تعامل سازنده با جامعه جهانی راهبرد ایران است/ تبیین ویژگی «نصح» در سیره مدیریتی پیامبر(ص)

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدحسن ابوترابی‌فرد، امروز 3 آبان‌ماه، در خطبه دوم نماز جمعه این هفته تهران، یاد و خاطره فقیه مصلح، ناصح دلسوز، سیاستمدار صادق، استوار و بصیر، بازوی قدرتمند رهبر معظم انقلاب، مرحوم آیت‌الله مهدوی کنی را گرامی داشت و همچنین برای فرزند برومند امام(ره) ، فقیه بصیر، زاهد و شجاع و امید امام بزرگوار؛ آیت‌الله مصطفی خمینی از خدای متعال علو درجات مسئلت کرد.

وی ادامه داد: از ملت و دولتمردان عراق برای مدیریت شایسته مراسم انسان‌ساز و اقتدا‌رآفرین و الهالم‌بخش اربعین تشکر می‌کنیم. امیدوارم این حرکت انقلابی، الهی، سیاسی و عبادی راه را برای وحدت امت اسلام در مسیر تحقق اهداف عاشورا در سراسر دنیای اسلام هموار بنماید.

ابوترابی‌فرد اظهار کرد: با توجه به آیین آغاز رسمی سال تحصیلی در دانشگاه تهران به چند نکته اشاره می‌کنم. به نظر بنده باید صدای دانشگاهیان از جمله دانشجویان شنیده شود و اجازه دهیم تشکل‌های دانشجویی نقطه‌نظرات خود را در مورد مسائل کشور در حضور رؤسای محترم قوا مطرح کنند. این درسی است که از آغاز انقلاب از سکاندارهوشمند انقلاب اسلامی آموخته‌ایم.

وی بیان کرد: همانطور که سیاست‌ها و تصمیمات اخیر بانک مرکزی در حوزه بازار ارز مورد حمایت قاطبه جامعه علمی و دانشگاهی است، بعضی سیاست‌ها و تصمیمات اقتصادی دولت مورد نقد جدی جامعه علمی و دانشگاهی است و این نقد به معنای نقد دانشگاه نیست. باید به این نقدها توجه داشت و نصیحت برآمده از عقلانیت و علم را به عوان نقشه راهی برای ارتقای کارآیی مورد توجه قرار داد.

ابوترابی فرد اظهار کرد: این سخن که «عده‌ای بر تعامل سازنده با دنیا و عده‌ای بر تقابل مستمر با جهان تأکید دارند»، قرین انصاف نیست. اینجانب یک چهره عالم، متعهد و سیاستمدار را نمی‌شناسم که معتقد به تقابل مستمر با جهان در مقابل نگاه تعامل سازنده با دنیا باشد. چگونه در نهاد علم و دانشگاه این سخن قابل طرح است؟

وی یادآور شد: در سند چشم‌انداز بیست ساله جمهوری اسلامی که از بالاترین عقبه علمی و کارشناسی برخوردار است و حدود 14 سال قبل رهبر معظم انقلاب آن را ابلاغ کرده‌اند، تا نقشه راه ملت و دولت باشد، در حوزه سیاست خارجی و تقویت روابط خارجی آمده است که «گسترش همکاری‌های دوجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی»، «ادامه پرهیز از تشنج در روابط با کشورها». کدام سیاستمدار و جریانی مقابل این تفکر، اعتقاد به تقابل مستمر با جهان دارد. راهبرد، ادامه پرهیز از تشنج در روابط با کشورهاست. نکات دیگر در این سند «تقویت روابط سازنده با کشورهای غیر متخاصم»، « بهره‌گیری از روابط برای افزایش توان ملی»، «مقابله با افزون‌خواهی و اقدام متجاوزانه در روابط خارجی»، «تلاش برای رهایی منطقه از حضور بیگانگان» و «مقابله باتک‌قطبی شدن جهان» است که موجب ارتقای امنیت و اقتدار ملت ایران و ملت اسلام است.

