آستان قدس بانی آثاری سینمایی با محوریت امام رضا(ع) باشد

حامد کاتبی، فیلم‌ساز انیمیشن، در گفت‌‌وگو با خبرنگار ایکنا؛ درباره فیلم جدیدش «در مسیر باران» بیان کرد: شروع این فیلم سینمایی از ۵ سال پیش بود. البته پیش‌تر قرار نبود این فیلم در قالب یک اثر بلند تولید شود، بلکه مؤسسه آفرینش هنری آستان قدس به ما سفارش یک کار ۴۰ دقیقه‌ای را داده بود، ولی با مطالعاتی که پیرامون کار انجام دادیم دریافتم این طرح ظرفیت تبدیل‌شدن به یک اثر سینمای را دارا است.

وی افزود: وقتی‌که مؤسسه آفرینش هنری آستان قدس رضوی به ما سفارش تولید یک انیمیشن را داد هدف، ساخت کاری درباره امام رضا(ع) بود، اما اینکه چگونه بخواهیم این معنا را تصویر کنیم به خودمان واگذار شد. وقتی این آزادی عمل را دیدیم سعی کردیم نگاهی غیرتکراری به موضوع داشته باشیم، چون می‌دانستیم این شکل فیلم‌سازی (نگاه مستقیم) شاید جذابیت لازم را برای کودکان و نوجوانان نداشته باشد. برای همین چند طرح در ذهنمان شکل گرفت که درنهایت یک مسیر نو را برای کارمان پیدا کردیم. داستان فیلم درباره مردی اهل مدینه است که زندگی وی به‌واسطه کم‌آبی دچار مشکل می‌شود. او تصمیم می‌گیرد به‌اتفاق دوست ایرانی‌اش به کار تجارت مشغول شود، اما در مسیری که کارش را انجام می‌دهد اتفاقاتی را مشاهده می‌کند که وی را متحول کرده و مسیر جدیدی در زندگی وی می‌گشاید.

شکل‌گیری درام؛ مستلزم شخصیت‌پردازی
این انیماتور ادامه داد: مسیری که وی انتخاب کرده درست همان راهی است که پیش‌تر امام رضا(ع) برای رسیدن به مشهد پیموده است. جالب اینکه شخصیت اصلی داستان به هر منطقه‌ای می‌رسد تأثیرات حضور امام را که پیش از او در آن منطقه حضور داشته را مشاهده می‌کند. در نهایت قهرمان قصه با امام رضا(ع) روبرو شده و نکات لازم را از وی می‌آموزد. مزیت این نوع نگاه به موضوع به ما این امکان را می‌دهد که پیرامون قهرمان قصه خود درام‌پردازی داشته باشیم، اما اگر شخصیت اصلی امام رضا(ع) بود مطمئناً دستمان برای پردازش درام بسته بود.
کاتبی درباره ویژگی‌های فنی «در مسیر باران» گفت: این انیمیشن لوکیشن‌های بسیاری دارد، برای همین زمان زیادی صرف ساخت آن شد. در بخش‌های از فیلم نیز برای ایجاد جذابیت از صدای محمد اصفهانی در کارمان بهره بردیم. حضور بازیگرانی چون امین زندگانی و رحیم نوروزی اقدام دیگری بود که به نظرم با نیت جذب تماشاگر در فیلم رخ داد. درباره تکنیک حاکم بر کار نیز باید بگویم این شکل از انیمیشن چند سالی است که در جهان باب شده و تنها کشور‌های صاحب سینما بر آن تسلط دارند. در این تکنیک دنیای واقعیت با فضای مجازی درآمیخته می‌شود.

 

