
«کریس هیوئر»، اندیشمند و استاد الهیات مسیحی و مطالعات اسلامی است که در حوزه مسلمانان بریتانیا، روابط مسلمانان و مسیحیان تحقیق و تدریس میکند. از آثار وی میتوان به ۵ عنوان کتاب با نام «شناخت اسلام» اشاره کرد.
خبرگزاری ایکنا با این اسلامشناس مسیحی که تحقیقات زیادی درباره قیام امام حسین(ع) انجام داده مصاحبهای کرده است که مشروح آن از نظر میگذرد. لطفاً درباره چگونگی آشنایی خود با زندگینامه امام حسین(ع) توضیح دهید.
من در 35 سال گذشته در بین مسلمانان زندگی و درباره دین اسلام تحقیق کردهام. استادانی هم از اهل تشیع و هم از اهل سنت داشتم و این گونه توانستم با دیدگاههای هر دو مذهب درباره تاریخ اسلام و همچنین نام نوه پیامبر(ص) آشنا شوم.
افرادی از اهل تسنن که با آنها کار کردم ارادت زیادی به امام حسین(ع) داشتند، زیرا او را نوه محبوب پیامبر(ص) میدانستند. دوستان شیعه من مراسم محرم را با شور و حرارت زیادی برگزار میکردند و این باعث شد کنجکاو شوم تا درباره زندگی امام حسین(ع)، قیام او علیه ظلم و شهادت ایشان و یارانش در کربلا بیشتر تحقیق کنم.
کار من این است که به مسیحیان کمک کنم تا اسلام را درک کنند. آنها فقط به دانستن جزئیات داستان کربلا نیاز ندارند، بلکه نیاز دارند معنای پنهان در زندگی و شهادت امام حسین(ع) را درک کنند. مسیر تحقیق و مطالعه عمیقتر من درباره شخصیت ایشان و قیام اوعلیه ظلم و بیعدالتی این گونه بود.
شما به عنوان کسی که در این باره تحقیقات زیادی انجام دادهاید فکر میکنید انگیزه اصلی قیام امام حسین(ع) چه بود؟
همه انسانها به بندگی خداوند فراخوانده شدهاند. آنهایی که به مقامات بالا در زهد و حکمت رسیدهاند، نقش بسیار مهمی به عنوان الگو و راهنمای دیگران دارند. انسانهای برجسته تنها به جامعه خود تعلق ندارند، بلکه متعلق به همه انسانها هستند. امام حسین(ع) یکی از این انسانهاست. دلیل قیام وی در برابر ظلم یزید این بود که میخواست الگویی برای زنان و مردان در همه اعصار بر جای بگذارد که نشان دهد چگونه باید برای مبارزه با بیعدالتی و ظلم حاکم بر جهان عمل کرد.
قیام امام حسین(ع) بهترین درسی است که با اعماق قلب انسانها سخن میگوید و مردم را به والاترین عمل دینی فرامیخواند. از دیدگاه امام حسین(ع) خداوند شکست ظاهری اهل ایمان را به خیر تبدیل میکند. انسان مؤمن با اعتماد به حمایت الهی به پیش میرود و در این مسیر تلاش و رنج او بیثمر نمیماند.
به عنوان یک فرد مسیحی چه جنبههایی از زندگی و قیام امام حسین(ع) برای شما جذابیت داشته است؟
انجیل روایتهای زیادی از زندگی زنان و مردانی را شرح میدهد که زندگی خود را در راه عدالت فدا کردند و شهید شدند. شهادت یک انتخاب انسانی نیست بلکه پاسخی از عمق جان به دعوت خداوند برای برپایی حق، قیام علیه ظلم و استقامت در برابر همه مشکلات حتی به قیمت فدا کردن جان است. از این منظر، امام حسین(ع) الگوی تسلیم در برابر اراده خداوند برای همه انسانها از جمله مسیحیان است. من هم به عنوان یک مسیحی در مسیر پیروی مؤمنانه از دعوت الهی برای فدا کردن جان خود هستم، زیرا خداوند از من این را میخواهد. زندگی امام حسین(ع) لبریز از ایمان است؛ او سختیها را در صحرای کربلا تحمل کرد و شاهد تشنگی خانواده و اصحابش بود.
در نهایت ایشان بار سنگین مسئولیت اجازه دادن به خاندان و اصحابش برای شتافتن به سوی مرگ دلاورانه به جای پذیرش ظلم را بر دوش میگیرد. این ویژگیهای زندگی امام در همه اعصار و برای همه مردم جهان، درخشان و روشنگر است.
آیا در تاریخ مسیحیت رویدادی مشابه حادثه عاشورا وجود دارد؟
در تاریخ مسیحیت نمونههای زیادی از زنان و مردانی که در راه حقیقت به شهادت رسیدهاند وجود دارد که شباهتهایی به حادثه عاشورا دارد، اما هیچ یک از آنها برای مسیحیان جایگاهی بالاتر از مسیح(ع) ندارند. از نظر مسیحیان، مرگ حضرت عیسی مسیح(ع) قربانی شدن در راه اطاعت از فرمان خدا بود. البته مسیحیان و مسلمانان درباره درگذشت حضرت مسیح دیدگاههایی متفاوت دارند. مسیحیان معتقدند عیسی(ع) از مرگ نجات نیافت بلکه به صلیب کشیده شد، به خاک سپرده شد و روز سوم پس از مرگ، رستاخیز کرد و به حیات جاودان رسید.
از این منظر، بالاترین پیروزی مسیح غلبه بر مرگ بود. از آنجا که مسیح نمونه اعلای انسانیت است، رستاخیز و حیات ابدی او نشانهای از حمایت الهی از بندگی و جانفشانی اوست. او مانند امام حسین(ع) راه بندگی خدا را حتی به قیمت جان خود دنبال کرد و این بندگی چراغ راه همه جویندگان حقیقت است.
نهضت امام حسین(ع) برای انسان امروز چه درسهایی دارد؟
امام حسین(ع) تصمیم برادرش امام حسن(ع) را که با معاویه پیمان صلح امضا کرده بود پذیرفت و به آن احترام گذاشت و تا پایان عمر معاویه مادامی که او به این عهدنامه پایبند بود وارد سیاست نشد. ایشان به ما اهمیت احترام به عهد و پیمان را نشان داد. (بعد از روی کار آمدن یزید نیز) امام حسین(ع) هر کاری که ممکن بود برای جلوگیری از خونریزی انجام داد. از مدینه به مکه و سرانجام به صحرای کربلا رفت. او با تسلیم نشدن در برابر ظلم و بیعدالتی وظیفه رهبری خود را انجام داد.
اکنون پیروان ایشان باید همین کار را انجام دهند. امام حسین(ع) مردم را آزاد گذاشت تا انتخاب کنند که از او پیروی کنند یا به خانه برگردند. هیچ اجباری در کار نبود. ایشان حر را بخشید و افتخار شهادت را به او که به قصد جنگ با امام به صحرای کربلا آمده بود، هدیه کرد. امام یقین داشت که خداوند او را فراموش نمیکند بلکه از او حمایت میکند که از شهادت خود و یارانش برای هدف والایی که خدا در نظر دارد استفاده کند. نام و یاد امام حسین(ع) و اصحابش در خاطر انسانها مانده و الهامبخش افراد بسیاری برای حرکت در جهت تحقق اراده خداوند در مبارزه با ظلم و بیعدالتی و تلاش برای یک زندگی عادلانه و شرافتمندانه شده است.
گفتگو از محسن حدادی
انتهای پیام