خطیب جمعه تهران تصریح کرد: با صراحت می‌توان گفت راهبرد جمهوری اسلامی ایران که مورد حمایت آحاد ملت و جریان‌های سیاسی است تعامل سازنده با جامعه جهانی است. این استراتژی آمریکا و رژیم صهیونیستی است که از آغاز حرکت انقلابی ملت ایران و شکل‌گیری نظام اسلامی به جنگ‌افروزی و تقابل مستمر با جمهوری اسلامی پرداخته‌اند که امروز به راهبرد رئیس‌جمهور آمریکا در برابر جامعه جهانی تبدیل شده است؛ تقابل مستمر با جهان راهبرد آمریکاست.

وی یادآور شد: ملت عزیز ما و جریان‌های مختلف سیاسی از این فکر پاکیزه‌اند. امروز عامل بازدارنده آمریکا، که جنگ‌افروز دیروز بود، از تعرض به جغرافیای ایران اسلامی، قدرت دفاعی پرافتخار، جبهه مقتدر مقاومت اسلامی و وحدت و انسجام ملی ملت ایران است که از اندیشه سیاسی الهی امام بزرگوار و منطق عقلانی، علمی و وحیانی رهبر معظم انقلاب الهام گرفته است.

ابوترابی‌فرد تصریح کرد: آمریکا و رژیم صهیونیستی و کشورهای همسو با آنها فقط یک زبان را می‌فهمند و آن هم زبان قدرت است. کشورهایی که می‌خواهند از منافع ملی خود در برابر این زیاده‌خواهان دفاع کنند باید به قدرت سیاسی، علمی، دفاعی و اقتصادی آراسته شوند و با زبان برآمده از اقتدار حافظ منافع خویش باشند.

وی افزود: ملت ایران با زبان منطق، اقتدار برآمده از ایمان و متکی بر توانایی‌های علمی، سیاسی و دفاعی با قدرت‌های جهان گفت‌وگو می‌کند.

خطیب جمعه تهران اظهار کرد: اگر می‌خواهیم از ظرفیت دانشگاه استفاده کنیم و آنان را برای پاسخ به مسائل کلیدی و سوالات اساسی فراخوان بنماییم گمان می‌کنم این سؤالات قابل طرح است؛ 1ـ چگونه می‌توان با کمترین استقراض از نظام بانکی و بانک مرکزی دوران تحریم را به فرصتی برای شکوفایی اقتصاد ملی تبدیل کرد؟ 2ـ چگونه می‌توان با یک برنامه میان‌مدت رشد نقدینگی سرسام‌آور را کلیدی‌ترین مسئله اقتصاد ملی است، مهار کرد؟ 3ـ چگنه می‌توان از این حجم بزرگ نقدینگی با کمترین هزینه برای خلق ثروت، رشد تولید و اشتغال و رشد اقتصادی بهره گرفت؟ اینها باید سؤالات کلیدی دولت و فراهم آوردن زمینه مناسب برای استماع پاسخ‌ها و توجه به آن باشد.

ابوترابی‌فرد با اشاره به در در پیش بودن تدوین لایحه بودجه سال 1399 گفت: لایحه بودچه آیینه چگونه اداره کردن کشور است و لذا به بیان پیشنهاداتی برای سیاستگذاری صحیح و راهکارهای اجرایی می‌پردازم. با عنایت به تأکید مقام معظم رهبری براصلاح ساختاری بودجه با تأکید بر قطع وابستگی بودجه به نفت و اراده سازمان برنامه وبودجه بر این امر، که گامی ارزشمند و تحسین برانگیز است به نظر می‌رسد شایسته است برای فراهم آوردن قطعی قطع وابستگی بودجه به نفت تمامی درآمدهای حاصل از فروش نفت به صندوق توسعه ملی واریز گردد.