وی اضافه کرد: به‌واسطه جلوه‌های ویژه حاکم بر سینمای انیمیشن، بسیاری از بازیگران از حضور در این قبیل کار‌ها پرهیز دارند، چون بیمناکند اثر موردنظر کیفیت لازم را نداشته باشد، اما وقتی با امین زندگانی و رحیم نوروزی مذاکره کردیم آن‌ها با بزرگمنشی تمام به پیشنهاد ما جواب مثبت دادند، البته فکر می‌کنم تجربه حضور امین زندگانی در فیلم سینمای «ملک سلیمان(ع)» به ما در رسیدن به خواسته‌هایمان (استفاده از بازیگران حرفه‌ای) کمک کرد. درباره شکل کار این دو بازیگر، باید بگویم تولید این فیلم در دو بخش بود. بخش اصلی در مشهد و بخش فرعی در تهران. زمانی که در تهران حضور داشتیم دو بازیگر فیلم در استودیویی حاضر شدند که نزدیک ۴۰ دوربین در آن بود. ما از حرکات آن‌ها فیلم‌برداری کرده و آن‌ها را با حرکات شخصیت‌های انیمیشن تلفیق کردیم.
وی با بیان این‌که گستردگی رسانه‌ها تنوع محصول را پیش روی نوجوانان و نونهالان قرار داده، تأکید کرد: امروز دیگر همانند گذشته تنها آثار محدودی در اختیار کودکان و نوجوانان نیست، بلکه به‌راحتی آن‌ها قادرند هر انیمیشنی که در دنیا تولید می‌شود را ببینند، بنابراین موضوعات موردنظر ما عموماً مغفول می‌مانند. برای همین احساس نیاز پیش آمد تا با تولید این انیمیشن به نیاز‌های دینی کودکان نیز پاسخ داده شود. لازم می‌دانم نکته‌ای را بیان کنم. در مسیر باران اولین فیلم دینی من نیست و آثار متعددی در این حوزه ساخته‌ام این مطلب را بیان کردم تا این تصور پیش نیاید، برای منافع مادی دست به تولید این پویانمایی زدم. گواه صدق ادعایم نیز مجموعه‌ای است که هم‌اکنون در حال تولید آن هستم.
وی اضافه کرد: مجموعه انیمیشنی که هم‌اکنون ۱۵ قسمت آن را آماده کرده‌ام، «پیامبران» نام دارد. این پویانمایی ۹۰۰ دقیقه است و گروهی ۲۰۰ نفره مشغول کار به روی آن هستند تا بهترین نتیجه حاصل شود. پیامبران با هدف نزدیکی ادیان تولیدشده و قصه آن هم درباره حضرت عیسی(ع) است. در ادامه نیز پس از اتمام این سریال، فیلم دینی دیگری تولید خواهم کرد، زیرا هدفم در انیمیشن مشخص است و از آن خروج نخواهم کرد.

آستان قدس علاوه به حمایت مالی، مشاوره مذهبی نیز داد
این فیلم‌ساز انیمیشن در پاسخ به این سؤال که آیا از وجود کارشناسان مذهبی در کارش بهره برده؟ چنین پاسخ داد: مگر می‌شود حامی و سفارش‌دهنده آستان قدس رضوی باشد و از مشاوره آن‌ها بی‌بهره بمانیم. در همین راستا یک گروه خبره به ما مشاور‌های لازم را داد تا اثر مربوطه دستخوش تحریف نشود. نکته دیگر این‌که تلاش کردیم تا از غلو‌های غیرمعمول در کارمان دوری‌کنیم، چون متأسفانه این یک آسیب جدی در حوزه آثار دینی است که به‌نوعی سبب شده مخاطب از کار‌های موردنظر دوری کند. در همین رابطه باید از آستان قدس رضوی تشکر کنم که به ما اجازه داد آن نوعی که می‌خواستیم فیلم بسازیم.
این انیماتور با بیان این‌که آثار انیمیشن در سینمای امروز جهان جز کار‌های بیگ‌پروداکشن محسوب می‌شود گفت: در جهان فیلم‌های پویانمایی جز تولیدات پرهزینه سینما است، بنابراین بسیاری از کشور‌ها در آن ورود نمی‌کنند، اما خوشبختانه در چند سال اخیر در ایران به انیمیشن نگاهی جدی شده است، حتی تهیه‌کنندگان بخش خصوصی در این حوزه ورود کرده‌اند. نکته دیگری که حتماً می‌خواهم به آن اشاره‌کنم به حمایت‌های دولتی مربوط می‌شود. اگر قرار است دولت در امر تولید انیمیشن‌های دینی و انقلابی سرمایه‌گذاری کند باید این اجازه را به گروه سازنده داد تا با آزادی عمل اثر موردنظر را تولید کنند، والا اگر جدا از سرمایه‌گذاری بخواهد در ساخت نیز دخالت داشته باشد نتیجه مطلوب نخواهد بود.
وی بابیان این‌که تکنسین‌های ایرانی چیزی از دانش روز کم ندارند، بیان کرد: در حوزه پویانمایی کارشناسان بسیار خبره‌ای داریم که به جرئت می‌توان گفت که چیزی از تکنسین‌های خارجی کم ندارند، اما متأسفانه قدر جوانان خود را نمی‌دانیم، والا اگر حمایت‌های لازم صورت گیرد مطمئن باشید دستاورد‌های آن‌ها خیره‌کننده است. موفقیت کارهای، چون «شاهزاده روم» و «فیلشاه» صدق این ادعا را نشان می‌دهد.
کاتبی در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: شاید وقتی صحبت از حامی مالی این فیلم (آستان قدس رضوی) می‌شود، عده‌ای فکر کنند بدون محدودیت مالی در مسیر باران را تولید کردیم، اما ما نیز بودجه‌ای مشخص داشتیم که می‌بایست آن را مدیریت می‌کردیم تا گروه ۱۵۰ نفره شاغل در این انیمیشن، بتوانند با تمام انرژی کار کنند.
کاتبی با بیان اینکه دانسته دست به تولید این پویانمایی زده اظهار کرد: این‌گونه نبود که بی‌خبر از گیشه، بخواهم انیمیشنی دینی تولید کنم، چون همه واقفیم سینمای امروز به کار‌های طنز خلاصه‌شده، اما ما به مخاطبانی نظر داشتیم که سال‌ها است با سینما قهرند، چون فیلم‌هایی را در سینما‌ها نمی‌بینند که به مذاقشان خوش آید.

