اهداف قیام حسینی از آیه آیه قرآن است/ هیئات به تلاوت قرآن نیز اهتمام ورزند

حبیب مهکام، مدرس و پیشکسوت قرآنی کشورمان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا با اشاره به ارائه مطالبی به اختصار درباره قرآن به ویژه در بین ائمه اطهار(ع) و امام حسین(ع) اظهار کرد: قرآن کتاب جامعی است که تمام نیازمندی‌های بشر را تأمین کرده و به تمام سؤالات و نیازهای بشری اعم از اجتماعی، اخلاقی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی پاسخ داده است. در این باره به آیه 38 و 59 سوره انعام اشاره می‌کنم آنجا که در نماز غفیله می‌خوانیم: «وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُبِينٍ».

وی با تأکید بر اینکه هدف قرآن انسان‌سازی، امور تربیتی و جامعه‌سازی است، تأکید کرد: در این باره قرآن به انسان‌های اصلاح‌گر و اصلاح‌طلبی اشاره می‌کند. ریشه اصلاح‌طلبی در آیه 88 سوره مبارکه هود آمده است. تمام دستورات، احکام و رهنمودهای قرآن با فطرت سالم بشری سازگار است، چنانکه در این باره در آیه 30 سوره مبارکه روم خطاب به پیامبر اکرم(ص) و امت اسلامی آمده است: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا». فردی که قرآن را با فکر سالم و بصیرت و بینش بخواند، متوجه می‌شود که تمام احکام، دستورات و کلمات قرآن با سرشت و طبیعت هر انسان سالم سازگار است. بنابر این در ادامه به آیه 9 سوره اسراء «إِنَّ هٰذَا القُرآنَ يَهدي لِلَّتي هِيَ أَقوَمُ» تأکید می‌کنم.

دو هدف اصلی بعثت پیامبران

مهکام بیان کرد: قرآن کتابی است کامل که به معنویت، مذهبی بودن و آینده‌نگر بودن انسان و رستگاری و سعادت انسان در دنیا و آخرت اهمیت داده و هدفش نیز همین است. بنابر این یک شرط نیز دارد، چنانکه در آیه 36 سوره نحل دو هدف اصلی از بعثت همه پیامبران مورد نظر قرآن و خداوند متعال بوده است، آنجا که می‌فرماید: «وَلَقَد بَعَثنا في كُلِّ أُمَّةٍ رَسولًا أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغوتَ».

این داور رشته وقف و ابتدای مسابقات قرآن تأکید کرد: دو هدف اصلی، سرلوحه کارنامه همه انبیای الهی از جمله حضرت ختمی مرتبت است. این دو هدف شامل بندگی و عبادت خدای متعال فقط و برحذر بودن از طاغوت و مبارزه با آنهاست. مبارزه با طاغوت در فرهنگ قرآن و اسلام عبارت است از هر عنصر ضد خدا، از جمله ستمگران، جباران تاریخ و یا بتان و افکار شیطانی(اعم از شیاطین جنی و انسی). انسان هنگامی با خدا باشد با عناصر ضد خدا باید مبارزه کند.

آیه‌ای که هدف قیام حسینی بود

این مدرس قرآن اضافه کرد: اصل هدف حرکت امام حسین(ع) آیه فوق بوده است و فقط مد نظرشان خدا بوده و غیر خدا هیچ بود. متأسفانه در زمان فعلی به این مسائل اساسی و مکتبی و مهم و نهادینه شده در اسلام ناب، کمتر توجه می‌شود به این معنا که از نظر جامعه‌شناسی در ایران اسلامی، اغلب مردم سلیقه شخصی و خانوادگی خود را همان اسلام تلقی می‌کنند، در حالی که این گونه نیست و اسلام معیارهایی دارد که اساس آن دو منبع قرآن صامت و قرآن ناطق(ائمه اطهار و اهل‌بیت(ع)) هستند، یعنی قرآن و عترت. فردی که می‌خواهد به معنویت و پاک زیستن، مذهبی بودن، دینداری و سعادت و رستگاری دنیا و آخرت برسد، باید بداند این امر مگر در سایه پیروی و تبعیت از کتاب الله و عترت رسول‌الله(ص) محقق نمی‌شود.

وی با تأکید بر اینکه باید با دقت نظر و بصیرت به این دو منبع نگاه کنیم، تصریح کرد: نگاه و حرکت ما با تلاوت قرآن شروع می‌شود و بنا بر آیه 20 سوره مبارکه مزمل «فَاقْرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ...فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ»، بر این تأکید شده است تا می‌توانیم قرآن بخوانیم، اما متأسفانه در ایران اسلامی، آن گونه که ما دیده‌ایم، اغلب مردم با قرآن کاری ندارند.

