استکبارستیزی مفهوم بنیادین انتظار است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در ادامه سلسله کرسی‌ها و جلسات ایده‌پردازی و نقد علمی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی «انتظار انقلابی و تمدن‌ساز در منظومه فکری آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای»، امروز 1 دی‌ماه در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد و در این نشست، محمدرضا برزویی به ارائه نظریه خود پرداخت که مشروح این سخنان را می‌توانید اینجا بخوانید.

 

حجت‌الاسلام محمدصادق کفیل، پژوهشگر حوزه مهدویت در این نشست با اشاره به نظریه برزویی بیان کرد: مثال‌هایی که در مورد انتظارهای منفی بیان می‌شود، باید بیشتر مورد توجه باشد؛ چه اینکه این‌گونه انتظار اصلاً انتظار نیست. می‌گوییم انتظار یعنی چشم به راه بودن، اما انتظار افرادی مانند انجمن حجتیه اصلاً انتظار نیست. همچنین در برخی از مصادیق، بحث امید و صبر از شاخصه‌های انتظار منفی نیست. به تعبیر امام علی(ع)، امید عامل حرکت است و جامعه امیدوار، پرتلاش و پویا است و در مورد صبر نیز امام رضا(ع) فرمود صبر و انتظار بسیار زیبا است. بنابراین، صبر به معنای بی‌تفاوتی نیست.

 

وی تصریح کرد: در بحث تمدن، دو شاخصه را مطرح می‌کنند که عبارت از نفی ظلمات و ایجاد نور الهی است و انتظار منفی، یعنی سرگرم نبودن به استکبارستیزی؛ یعنی منتظر منفی کسی است که تلاش می‌کند حرکت می‌کند و دعای عهد هم می‌خواند، اما نفی طاغوت ندارد و باید به این مسئله بیش از پیش بپردازیم. در آیه «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَمآءُ بَینَهُم» نیز برخورد با کفار مقدم شده است. یعنی وقتی می‌خواهید تمدن مهدوی را بسازید، باید به این مسئله توجه کنید. رهبری نیز به این نکته توجه جدی دارند.

 

کفیل در ادامه افزود: در حقیقت، مفهوم انتظار همین ادبیات و سخنان رهبری است که در مورد استکبارستیزی و مقابله با طاغوت بیان شده است که ما باید این نگاه را به صورت دقیق تبیین کنیم تا معنای انتظار به درستی فهم شود.

 

وی بیان کرد: هر تمدنی که موجب شود، انسان از عالم بندگی فاصله بگیرد، گرفتار روحیه استکباری می‌شود و این ضعف جدی در انقلاب ما است که بحث اقتصاد پررنگ‌تر از فرهنگ شده است چنان که القاب به سمت سرداران سازندگی و ... پیش رفت. اما اگر می‌خواهیم تمدن ما متصل به تمدن امام زمان(عج) شود، باید نوع نگاه را اصلاح کرد. چه اینکه تعبیر امام راحل نیز این بود که انقلاب ما زمینه‌ساز است و باید به این هدف رسید. در همه دولت‌ها نیز نگاه اول، اقتصادی است، نه فرهنگی و حتی در سازمان‌های فرهنگی نیز نگاه اقتصادی غلبه یافته است.

 

کفیل در ادامه تصریح کرد: اگر قرار است آسیب‌هایی را که به تمدن لطمه می‌زند، برطرف کنیم، باید دست به اصلاح بزنیم که یکی از آنها همین نوع نگاه به مسائل و اولویت‌بندی است. همچنین اگر در دولت‌ها نگاه غالب با بحث‌های اقتصادی بوده، از طرفی کسانی که در حوزه مهدویت کار می‌کردند نیز زحمتی نمی‌کشیدند که باید این تلاش‌ها نیز پررنگ شود.

 

وی بیان کرد: اگر در قرون وسطی دور علم و در دوره رنسانس دور ایمان را خط کشیدند، باید به این بپردازیم که چرا چنین چیزی رخ داده است؛ چه اینکه در ادبیات رهبری جدایی علم و دین را به هیچ وجه نمی‌بینیم. اگر هم در زمینه نظامی و تسلیحاتی پیشرفت کرده‌ایم، یکی از تفاوت‌های ما با دنیا این است که آنها برای استعمار و تقویت نظام سلطه و ... تسلیحات خود را سامان داده‌اند، اما مبنای کار ما ارزشی بوده است.

 

کفیل در ادامه افزود: در حال حاضر نیز باید بررسی شود که چقدر افتخارات ما در زمینه تکنولوژی و ... با شاخص‌های ارزشی و باور و ایمان و فرهنگ همراه بوده است.

 

کفیل با اشاره به نحوه انتظار علویان کاشان در قرن پنجم بیان کرد: اگر بخواهیم چنین انتظاری را مطرح و نقد کنیم که آنان اسب‌ها را زین می‌کردند و منتظر می‌ماندند تا امام(عج) ظهور کند، ممکن است که برخی بگویند دعای ندبه خواندن در روزگار فعلی نیز شبیه کار کاشانی‌ها است و بنابراین باید مراقب بود که اگر مصداق و مثالی می‌آوریم، طوری نباشد که خواننده را دچار بدفهمی کند.

 

وی در ادامه افزود: همچنین اگر بخواهیم در تقسیم‌بندی انتظار به انتظار نظامی، سیاسی و ... بپردازیم، اینها باید به صورت دقیق بررسی شود که فرق هر کدام با یکدیگر چیست و کدام موارد احیاناً قسیم یکدیگر هستند یا نیستند. علاوه بر این اگر در این مباحث، انسان‌سازی، امت‌سازی و اجتماع‌سازی مطرح می‌شود، هریک باید به صورت دقیق تبیین شود.

 

کفیل تصریح کرد: ظاهراً در نگاه رهبری اینطور است که در مرحله اول؛ خودسازی را مطرح می‌کنند و دغدغه جدی ایشان نیز همین خودسازی است. در روایت نیز داریم که «صلاح‌الدین مخالفه الهوی» که البته این خودسازی نیز راهکار دارد که باید از دل آن جامعه‌سازی بیرون آید و تا خودسازی رخ ندهد، جامعه‌سازی هم محقق نمی‌شود. همچنین تا مدیران جامعه صالح نباشند، مردم نیز صالح نمی‌شوند و مدیران صالح را، جامعه خودساخته تربیت می‌کند.