خطیب جمعه تهران افزود: در گام دوم باید کسری واقعی بودجه را با تحلیل دقیق هزینه‌های واقعی کشور تبیین شود. با تبیین این هزینه‌ها، درآمدهای واقعی و پایدار غیر نفتی باید رصد شود. آنگاه کسری بودجه برای ادار کشور روشن می‌شود. برای تأمین کسری بودجه مجلس به دولت اجازه فروش اوراق را بدهد. هر مقدار از اوراق که در بازار به فروش رفت برای تأمین کسری بودجه به کار بسته شود و اوراق باقی‌مانده را صندوق توسعه ملی خریداری کند و منابع آن را بدون سود در اختیار دولت قرار دهد.

وی بیان کرد: این اقدام موجب می شود کسری واقعی بودجه تشخیص داده شود. بودجه کشور تراز نیست و با فروش سرمایه تراز می‌شود. کسری واقعی بودجه باید شفاف شود. همچنین دولت و نمایندگان مجلس به میزان تعهداتی که به صندوق توسعه ملی وقوف پیدا می‌کنند. لذا اولاً در مدیریت هزینه‌ها و ثانیا برای دستیابی به درآمدهای پایدار قدم برمی‌دارند.

ابوترابی‌فرد ابراز کرد: پیشنهاد دوم این است که در جهت درآمدزایی پایدار با توجه به اهمیت و ضرورت قطع رابطه نفت و هزینه‌های بخش عمومی کشور، اقدام برای افزایش درآمدهای مالیاتی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. البته به طور اکید یادآور می‌شوم منظور مالیات‌هایی است که باید صاحبان ثروت و درآمد انبوه پرداخت کنند و مراقب بود که حوزه مهم تولید و اشتغال آسیب نبیند و کسبه جزء قربانی نشوند.

وی در خصوص راهکاری تحقق این امر گفت: اول جلوگیری از فرارهای مالیاتی است که از طریق اجرای ماده 169 مکرر باید انجام شود. داده سازمان امور مالیاتی از طریق همکاری و هماهنگی قوه قضائیه، نیروی انتظامی، بانک مرکزی و نظام بانکی کشور باید یکپارچه و کامل شود. این اطلاعات زمینه را برای بررسی تراکنش‌های بانکی و دریافت مالیات از صاحبان ثروت هموار می‌کند. اقدامات دیکر اصلاح پایه و نرخ‌ها و افزایش پوشش مالیاتی و کاهش معافیت‌های مالیاتی مانند حذف معافیت بر درآمد حاصل از صادرات مواد خام یا با ارزش‌افزوده پایین و حذف معافیت بر درآمد حاصل از فعالیت‌های فرهنگی و هنری با ماهیت تجاری است.

خطیب جمعه تهران یاداور شد: پیشنهاد دیگر توجه به یارانه بودجه‌ای و فرابودجه‌ای پنهان است که در سال 1398 رقم آن حدود یک هزار و سیصد هزار میلیارد تومان است که این عدد تقریباً معادل بودجه کل کشور است که در حوزه انرژی وغیر انرژی است. بحث این است که این عدد بزرگ در اقتصاد کشورهای همسایه شرقی و کشور همسایه غربی ما وجود ندارد و در اقتصاد ایران وجود دارد.

وی افزود: باید نظام مدیریتی و علمی و دانشگاهی کشور برای استفاده از این ظرفیت بزرگ و فرصت بی‌بدیل برای رفع فقر، بی‌عدالتی، حمایت منطقی و درست از اقشار ضعیف و متوسط و تحریک اقتصاد و حمایت عالمانه از تولید استفاده کند. بدون اجماع نمی‌توان مسائل اساسی کشور را حل کرد و با دعوا و نزاع این مسائل اصلی بر زمین می‌ماند.

ابوترابی‌فرد اظهار کرد: تاریخ چهار دهه گذشته را ببینید. رشد نقدینگی که در این دولت نزدیک به دو تریلیون میلیارد تومان رسیده در دولت‌های گذشته هم با همین شتاب رشد کرده است. این عددهای درشت در اقتصاد ما ورود کرده اما منتهی به رشد و شکوفایی اقتصاد ملی و ریشه‌کن شدن فقر نشده است.

