رئوس زندگی مؤمنانه در شرایط شیوع کرونا / اهمیت مسئولیت فردی و اجتماعی

حجت‌الاسلام عباسعلی واشیان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم، در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه زندگی مؤمنانه در عصر کرونا شامل دو بخش معنوی و اجتماعی است، گفت: بخش نخست این زندگی مؤمنانه به سلامت و مراقبت معنوی باز می‌گردد و بخش دوم نیز به سلامت اجتماعی می‌پردازد. در بخش نخست منابع علمی و روایی متعددی وجود دارد، همانگونه که روایات در مورد سلامت جسمی و روحی وجود دارند در زمینه سلامت اجتماعی نیز روایاتی وجود داشته و این مباحث را تشریح کرده‌اند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی قم ادامه داد: نگاه سکولار به سلامت اجتماعی نگاهی مادی‌گرا و منفعت‌طلبانه داشته و آن را در ماده و دنیا می‌بیند، اما نگاه دینی آن را ذیل سلامت معنوی می‌بیند و دیدگاه اخروی را نیز وارد کرده و آن را توسعه می‌دهد. سلامت اجتماعی در نگاه دینی به جای تمرکز بر روی فرد، بر کل جامعه تمرکز می‌کند. در این نگاه هر نفر علاوه بر مسئولیت فردی یک مسئولیت اجتماعی دارد و علاوه بر پیشگیری از ابتلای خود به بیماری، جلوی انتشار بیماری در سطح جامعه و ابتلای سایر شهروندان را نیز می‎گیرد.

این پژوهشگر قرآن و سلامت با بیان اینکه باید نگاه تاریخی به مسئولیت اجتماعی و زندگی مؤمنانه در شرایط بیماری داشته باشیم، گفت: علمایی که در این حوزه کار می‌کنند می‌گویند که تاریخ تکرار می‌شود، مثلاً این تحریم‌هایی که در حال حاضر وجود دارد، در زمان شعب ابی‌طالب و حتی حصر اهل‌بیت(ع) نیز وجود داشته، اما سیر هدایتی جامعه خاموش نشده است و این نشان می‌دهد که زندگی مؤمنانه برای افراد، زمان و مکان خاصی ندارد.

وی بیان کرد: در قرآن کلمه «یا ایها الناس» بیشتر از «یا ایها الذین آمنوا» تکرار شده است و این دلالت بر آن دارد که عموم مردم و انسان‌ها مخاطب قرآن و دین‌اند و فقط مؤمنان نیستند. این یک ارائه راهکار است تا فرد با سبک زندگی دینی مناسب بر خود، خانواده و جامعه تأثیر گذارد.

این پزشک و روحانی تأکید کرد: در مبانی دینی توصیه‌های متعددی بر موضوع قناعت وجود دارد، اما هیچ وقت بیان نشده است که فقیر باشید، حتی روایت وجود دارد که هر جا فقر وارد شود، دین از در دیگر خارج می‌شود. در واقع سفارشی به فقر نشده و به قناعت توصیه شده است؛ در شعب‌ ابی‌طالب با قناعت از  شرایط سخت گذر کردند و مسلمانان توانستند در مدینه حکومت اسلامی تشکیل و آن را در دنیا منتشر کنند.

واشیان به ترسیم رئوس زندگی مؤمنانه در شرایط کرونا پرداخت و گفت: اولین نکته در این راستا دین‌داری و عمل ‌کردن به باید‌ها و نباید‌های دینی است. دومین مورد خدامحوری در انجام تمام امور است. اگر در زندگی مؤمنانه رویکرد فرد محور، خانواده محور یا اجتماعی حاکم باشد، همه این‌ موارد باید ذیل خدامحوری قرار گیرند. آیات و روایات متعددی توصیه می‌کنند که جسم و تن را در مقابل بیماری حفظ کنیم. بسیاری از مردم در حال حاضر برای پیشگیری از بیماری در خانه خود حضور دارند و حتی شغل خود را تغییر داده‌اند. مثلاً یک شغل خانگی را در پیش گرفته‌اند. این همان مسئولیت فردی خانوادگی است.

حجت‌الاسلام واشیان یادآور شد: در حوزه اجتماعی نیز به همین شکل است؛ در زندگی مؤمنانه اگر فرد می‌خواهد سلامت اجتماعی داشته باشد باید خدا محور باشد و اجازه ندهد، مثلاً همسایه‌اش سر گرسنه بر بالین بگذارد، این ترحم نیست، چراکه ترحم در آموزه‌های دینی مورد نکوهش قرار گرفته است، بلکه کمک و امداد است.