مبارزه مجازی با کرونا در جبهه سلامت / ما با شما «رُک» هستیم
قرارگاه رسانه کرونا یا به اختصار «رُک» از همان ابتدای شیوع کرونا در آذربایجان غربی کار خود را آغاز کرد و ضمن آگاه‌سازی مردم در فضای مجازی، اقدام به انجام کارهای خیریه از جمله توزیع بسته‌های بهداشتی در مناطق کم‌برخوردار کرده است.
در نخستین روزهای مثبت اعلام شدن تست کرونای یک نفر در آذربایجان غربی و با شرایطی که بر فضای مجازی و افکار عمومی حاکم بود، حرکت مردمی ـ رسانه‌ای در ارومیه برای تولید محتواهای اثربخش و امیدبخش به راه افتاد که هسته اولیه آن با حضور فرماندار ارومیه و با دعوت از ۱۰ فعال رسانه‌ای، فرهنگی و اجتماعی شکل گرفت. در نخستین جلسه با حضور اعضای اتاق فکر، نام «رُک» اختصارِ عبارت رسانه کرونا، برای این قرارگاه انتخاب و این موضوع سرآغازی شد برای ایجاد تأثیرگذارترین، فعال‌ترین و مردمی‌ترین قرارگاه رسانه‌ای آذربایجان غربی و شاید ایران برای جنگ با کرونا.
آنچه گفته شد تنها اشاره مختصری از چگونگی شکل‌گیری قرارگاه «رسانه رُک» است که برای آشنایی بیشتر خبرنگار ایکنا آذربایجان غربی، گفت‌وگویی با حامد عطایی، یکی از بانیان و اعضای اتاق فکر این قرارگاه، انجام داده است که در ادامه می‌خوانید:
ایکنا ـ رسالت قرارگاه «رُک» چیست؟
هدف این قرارگاه در ابتدا حول سه محور آگاه‌سازی مردم با واقعیت به زبان رُک، تولید محتواهای اثربخش و توجه به امیدبخشی در تولید محتواها بود که به مرور با گسترش دامنه فعالیت‌ها به گروه‌های مختلف اجتماعی، دستور کارهای جدیدتری هم برای قرارگاه مترتب شد.
ایکنا ـ منظورتان از دستور کارهای جدید دقیقاً چه اقداماتی است؟
قرارگاه ابعاد و ارکان گسترده‌ای دارد. این مجموعه متشکل از یک اتاق فکر 5 نفره و یک گروه تلگرامی ۱۲۰ نفره بسیار فعال که کارکردش تولید ایده‌ها و چالش‌های جدید از سوی اعضای حاضر است که این ایده‌ها بعد از جمع‌بندی در اتاق فکر حلاجی شده و راهبرد و نقشه راه جدید تدوین می‌شود.
قرارگاه مجموعه‌ای تحت عنوان اتاق رصد دارد که به رصد همه اخبار و شایعات پیرامون بیماری کرونا در سطح جامعه، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌پردازد که این مجموعه 8 عضو داشته و شبانه‌روز مطالبی که نیازمند واکنش سریع و علمی باشد را در گروه بارگذاری می‌کنند. همچنین رباتی برای دریافت پیام‌ها و دغدغه‌های اجتماعی طراحی و وارد فضای مجازی شده که کاربران و شهروندان می‌توانند سؤال‌ها، دغدغه‌ها و نقطه نظرات خود را در آن مطرح کنند، این پیام‌ها از طریق دبیر مربوطه از مراجع رسمی مثل استانداری، دانشگاه علوم پزشکی و فرمانداری ارومیه پاسخ داده شده و پاسخ‌ها عیناً در کانال تلگرامی قرارگاه بارگذاری می‌شوند.
قرارگاه همچنین یک تیم طراحی متشکل از 3 گرافیست، یک تیم تولید محتوای متنی، یک تیم تأمین و تولید محتوای علمی و یک تیم روانشناسی دارد که مجموعه آثار تولیدی را برای انتشار در اختیار همکاران رسانه‌ای و غیررسانه‌ای قرار می‌دهند که تعداد این همکاران ۶۰ نفر است. همچنین صفحه اینستاگرامی قرارگاه نیز با همکاری یک سازمان مردم‌نهاد و یک تیم 5 نفره به صورت مستقل تولید محتوا کرده و در عین حال محتواهای قرارگاه را هم منتشر می‌کنند.
راه‌اندازی و مدیریت پویش‌های مردمی، مشارکت فعال در طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، طراحی و مدیریت سه جشنواره تولیدات محتوایی از جمله جشنواره رسانه‌ای پیام‌رسانان سلامت با هدف جلب مشارکت از گروه‌های اجتماعی، خبرنگاران و غیرخبرنگاران، تولید صدها محتوای تصویری، اخبار و محتوای متنی و تصویری از جمله دیگر اقدامات قرارگاه است.
