمد داشته باشیم که بحث سرمایه گذاری موقوفات مطرح می شود و خوشبختانه استارت کار زده شده است.
مدیرکل اوقاف و امورخیریه استان یزد تصریح کرد: مورد دیگر در بحث موانع افزایش بهره وری موقوفات، عوارضاتی است که دستگاه های مرتبط برای صدور مجوز می گیرند که گاهی به گونه ای است سرمایه گذاری بر روی موقوفه به صلاح و صرفه وقف و سرمایه گذار نیست و نوعا سرمایه گذار را فرار می دهد که به بعضی از اعضای شورای شهر پیشنهاد دادیم به نسبتی که زمین های وقف در عرف قیمت می شود، نوعا در حد چهل درصد زمین های وقفی، به همان نسبت از موقوفات عوارض گرفته شود.

وی ادامه داد: سرمایه گذاری بخش خصوصی از خود ملک هم می تواند به نسبت سرمایه ای که می آورد از خود ملک به او داده شود در غیر موقوفات، در موقوفه چون زمین وقف است، کل سهم سرمایه گذارباید از اعیان پرداخته می شود و از عرصه نمی توان پرداخت کرد چون عرصه موقوفه است و نمی توان از وقفیت خارج کرد و در نهایت دیده می شود از اعیانی که پرداخت می شود برای وقف چیزی باقی نمی ماند و به سرمایه گذار داده شده و گاهی با صلاح و صرفه سرمایه گذار نیست و باید به سرمایه گذار امتیاز بیشتری داده شود تا بر روی ملک وقف سرمایه گذاری کند.
زارع زاده افزود: در صورت همکاری دستگاه های مرتبط و قولی که شورا دادند و سرمایه گذاری انجام شود می توان گفت درآمد موقوفات را ده برابر آنچه که امروز است، افزایش می دهیم به شرطی که شرایط سرمایه گذاری تسهیل و میل و رغبت ایجاد شود.
نحوه مشارکت خیران و واقفان نیکوکار
وی با اشاره به نحوه مشارکت گفت: مراجعه به اداره و درخواست داده شود و ملکی که مدنظر است در اختیار اوقاف و معاونت بهره وری اقتصادی این اداره کل قرار دهند، و در قالب های مختلف ممکن است انجام شود.
زارع زاده افزود: قراردادهای متعددی بسته می شود گاهی در قالب اجاره که سرمایه گذاری که صورت گرفته ظرف 15 سال به صورت تهاتر یا اجاره پایین و گاهی در قالب مشارکت است که زمین موقوفه قیمت می شود و هزینه ساخت، مجوز قیمت و آورده دو طرف وقتی قطعی شد نسبت به آورده در اعیان شریک می شود که می تواند سند بگیرد و حق تملک اعیان تا ابد برای او باقی است.
نیازهای روز جامعه در جهت وقف
حجت الاسلام مجید کرمی، معاون فرهنگی اجتماعی اداره کل اوقاف و امورخیریه استان یزد نیز در این نشست در پاسخ به نیازهای روز جامعه گفت: مقام معظم رهبری فرمودند: نیازها و عرصه های مختلف وقف می تواند راهگشا باشد مثل مباحث پزشکی، پژوهش، علم و فناوری و ترویج فرهنگ دین به شکل های مدرن که حضرت آقا نیازهای جامعه در وقف برشمردند.

وی ادامه داد: در جامعه با توجه به مراجعات به اوقاف و امورخیریه و آنچه در اجتماع وجود دارد، در مباحث علم و تحصیل واقعا نیاز است، شاید دانش آموزی که استعداد بالایی هم دارد، به دلیل مشکلات مالی مجبور به ترک تحصیل می شود مثلا در ندوشن وقفی داریم در راستای تامین پوشاک دانش آموزان.
حجت الاسلام کرمی افزود: وقف برای جوانان در مسکن، ازدواج، تامین جهیزیه که در جامعه امروزی افزایش سن ازدواج جوانان گاها به دلیل مشکلات مالی است.
وی گفت: وقف قرآنی نیز کم داریم، یکی از کارهایی که واقف می تواند انجام دهد در حد وسع وقف صورت گیرد و با ثبت این سنت حسنه می توان قرآن را از مهجوریت خارج کرد.
معاون فرهنگی اجتماعی اداره کل اوقاف و امورخیریه استان یزد بیان کرد: مهدویت، غدیر و غدیر شناسی واقعا نیاز امروز جامعه است و گاهی افراد به اداره اوقاف مراجعه می کنند مشاوره داده می شوند به سمت نیازهای روز جامعه.
وی ادامه داد: حتی در اداره ها نیز می توانند در صورت وجود مشکل در حوزه کاری خود، از طریق وقف در راستای حل مشکل گام بردارند.
ثبت سه وقف قرآنی در سال جاری/لزوم توسعه وقف‌های مشارکتی
محمدحسین کاظمی، رییس اداره امور قرآنی اداره کل اوقاف و امورخیریه استان یزد نیز در این نشست با اشاره به کمبود وقف های قرآنی گفت: امسال سه وقف جدید در شهرستان های ابرکوه، اشکذر و تفت ثبت شد.

وی با اشاره به لزوم ایجاد وقف های مشارکتی گفت: در این راستا طی مذاکره ای که با آموزش و پرورش شد که در زمینه فعالیت های قرآنی وقف مشارکتی تعیین کنیم که مباحث قرآنی از این جهت پوشش داده شود.
کاظمی گفت: رویکرد فعالیت های قرآنی اوقاف بحث تعامل است و در استان خوشبختانه پیگیری شد و فضای خوبی با توجه به هم افزایی بین داستگاه ها وجود دارد .

انتهای پیام