چرا برخی ورزشکاران قادر به کنترل خشم خود نیستند/ لزوم حمایت روانی از المپیکی‌ها
گروه جامعه ــ یک روانشناس کشورمان با اشاره به تجربه‌های روانی و جسمانی سختی که ورزشکاران حرفه‌ای از دوره کودکی تجربه می‌کنند، بر لزوم حضور یک روانشناس در تیم‌های ورزشی تأکید کرد و گفت: در ورزش حرفه‌ای ایران آموزش مباحث اخلاقی و تربیتی مختص سن نوجوانی برای ورزشکاران لحاظ نشده است.
به گزارش ایکنا؛ صدها ورزشکار سال‌ها تلاش می‌کنند و نهایت آرزوی همه آنها حضور در المپیک است؛ اما برای این حضور فقط تلاش جسمانی کافی نیست، بلکه باید از نظر روحی، روانی و حتی اخلاقی نیز آماده شرکت در بزرگ‌ترین رخداد ورزشی جهان باشند. اینک یک سال مانده به المپیک 2020 ژاپن و بیشترین فشار روانی به ورزشکارانی وارد میشود که درصدد دستیابی به سهمیه المپیک هستند. البته این فشار روانی در صورت کسب سهمیه یا از دست دادن آن تداوم پیدا می‌کند. فشارهایی که گاه به حدی افزایش می‌یابد که منجر به بروز رفتارهای غیرورزشی در ورزشکاران میشود، اما چگونه می‌توان جلوی بروز چنین رفتارهایی را گرفت؟
فرزانه جوادی، روانشناس و معاون توسعه و پیشگیری بهزیستی استان تهران، که خود از نزدیک تجربه زندگی با یک ملیپوش بسکتبال را دارد، در گفت‌و‌گو با ایکنا؛ از مشکلاتی سخن گفت که ملی‌پوشان و خانواده‌های آنها با آن مواجه هستند و اظهار کرد: شرایط خاصی برای افرادی که از نوجوانی وارد تیم‌های ملی می‌شوند به وجود می‌آید. یک مسئله مهم تحصیل این نوجوانان است که به دلیل حضور مکرر و طولانی‌‌مدت در اردوها برای شرکت در کلاس‌های درس دچار مشکلات عدیده و مجبور می‌شوند بین ورزش و تحصیل یکی را انتخاب کنند.
وی ضمن اشاره به ورزشکاران موفقی که توانسته‌اند ورزش حرفه‌ای و تحصیل را در کنار هم ادامه دهند، گفت: برای این اتفاق باید هزینه‌های زیادی پرداخت و از معلمان خصوصی با شرایط ویژه تدریس استفاده کرد، اما همه ورزشکان نوجوان و خانواده‌های آنها توان تأمین این هزینه‌ها و امکانات را ندارند.
این روانشناس کشورمان مشکل دیگر افرادی را که از سنین کودکی وارد ورزش حرفه‌ای و تیم‌های باشگاهی و ملی می‌شوند نبود روانشناس در کنار تیم‌های پایه دانست و گفت: این کودکان از خانواده‌های خود دور هستند، استرس‌های روانی و محیطی زیاد و مختلفی را تجربه می‌کنند و تحت فشارهای جسمی شدیدی قرار دارند. تمام این موارد موجب نیاز به حضور یک روانشناس ورزشی در تیم‌ها میشود تا شرایط کنترل خشم و احساسات ناخوشایند را در این افراد ایجاد و تقویت کند.
وی ادامه داد: افراد ملیپوش در مسابقات حساس و مهم شرکت می‌کنند اما به دلیل عدم مهارت‌آموزی لازم نمی‌توانند زیر فشار و استرس مسابقه احساسات، هیجانات درونی و خشم خود را به درستی کنترل کنند و همین عدم کنترل احساسات و خشم بر عملکرد ورزشی ورزشکار، تیم، مربی و کارگروهی صدمه وارد می کند و زحماتی را که تیم متقبل شده است تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مباحث تربیتی به کودکان ملیپوش آموزش داده نمی‌شود
معاون توسعه و پیشگیری بهزیستی استان تهران در پاسخ به این سؤال که کودکان ملیپوش مباحث اخلاقی و تربیتی مختص سن نوجوانی را از چه کسانی می‌آموزند؟ گفت: این مسئله‌ای است که به نظر می‌رسد در ورزش حرفه‌ای ایران دیده نشده است. وقتی بازیکنی وارد تیم ملی میشود، علاوه بر عملکرد ورزشی او، باید عملکرد رفتاری و روانی وی نیز بررسی شود. مسئولان تیم باید بر روی کنترل خشم و رفتار صحیح بازیکنان برنامه‌ریزی کنند.