خطیب جمعه تهران با تأکید بر ضرورت ایجاد اجماع در میان نخبگان علمی و سیاسی گفت: دولت محترم، هنر شما خلق این اجماع است. بنده با تجاربی که دارم عرض می‌کنم قطعاً اگر نگاه، نگاه نصیحت و خیرخواهی باشد این اجماع را می‌توان خلق کرد، لذا باید با ایجاد این جماع، مدیران و مسئولان کشور را برای یک تحول بزرگ آماده ساخت.

وی تصریح کرد: دیگر دوران روزمرگی، ندانم‌کاری و فرصت‌سوزی به پایان رسیده و نیازمند اراده مبتنی بر علم، عزم برآمده از ایمان، مشارکت عمومی و وحدت ملی برای تحول هستیم.

ابوترابی‌فرد بیان کرد: اگر می‌خواهیم در مسیر پاسخ به نیازهای اساسی مردم قدم برداریم باید این حوزه‌ها را مورد توجه قرار دهیم و در این‌باره می‌توان راهکارهای اجرایی را برشمرد. راهکار اول پرداخت به ذی‌نفع‌های نهایی است که اراده دولت نیز بر انجام این امر مهم است. این امر به دولت اجازه می‌دهد که هزینه‌های واقعی‌ کشور را رصد کند و متوجه شود که این هزینه‌ها چقدر است.

وی اظهار کرد: امروز دولت از هزینه‌های واقعی کشور اطلاع شفاف و دقیقی ندارد. در حال حاضر دولت اعتبار دستگاه‌ها را به صورت سر جمع تخصیص می‌دهد و دستگاه‌ها در مورد نحوه پرداخت به ذی‌نفع نهایی تصمیم‌ می‌گیرند نه دولت. باید دولت از نحوه دقیق و شفاف هزینه‌های خود مطلع باشد.

وی یادآور شد: به دلیل نبود شفافیت در مصارف دولت، ابزار کارآمد برای نظارت مالی و عملیاتی حین اجرای بودجه در اختیار دولت نیست و امکان مدیریت هزینه‌ها وجود ندارد و این موجب انحراف بودجه از اهداف مصوب طبق صلاحدید دستگاه‌های اجرایی می‌شود.

خطیب جمعه تهران بیان کرد: راهکار اجرایی این است که در گام اول، پرداخت‌ها صرفاً توسط خزانه‌داری کل کشور و مستقیما به ذی‌نفع نهایی انجام شود و این پرداخت‌ها از محل منابع عمومی باشد. گام دوم این است که اعتبارات اختصاصی دستگاه‌های اجرایی مشمول این فرآیند شود و خزنه‌داری کل کشور بر مبنای درخواست ایشان، از درآمدهای اختصاصی این دستگاه‌ها کسر و به حساب ذی‌نفع نهایی واریز کند.

ابوترابی‌فرد در پایان اظهار کرد: گام سوم نیز که منشأ تحولاتی بزرگی می‌شود این است که این فرآیند برای منابع شرکت‌های دولتی هم اجرا شود.

بنابر گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین ابوترابی‌ فرد در خطبه نخست نماز جمعه این هفته تهران، با دعوت همگان به تقوا گفت: در روزهایی که با نام و یاد و راه روشن و نورانی خصایص برجسته اخلاقی پیامبر(ص) همراه است به یکی از بهترین و برجسته‌ترین جلوه‌های تقوا که پیامبر(ص) نما فاخر و برجسته آن هستند اشاره می‌کنم.

وی افزود: این ویژگی هم ویژگی و خصیصه «نصح» در سیره مدیریتی پیامبر اسلام(ص) است؛ در نگاه پیامبر(ص) نصیحت و انتقاد متقابل از ویژگی‌های برجسته انسان‌های تربیت‌یافته در مدرسه دین است.

ابوترابی‌فرد بیان کرد: واژه نصیحت از ریشه نصح به معنی خلوص و بی‌غل و غش بودن است. هرکس درباره یگران خالص و بی‌غل و غش باشد و منافع فرد و مصالح جامعه را مدنظر قرار دهدئ اهل نصیحت است.