این پیشکسوت قرآنی کشورمان با ابراز گلایه از اینکه وضع هیئات مذهبی درباره قرآن اسفناک است، ادامه داد: بنابراین در هیئات غالباً آیاتی از قرآن تلاوت می‌شود و سپس واعظ نیز سخنرانی می‌کند. در اغلب هیئات اینها مقدمه‌ای است برای گریه بر حسین(ع)(آن هم گریه بی‌هدف و به صورت افراطی). چنانکه در هیئاتی که از سال 45 تا کنون در آن نقش تبلیغی داریم، گاهی حدود 15 دقیقه سخنرانی کردم و بیش از یک ساعت و 30 دقیقه مداحی و عزاداری شد، آخرش چی، هیچی! حال آنکه اگر پیام‌های عاشورا و عزاداری بر اهل‌ بیت(ع)، تعهدات و مسئولیت‌ها بیان شود، آورده‌ای برای شرکت‌کنندگان آن جلسه به ویژه نسل جوان می‌تواند داشته باشد. گریه بر حسین(ع) بهترین نشانه قرآنی بودن و امور دینی و مذهبی زیستن است، به شرطی که با بصیرت و بینش و در عمل همراه باشد.

مهکام اضافه کرد: وااسفا اغلب هیئت‌های مذهبی از لحاظ فرهنگ قرآنی فقیر هستند و کاری با برنامه‌های قرآنی ندارند. مداحی را می‌شناسم که بیش از 50 بیت شعر برای حاضران می‌خواند، اما می‌گوید متأسفانه نمی‌توانم آیاتی از قرآن را بخوانم. اینها بی‌توجهی به قرآن است، در حالی که اصل عامل برای مذهبی بودن، متدین بودن و متقی بودن قرآن کریم است و در درجه دوم و به موازات آن و برگرقته از حدیث ثقلین «عترت و مکتب اهل‌بیت(ع)» است.

چرا در قرآن تفکر و تأمل نمی‌کنید

وی ادامه داد: همه بدانیم دستورات قرآن را در زندگی فردی و اجتماعی باید به دقت و جدی گرفت(آیه 12 سوره مبارکه مریم). خداوند در آیه 24 سوره مبارکه محمد می‌فرماید: «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» چرا در قرآن تفکر و تأمل و آینده‌نگری نمی‌کنند، مگر بر دل‌های آنها قفل نفهمی‌ زده شده است و حال آنکه باید ما قرآن را بخوانیم و بدانیم و با فهم و درایت عمل کنیم.

مهکام اضافه کرد: بنابراین از دیدگاه آیات قرآن، شرط ورود به بهشت دو عامل اساسی؛ زیست مؤمنانه و انجام دادن عمل صالح به اقتضای ایمان به خدا و رسول خدا(ص) است، از جمله آیاتی که این اصل را ثابت می‌کند آیه 14 و 23 سوره مبارکه حج است.

این پیشکسوت قرآنی کشورمان با تأکید بر اینکه مردم باید تلاش کنند تا با بهره‌گیری از آیات الهی و کلام وحی با فرهنگ قرآن و اهل‌بیت(ع) آشنا و مأنوس شوند، اظهار کرد: مهمترین درس ما پیام‌های قیام‌ امام حسین(ع) و درس‌های عاشورای حسینی، بعد از عاشورا است. نباید از قافله و کاروان امام حسین(ع) عقب بمانیم و این کار را با رنگ‌پذیری از امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) انجام دهیم.

وی با اشاره به اینکه باید در هیئات مذهبی به نماز اول وقت ظهر عاشورا توجه شود، تأکید کرد: در برخی از هیئات و عزاداری‌ها در اول وقت به اقامه نماز ظهر عاشورا اهمیت داده نمی‌شود، در حالی که نماز ظهر عاشورای امام حسین(ع) مهمترین دلیل این تأسی است، به گونه‌ای که الگوی نمادین به گستره تاریخ است.

سخن از محتوای قیام عاشورا

مهکام در پایان چنین توصیه کرد: مبلغان باید از محتوای قیام عاشورا سخن بگویند و به آگاهی و معرفت مردم بی‌افزایند و لو تکرار در تکرار، با وجود اینکه برخی از گوش‌ها شاید شنوا نباشد، اما وظیفه ما روشنگری اسلام ناب و بیدارگری حضار و مستمعان است، چنانکه در قرآن در ارتباط با پیامبر اکرم(ص) «وَ ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ الْمُبِينُ» آمده است که وظیفه اصلی پیامبر، تبلیغ و تبیین احکام اسلام به صورت آشکارا است تا برای مردم ابهامی باقی نماند. 

این پیشکسوت به بیان چند بیت شعر در نقش امام حسین(ع) در زنده نگهداشتن زمانی که طاغوت زمان، یزید(لعنةالله) تلاش می‌کرد تا اسلام ناب از بین برود، پرداخت که در ذیل می‌آید؛
ای ز خون تو جاودان قرآن/ وی سرت خوانده بر سنان قرآن
تا قیامت، رهین منت توست/ هر که خواند به هر زمان قرآن
ای که از جسم پاره پاره تو/ بار دیگر گرفت جان قرآن
جان قرآن تویی حسین که دهد/ آیه آیه به ما نشان قرآن
در تو دیدند اهل حق، حق را/ از تو دارند مردمان قرآن
تو گرفتی به موج خون بازش/ و رنه می‌رفت از میان قرآن
منو، ذکر و زیارت تو حسین/ که به معنی بُوَد همان قرآن
انتهای پیام