ایکنا ـ میزان تأثیرگذاری و موفقیت قرارگاه را چگونه می‌بینید؟
قرارگاه به صورت فعال و متعهد در 3 محور که طبق منشور بوده، تمرکز کرده و به جرئت می‌توان گفت که تا حدود زیادی موفق بوده است و از آنجایی که بخشی از وظیفه قرارگاه جریان‌سازی و بخشی مطالبه‌گرانه بوده آثار و پیامدهای بسیاری از مطالبه‌گری‌های این مجموعه مردمی در تغییر رفتار و سیاستگذاری‌های مدیران و مسئولان کاملا مشهود است.
ایکنا ـ ارتباط و تعامل قرارگاه با دستگاه‌های درگیر مبارزه با کرونا چگونه است؟
ارتباط و تعامل خوبی بین این تیم و دانشگاه علوم‌پزشکی شکل گرفته و تلاش‌هایی در جریان است که معاونت فضای مجازی صداوسیمای مرکز آذربایجان‌غربی هم همکاری‌هایی را با قرارگاه از سر بگیرد.
اقدامات قرارگاه ناشی از تلاش و محبت شبانه‌روزی یک تیم ۱۳۰ نفره با حداقل ۵۰ نفر عوامل پشتیبان و همراهی و تعامل خارج از مجموعه است که منت‌دار و شرمنده زحمات و تلاش‌های یکایک آنها هستم.
ایکنا ـ بخشی از اقدامات قرارگاه معطوف به انجام کارهای خیریه و عام‌المنفعه بوده در این راستا چه فعالیت‌هایی انجام شده است؟
راه‌اندازی گروه پزشکان سلامت با همکاری بیش از ۴۰ پزشک متخصص و متعهد آذربایجان‌غربی با هدف مشاوره رایگان به منظور جلوگیری از خروج غیرضروری بیماران از منزل و ازدحام در مطب‌ها و مراکز درمانی، واسطه‌گری و مدیریت در برنامه‌های خیرخواهانه و خداپسندانه گروه‌های آسیب‌پذیر و کم‌برخوردار، کادر درمان و تلاش برای ایجاد حس قدردانی و حق‌شناسی از دست اندرکاران و جهادگران واقعی آوردگاه مبارزه با کرونا از جمله خبرنگاران تنها گوشه‌ای از این اقدامات است.
ایکنا ـ «رُک» مدعی حرکتی کاملاً خودجوش و مردمی است، اما کمک گرفتن از فرماندار ارومیه و در ادامه شورای اطلاع‌رسانی آذربایجان‌غربی خلاف این ادعا را نشان می‌دهد در این ارتباط نظر شما چیست؟
حضور فرماندار در مجموعه تصمیم‌گیری «رُک» به واسطه شخصیت حقیقی و جایگاه شهروندی وی بود، همچنان که آقای ملامحمدی‌زاده پیش و حین مسئولیت دولتی هم در فعالیت‌های اجتماعی، خیریه و خداپسندانه همواره حاضر و پیشقدم بوده‌اند.در مورد شورای اطلاع‌رسانی استان هم حضور تعدادی فعال رسانه‌ای در شورای نوپای اطلاع‌رسانی آذربایجان‌غربی جزو دستور کارهای اصلی شورا است. شورا متشکل از کمیته‌های مختلفی بوده که یکی از کمیته‌های آن کمیته رسانه است و هم‌اکنون حدود ۱۵ فعال رسانه‌ای عضو کمیته رسانه‌ای شورای اطلاع‌رسانی هستند.
در جلسه اعضای کمیته رسانه با شورای اطلاع‌رسانی با اعلام اینکه شورا فعالیت‌هایش را متمرکز روی ستاد استانی کرونا خواهد کرد، تصمیم بر آن شد که از میان اعضای کمیته، نمایندگانی جهت حضور در جلسات شورا تعیین شوند و این اعضا با رأی مخفی انتخاب شدند و در طی آن مفتخر بودم که به همراه سه همکار دیگر برای عضویت در شورا انتخاب شوم.
همچنین، عضویت سه عضو فعال قرارگاه در شورای اطلاع‌رسانی استان، این امکان را ایجاد کرد که از هماهنگی‌های فرابخشی شورا و شخص معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار آذربایجان‌غربی به عنوان رئیس و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به عنوان دبیر، در راستای اهداف قرارگاه کمک گرفته شود چون یکی از نیازمندی‌های اصلی قرارگاه اعتمادسازی متأثر از تولید و انتشار محتواهای مطمئن و موثق بود.
ایکنا ـ آیا همین ارتباط با شورای اطلاع‌رسانی شائبه دولتی بودن قرارگاه را تقویت نمی‌کند؟
هیچکدام از دو سوی این تعامل، یعنی کمیته اطلاع‌رسانی و تبلیغات ستاد کرونای آذربایجان‌غربی و قرارگاه رسانه‌ای رک، وجودشان لازم و ملزوم دیگری نیست، قرارگاه جایی که صلاح بداند ایجاباً و جایی که صلاح بداند نفیاً در مقابل اقدامات و برنامه‌های حاکمیتی موضع خواهد گرفت همچنان که از ابتدا هم به همین منوال بوده است و بسیاری از اعضای قرارگاه برخی کنش‌های تند و تیز در مقابل اقدامات برخی مسئولان و دستگاه‌های دولتی به کار بسته‌اند.
