عادی‌سازی ناهنجاری‌ها در «پایتخت»/ وقتی ایده‌پردازی قربانی فرهنگ‌سوزی می‌شود
متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد کیفیت بسیار پایین برخی سناریوهای تلویزیونی از لحاظ نقض اصول مسلم اخلاقی بوده‌ایم که نمونه اخیر آن سریال «پایتخت 6» بود که در این بخش با عادی‌سازی ناهنجاری‌ها در جهت تضعیف اجزای مثبت فرهنگ در ایران، اقدامات مخربی صورت گرفت.
در روزگاری که با باید و نبایدهای زندگی به دنبال فرهنگی متعالی هستیم، همیشه این موضوع مطرح بوده که لازم است قاعده فرهنگ و فرهنگ‌سازی به اهل آن واگذار شود. فرهنگ‌سازی به چه معناست؟ حسین عظیمی آرانی از نظریه‌پردازان فرهنگ‌سازی در کتاب توسعه و فرهنگ می‌گوید: «فرهنگ‌سازی به این معناست که تلاش شود، اجزای خوب فرهنگ یک جامعه تقویت و اجزای بد آن حذف شود»؛ وقتی قرار است فرهنگ یک جامعه قوام یابد آیا لازم نیست ابزارهای فرهنگ‌سازی در همان جهت حرکت کنند، اگر ابزارهای فرهنگ‌سازی در جهت تضعیف اجزای خوب فرهنگ حرکت کنند و در جهت تقویت اجزای بد آن گام بردارند، آنگاه آیا اسم آن ابزار فرهنگ‌ساز را نباید گذاشت ابزار فرهنگ‌سوزی!
درعصر حاضر یکی از ابزارهای مهم فرهنگ‌سازی سینما و فیلم‌سازی است؛ متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد کیفیت بسیار پایین برخی داستان‌های سینمایی از لحاظ نقض اصول مسلم اخلاقی بوده‌ایم که نمونه اخیر آن سریال تلوزیونی پایتخت 6 است. این سریال توسط کارشناسان فرهنگی بسیار مورد نقد قرار گرفت، چراکه در جهت رشد اجزای مثبت فرهنگ قدم‌های کوچکی برداشت و در عوض با عادی نشان دادن ناهنجاری‌ها در جهت تضعیف اجزای مثبت فرهنگ در ایران، اقدامات مخربی را انجام داد.
اگر نویسندگان و سینماگران ما در ایده‌پردازی با مشکل روبه رو هستند چرا به سراغ منابع غنی کشورمان در فرهنگ‌سازی نمی‌روند و از آن ایده نمی‌گیرند، حال که می‌دانیم یکی از منابع غنی مسلمانان در فرهنگ‌سازی و انسان‌سازی، قرآن کریم است.
سینمای ما تا چه حد اخلاق مد نظر قرآن کریم را فرهنگ‌سازی می‌کند، تا چه اندازه از موعظه‌های خداوند در جهت انسان‌سازی و ساخت جامعه ایده‌آل استفاده می کند، بهتر نیست نویسندگان کشورمان در طرح داستان‌هایشان از داستان‌های خداوند در قرآن کریم و لطایف موجود در آن بهره ببرند؛ مثلا از داستان قوم عاد، قوم ثمود، قوم یونس و شخصیت‌هایی مثل قارون، فرعون، لقمان و... در ایده‌پردازی و شخصیت‌سازی داستان استفاده کنند.
دریایی از ایده و داستان در این کتاب نهفته است، اهالی سینما کنایات خداوند به انسان‌ها را مطالعه کنند تا متوجه این دریای ژرفی که روبه‌روی آنها قرار دارد، شوند. و یا چرا اهالی قرآن دست به قلم نمی‌شوند و به ابزارهای فرهنگ‌سازی مجهز نمی شوند، تا بتوانند این دریای عمیق فرهنگ را به مردم‌شان انتقال دهند.
امید است جامعه هنری ما به ظرفیت‌های هنری موجود در سخن خداوند بیش از پیش آشنا شوند و در خلق آثار از آن استفاده کنند و همچنین اهالی قرآن به ابزارهای فرهنگ‌سازی مجهز شوند تا شاهد ساخت فیلم‌ها و سریال‌هایی در خلاف جهت فرهنگ قرآن کریم نباشیم.
الهام صمدی
مطالب مرتبط