خطیب جمعه تهران ابراز کرد: راغب اصفهانی می‌نویسد: «نصیحت ابراز عمل یا گفته‌ای است که صلاح نصیحت‌شونده در آن باشد.»، لذا در مقام نصح به دو رکن کلیدی باید توجه داشت؛ اولین رکن خیرخواهی است. انسان ناصح و منتقد باید با قلبی لبریز از محبت در مقام خیرخواهی باشد نه در مقام‌ مچ‌گیری.

وی افزود: رکن دوم توجه به تحکیم پیوندهای اجتماعی و قلبی در جامعه است. اگر دیدید جامعه در این حوزه در معرض آسیب است، بدانید انسان‌های آراسته به ایمان به رسالت خود به عنوان ناصح توجه نکرده‌اند، لذا امام علی(ع) در روایتی به زیبایی به این دو رکن اشاره می‌کنند. اگر انسان اهل محبت بود و دغدغه هدایت جامعه و مدیران آن را داشت، ناصح و منتقد می‌شود.

ابوترابی‌فرد اظهار کرد: این نقد و نصیحت که از قلب لبریز از محبت برآمده دوستی می‌آفریند نه شکاف، وحدت می‌آفریند نه اختلاف. ما نیازمند این نقد و نصح در جامعه هستیم. 

خطیب جمعه تهران ادامه داد: نصیحت مدیران و مسئولان مؤمن و دلسوز برای مردم و نصیحت آحاد جامعه، عالمان و دانشگاهیان اهل نظر و فکر برای زمامداران، راه پیامبر اعظم(ص) و مسیر سعادت جامعه است؛ نصیحت به معنی خیرخواهی و انتقاد از نشانه‌های یک جامعه سالم و مدیریت صحیح است، لذا پیامبر(ص) در کلام نورانی می‌فرمایند: «ان الدین النصحیه»؛ حقیقت دین در نصیحت نسبت به یکدیگر معنا و تجلی پیدا می‌کند.

وی اظهار کرد: اساس دین بر این خصیصه عالی انسانی و اخلاقی نهفته است. امر به معروف و نهی از منکر از مقام نصیحت الهام می‌گیرد. وجود مبارک امام حسین(ع) چون ناصح امت هستند، نمی‌توانند در برابر انحراف جامعه بی‌تفاوت باشند. نظام اسلامی نمی‌تواند در برابر امت اسلام و ملت ایران بی‌تفاوت باشد؛ خیرخواهی از شاخص‌های کلیدی یک انسان و نظام اسلامی است.

ابوترابی‌فرد اظهار کرد: دهخدا ذیل کلمه نصیحت می‌نویسد که « به درستی گفته‌اند که ملک بی‌نصیحت نتوان نگاه داشت»، لذا باید زمامداران و مدیران به این اصل کلیدی توجه ویژه‌ای بنمایند.

خطیب جمعه تهران بیان کرد: پیامبر اکرم(ص) در حجة‌الوداع در مسجد خیف می‌فرمایند: سه خصلت از قلب هیچ انسانی نباید فارغ باشد؛ خالص کردن عمل برای خدا، نصیحت پیشوایان مسلمان، همراه بودن با جماعت مسلمانان. اینها وحدت‌آفرین است و سرمایه نظام اسلامی وحدت و انسجام ملی و اسلامی است.

وی تأکید کرد: رابطه زمامداران و مردم باید براساس نصیحت و انتقاد متقابل استوار شود. مردم از سر خیرخواهی زمامداران را نصیحت کنند و معایب و محاسن آنان را گوشزد نمایند و زمامداران خود را مصون از خطا ندانند و پذیرای نصیحت و انتقاد باشند. امام علی(ع) فرمودند: جامعه‌ای که ناصح نیستند و اهل نقد عالمانه و منصفانه نیستند و نصیحت‌کنندگان و منتقدان را دوست ندارند راه به سعادت نمی‌‌برد.