ایکنا ـ گویا وجود برخی اختلافات بین فرماندار ارومیه و اعضای قرارگاه رک باعث شد که اعضا از شورای اطلاع‌رسانی استان کمک بگیرند، در این ارتباط توضیحات شما چیست؟
فرماندار در ابتدا علاوه بر همکاری شهروندی با قرارگاه، بخشی از اختیارات قانونیش را هم در خدمت قرارگاه به کار گرفته بود که در نتیجه آن تعامل خوبی به ویژه در پاسخگویی به مطالبات عمومی ایجاد شد که به مرور با ایجاد تغییراتی در ساختار ستاد استانی کرونا و اختیارات فرماندار، همکاری دوطرفه همکاران قرارگاه و جایگاه حقوقی آقای ملامحمدی‌زاده محدودتر شد و در عین حال حضور وی از جایگاه حقیقی و شهروندی در قرارگاه همچنان ادامه دارد.
ایکنا ـ گرفتن حکم توسط اعضای اصلی قرارگاه در همان روزهای آغاز شکل‌گیری، این شائبه را ایجاد کرد که اعضا بیشتر به دنبال پست و مقام هستند تا خدمت به مردم؟
اعضای قرارگاه به واسطه عضویت در قرارگاه حکم نگرفته‌اند بلکه به خاطر رسانه‌ای بودن حکم گرفته‌اند و اگر اشتباه نکنم بیش از نصف اعضای کمیته رسانه شورای اطلاع‌رسانی استان با قرارگاه همکاری ندارند.
ایکنا ـ تعامل بین مدیران و قرارگاه چگونه است؟
در حد هماهنگی، پاسخگویی به مطالبات مردمی و رفع دغدغه‌های شهروندان و پذیرش انتقادات است.
ایکنا ـ هزینه‌های لازم برای انجام اقدامات مذکور از کجا تأمین می‌شود؟
به طور مطلق این مجموعه هیچ نیاز مالی و هزینه ریالی ندارد، همه همکاری‌ها در آن جنبه مردم‌نهاد و هیئتی دارد، منتهی گاهی خیرین گمنام بدون اینکه توقعی داشته باشند کمک‌هایی برای تشویق اعضای قرارگاه اهدا می‌کنند که این هدایا از سوی غالب اعضا رد می‌شود و به نیازمندان اختصاص می‌یابد.
البته از همان روزهای نخست تلاش شده بود که تسهیلات و امکاناتی برای فعالان این حوزه مثل مدارای مدیران ادارات با اعضای کارمند قرارگاه، اختصاص و تهیه بسته‌های اینترنتی و بسته‌های مواد بهداشتی تدارک دیده شود که در محقق شدن این تسهیلات تا حدودی موفق شدیم و در برخی موارد هم نتایج مذاکرات و رایزنی‌ها مثبت بوده است.
ایکنا ـ نقش خبرنگاران را در قرارگاه رک چگونه می‌بینید؟
محوریت قرارگاه با خبرنگار به معنای عام است، معنای عام خبرنگاری یعنی آنهایی که هم شناسنامه و کارت خبرنگاری دارند و هم کارکردشان در فضای مجازی و شبکه‌ای اجتماعی همسطح و در مواردی بالاتر از خبرنگاران شناسنامه‌دار است، در کل، قرارگاه رک یک مجموعه رسانه‌ای و فرهنگی است.
ایکنا ـ سؤال پایانی، مشکلات قرارگاه در رسیدن به اهدافش چیست؟
مشکل این است که همه بخش‌های درگیر جامعه با کرونا، مثل قرارگاه رک یک‌دل، یک‌صدا، همراه، دغدغه‌مند، دانش‌محور، مؤثر، ساعی و دلسوز نیستند، چرا که اگر روحیات این چنینی در همه ارکان جامعه شکل بگیرد، عبور از بحران قرن یعنی ویروس کرونا، سریع‌تر با کمترین هزینه و تلفات و بهترین شکل ممکن خواهد بود.
قرارگاه رُک تنها نمونه‌ای از صدها پویش و حرکت مردمی و رسانه‌ای است که اعضای آنها با اخلاص، روحیه جهادی و بدون هیچ چشم‌داشتی تنها با هدف خدمت به مردم سرزمینشان وارد کارزار مبارزه با کرونا در جبهه سلامت شده‌اند و اگر در این میان مردم و رسانه‌ها انتقادی از مدیران به دلیل عملکرد‌شان در مبارزه با کرونا دارند این بدین معنی نیست که به یک باره زحمات آنها را نادیده گرفته و همین جهادگران را «یاران کرونا» بنامند.
گفت‌وگو از سمیرا محمدی
انتهای پیام