وی تصریح کرد: بازیکنان باید روابط متقابل و اصول تعامل درست با اعضای تیم، اعضای تیم‌های رقیب، مربی، تماشاچیان و ... را آموزش ببینند. بر همین اساس لازم است یک روانشناس و حتی گاه دو روانشناس در کنار آنها حضور داشته باشند و به غیر از تمرینات فیزیکی، یک‌سری جلسات گروهی روانی با محوریت اخلاق حرفه‌ای بازیکنان برای آنها برگزار شود.
ضرورت توجه به نیازهای ورزشکاران
جوادی افزود: نگاه حرفه‌ای به ورزش این است که تمام جوانب و مسائل تیم از جمله نیاز بازیکنان به روانشناس لحاظ شود. ورزشکاران ایرانی باغیرت هستند و برد و باخت برای آنها مهم است اما آیا مسئولان به فکر نیازهای آنان هستند. این کودکان تحت شرایط سختی بزرگ می‌شوند، از خانواده‌ها دور هستند، شدید‌ترین استرس‌ها را تجربه می‌کنند و همه اینها بر روی عملکرد، رفتار و حتی تغذیه آنها تأثیر می‌گذارد و یک مربی ورزشی به تنهایی نمی‌تواند تمام نیازها و حمایت‌های ورزشی، اخلاقی و روانی آنان را تأمین کند.
وی با اظهار این مسئله که هر فرد ورزشکار با دیگری متفاوت است و یک مربی ورزشی نمی‌تواند نیازها و شرایط روحی و روانی خاص هر یک از بازیکنان را جداگانه بشناسد و برطرف کند، گفت: برای دیدن تفاوت‌های فردی بازیکنان باید یک یا دو روانشناس متخصص در تیم حضور داشته باشد.
جوادی افزود: ورزش همیشه به عنوان اهرمی معرفی میشود که می‌تواند در کنترل و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی تأثیرگذار باشد و خانواده‌ها و مسئولان تلاش دارند کودکان را تشویق به ورزش کنند و آنان را در برنامه‌های ورزشی شرکت دهند، حتی در بسیاری از مصاحبه‌ها با افراد آسیب‌دیده اجتماعی می‌بینیم که ورزش در زندگی آنها جایگاهی ندارد و تخلیه هیجانات نوجوانی و جوانی با ورزش در این افراد رخ نداده است.
وقتی تمام آرزوهای یک ورزشکار در آستانه بر باد رفتن است
این روانشناس کشورمان افزود: در مقابل ورزشکارانی را می‌بینیم که به دلیل توانمندی‌هایشان در سطح اول ورزش برگزیده شده‌اند و در تیم‌های ملی حضور دارند؛ آیا نباید آینده این افراد دیده شوند و برای سلامتی جسمی و روحی آنها برنامه‌ریزی شود. حتی باید آینده مالی این افراد هم تضمین شود، چرا که همین مسئله با ایجاد آرامش و اطمینان روانی بر روی عملکرد آنها تأثیر می‌گذارد.
وی در بخش پایانی سخنان خود به تأثیر عمیق روانی آسیب‌های جسمانی در ورزش اشاره کرد و گفت: آسیب‌دیدگی جسمانی در ورزش امری معمول است اما آیا به این مسئله توجه شده که افرادی که آسیب جسمی می‌بینند و تمام رؤیاها و آرزوهایشان برای حضور در بالاترین سطح ورزشی دنیا در آستانه بر باد رفتن قرار می‌گیرد، چه فشار روانی و روحی را تحمل می‌کنند؟ در چنین مواقعی حتماً باید یک روانشناس متخصص به آنها کمک کند.
جوادی اضافه کرد: بسیار رخ داده که ورزشکارانی که آسیب جدی ورزشی دیده‌اند و کاملاً از ورزش کنار رفته‌اند، در ادامه زندگی خود دچار مشکل شده و حتی به افسردگی مبتلا شده‌اند. مگر چند تیم ملی در سطح کشور داریم؟ تعدادشان چند نفر است؟ آیا نباید از آنها حمایت روانی صورت گیرد، به ویژه اینکه در آستانه المپیک قرار داریم و ورزشکاران کشورمان در تلاش برای کسب سهمیه المپیک هستند.
وی تصریح کرد: حتماً باید حمایت‌های روانی جزء اقداماتی باشد که به منظور آماده‌سازی ورزشکاران در المپیک انجام شود. بسیاری از ورزشکاران از جمله ورزشکاران رشته بسکتبال با غیرت و تلاش فراوان و علی‌رغم کمبودهای بسیار زیاد حمایتی، توانسته‌اند سهمیه المپیک کسب کنند و حمایت روحی و روانی از آنها حداقل کاری است که باید برای آنها انجام شود.
انتهای پیام