تماشاگر در مسیر باران، ناراضی از سالن بیرون نمی‌آید
وی متذکر شد: این‌که سعی کنیم فیلمی خوب بسازیم و در تولید از بهترین کیفیت استفاده کنیم تنها یک بخش موضوع است، اما نکته جدی‌تر به اکران مربوط می‌شود. این فیلم تا به امروز در سه شهر مشهد، تهران و اصفهان به نمایش درآمده است، اما مطمئنم وقتی شهر‌های دیگر نیز نمایش‌دهنده در مسیر باران باشند اتفاقات خوبی برای این پویانمایی رخ خواهد داد. نکته‌ای را در همین رابطه باید بیان کنم با سینمادارانی که در مسیر باران را اکران کرده بودم گفت‌وگو کردم و همه آن‌ها به روی یک نکته تأکید داشتند آن‌هم این‌که هیچ تماشاگری موقع پخش فیلم از سالن نمایش بیرون نیامد، در ضمن هیچ‌کس از انتهای فیلم ناراضی نبود.
این انیماتور در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر این‌که آیا مردم نقد و انتقادی از فیلم داشتند؟ چنین توضیح داد: خوشبختانه در اکران‌های متعدد مردمی که حضور داشتم هیچ نقد و انتقادی دریافت نکردم، البته دوست داشتم ایرادات فنی از کارم بگیرند تا بتوانم در آثار بعدی آن‌ها را رفع کنم. نکته دیگر این‌که تصور من این بود، مخاطب فیلم‌های من نوجوانان هستند، اما در کمال تعجب دیدم که کودکان و بزرگسالان نیز با اشتیاق فیلم را تماشا می‌کردند. این مسئله نشان می‌د‌هد مخاطب پویانمایی به قشری خاص خلاصه نشده است.

 

این برگزیده جشنواره سی‌و‌چهارم فیلم فجر در بخش انیمیشن، علاقه خود را به پویانمایی چنین توصیف کرد: ۱۹ سال است پویانمایی کار می‌کنم، اما هیچ‌گاه از آن خسته نشدم، چون آن را دوست داشته و با جان‌ودل برای آن زحمت می‌کشم. همچنین باورم این است که در آینده سینما انیمیشن جز گونه‌های پر تماشاگر سینمای ایران خواهد بود به شرطی که از آن حمایت لازم صورت گیرد؛ برای مثال در بسیاری از کشور‌های صاحب سینما به فیلم‌سازانی که پویانمایی کار می‌کنند یارانه داده می‌شود.

سرمایه‌گذاری در انیمیشن، بی‌ضرر است
وی با بیان این‌که سرمایه‌گذاری در حوزه انیمیشن بی‌ضرر است، تأکید کرد: هراندازه در حوزه انیمیشن سرمایه‌گذاری شود ضرری متوجه کار نخواهد شد، چون تمام هزینه‌ها در درازمدت بازخواهد گشت. منظور این‌که با هجوم همه‌جانبه تولیدات خارجی اگر نتوانیم با تولید آثار خوب جذب مخاطب کنیم در آینده‌ای نه‌چندان دور قهرمانان کودکان ما شخصیت‌های خارجی خواهند بود. با این توضیح می‌گویم سرمایه‌گذاری در این عرصه بی‌ضرر است و باید بدون واهمه در آن هزینه کرد.
وی در انتهای تأکید کرد: از همه افرادی که این مصاحبه را می‌خوانند خواهش می‌کنم به تماشای این فیلم بروند، چون ناراضی از سالن بیرون نخواهند آمد، همچنین کاری را شاهد خواهند بود که در سینما مشابه آن را ندیده‌اند.

گفت‌‌‌و‌‌گو از داود کنشلو

انتهای پیام