مزایای اجرایی شدن «فروش تعهدی» در بازار سرمایه ایران

مجید پیره، دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به اعلام شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس مبنی بر اجرایی شدن «فروش تعهدی» در بازار سرمایه ایران از فردا یکشنبه چهارم اسفندماه اظهار کرد: قرارداد فروش تعهدی، یکی از روش‌هایی است که در بازار سرمایه ایران برای استفاده از کارکردهای مثبت قرارداد فروش استقراضی متعارف در بازارهای سرمایه دنیا مطرح شده و بعد از اینکه ابعاد فقهی و شرعی آن در کمیته تخصصی سازمان بورس و اوراق بهادار بررسی و به تصویب رسید در خردادماه امسال، هیئت‌مدیره سازمان بورس، دستورالعمل اجرایی شدن قرارداد فروش تعهدی را به تصویب رساندند.

• بیشتر بخوانید:

مخالفت کمیته فقهی سازمان بورس با «اوراق منفعت روی درآمدهای مالیاتی دولت»

دیدگاه کمیته فقهی بورس درباره تسویه زودتر از موعد سررسید اوراق اجاره

موافقت کمیته فقهی با انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام بر مبنای «اصل غلبه»

وی با اشاره به اقداماتی که در راستای فراهم شدن زیرساخت‌های فروش تعهدی انجام شده است، ادامه داد: متعاقب این موضوع، همکاران ما در شرکت مدیریت فناوری اطلاعات و شرکت‌های طراحی و توسعه نرم‌افزارها و با همکاری بسیار خوب و زحمات زیادی که همکاران ما در شرکت بورس و اوراق بهادار و فرابورس کشیدند، در نهایت سامانه‌های اجرایی و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات مرتبط با اجرایی شدن این مصوبه کمیته فقهی فراهم شد.

مالک در فرآیند فروش تعهدی، از محل سرمایه‌گذاری وجوه حاصل از فروش دارایی، برای بخشی از دوره فروش تعهدی، سودی را دریافت خواهد کرد و همچنین در صورتی‌که خود شخص مالک یا وکیل وی تمایل داشتند، این دارایی به مالک بازگردانده می‌شود

پیره یادآور شد: الحمدلله به مدد کاقداماتی که انجام گرفته است، زمینه اجرایی شدن مصوبه کمیته فقهی در بازار سرمایه ما فراهم است. قرارداد فروش تعهدی، قراردادی بر مبنای عقد وکالت است که در آن، مالک، که اوراق بهادار خاصی در اختیار دارد به کارگزار اعلام می‌‌کند جهت اجرای عملیات فروش تعهدی آمادگی دارد و شرکت کارگزاری هم از طریق سامانه‌هایی که طراحی شده است، به اطلاع آن دسته از فعالان بازار که می‌خواهند به عنوان وکیل مالک، سهم را بفروشند اعلام رضایت می‌کنند و بعد از اینکه ضوابط مورد نظر مالک معین شد و مورد توافق وکیل قرار گرفت، امکان شروع عملیات فروش تعهدی در بازار فراهم می‌شود.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس بیان کرد: در گام بعدی، وکیل، سهم یا ورقه بهاداری که مالک، آن را معین کرده است، آماده فروش در بازار می‌کند و در صورتی‌که آن بخش از اوراق بهادار به فروش برود، وکیل ملزم است که در صورتی‌که موکل یعنی مالک تمایل داشت، مثل آن ورقه بهادار را مجددا از بازار خریداری کرده و در اختیار مالک قرار دهد.
وی تصریح کرد: همچنین در دوره فروش تعهدی، در صورتی‌که خود وکیل هم تمایل داشته باشد که آن ورقه بهادار را به مالک برگرداند، این امکان وجود دارد که به وکالت از طرف مالک، مثل آن دارایی معین را از بازار تهیه کرده و به مالک برگرداند.

پیره گفت: در حقیقت، مالک در این فرآیند فروش تعهدی، از محل سرمایه‌گذاری وجوه حاصل از فروش دارایی، برای بخشی از دوره فروش تعهدی، سودی را دریافت خواهد کرد و همچنین در صورتی‌که خود شخص مالک یا وکیل وی تمایل داشتند، این دارایی به مالک بازگردانده می‌شود.

دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: در چنین شرایطی، عملاً این امکان وجود دارد که از محل قرارداد فروش تعهدی، دارایی معینی به صورت وکالتی در بازار فروخته شود و مالک، علاوه بر اینکه امکان برگشت اصل مال خود را دارد، می‌تواند از سودی که در دوره سرمایه‌گذاری اختصاص پیدا می‌کند هم استفاده کند. با راه‌اندازی فروش تعهدی، بازار سرمایه ایران یکی از معدود بورس‌های اسلامی خواهد بود که از فروش استقراضی منطبق با ضوابط شریعت استفاده می‌‌کند.