لزوم استقلال مالی مؤسسات قرآنی کشور

غلامعلی دمساز، مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وحدت‌اندیش تربت جام در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص فعالیت‌های مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وحدت‌اندیش تربت جام اظهار کرد: در حال حاضر تنها فعالیت مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وحدت‌اندیش تربت جام، اجرای طرح کشوری نمایشگاه ترجمه تصویری سوره واقعه است و فعالیت دیگری ندارد. این مؤسسه از سال ۱۳۸۴ فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون ادامه داشته است، اما به علت نداشتن مکان و مشکلات اقتصادی، اکنون فعالیتی ندارد. حدود ۴۸ میلیون تومان بدهکاری برای ما ایجاد شد و نتوانستیم به فعالیت خود ادامه بدهیم.

وی در خصوص فعالیت‌های این مؤسسه بیان کرد: مؤسسه وحدت‌اندیش تربت جام بیش از هزار مدرس قرآن تربیت کرده است که همه آن‌ها قادر به تدریس قرآن برای کودکان تا بزرگسالان هستند. برای اغلب این افراد ایجاد اشتغال شد. این مرکز توانست برای اولین‌بار شهر تربت جام را به‌عنوان یک شهر قرآنی مطرح کند و توانستیم به همه مراکز پیش‌دبستانی، دبستان‌ها و مهدهای قرآنی این شهر مربی بدهیم. برگزاری طرح کشوری نمایشگاه ترجمه تصویری سوره واقعه، یکی دیگر از فعالیت‌های مؤسسه بود. حدود ۴ مستند چند قسمتی برای صدا و سیما تهیه کردیم که از شبکه سه و شبکه قرآن پخش شد. جشنواره‌های مختلف، مسابقات متعدد و مراسم انس با قرآن در نقاط مختلف استان را نیز برگزار کردیم.

مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وحدت‌اندیش تربت جام در خصوص دغدغه‌های قرآنی شهرستان تربت جام بیان کرد: دغدغه‌های قرآنی همه مؤسسات قرآنی مانند یکدیگر است؛ همه ما دوست داریم به عنوان گروه‌ها، مراکز و مؤسسات مردم‌نهاد به مردم خدمت‌رسانی کنیم و فرهنگ قرآنی را گسترش دهیم، اما متأسفانه از لحاظ مالی توانایی لازم را نداریم. با توجه به اینکه کارهای فرهنگی، درآمدزا و جوابگوی مخارج نیست و اغلب مؤسسات دارای مکان مناسب برای خود نیستند، ملکی ندارند و بیشتر اجاره‌ای هستند، دخلشان با خرجشان نمی‌خواند و خرج‌ها خیلی بیشتر است. مثلاً من مؤسسه تربیت مدرس قرآن کریم را که از مجموعه وحدت‌اندیش تربت جام است به مدت سه سال با هزینه خود حمایت کردم. خیلی برای من سخت بود و برای همه مؤسسات سخت است، در دوره شیوع ویروس کرونا که اغلب مؤسسات ورشکست شده‌اند چون در کنار فعالیت در مؤسسات قرآنی، مهدکودک دارند، اما اکنون مهدکودک‌ها و مؤسسات تعطیل هستند.

دمساز در خصوص امکان ادامه فعالیت‌های مؤسسات قرآنی در فضای مجازی گفت: دنیای مجازی خود مستلزم زیرساخت‌هایی است و به همین صورت نمی‌توان با آن کار کرد. این امکان‌پذیر نیست که مثلاً ما وارد دنیای مجازی شویم. در یکی از شبکه‌ها مانند سروش عضو شویم، همه نصب کنند و از این طریق شروع به آموزش کنیم. از طرفی دیگر ما به دنبال کسب درآمد هستیم اما از این طریق درآمدی کسب نمی‌شود؛ هزاران گروه و کانال در شبکه‌های مجازی هستند که این کار را می‌کنند. مؤسسات باید آموزش حضوری داشته باشند، رفت و آمد داشته باشند و خدمات خود را به صورت عینی ارائه دهند که بتوانند کسب درآمد کنند. کسب درآمد اگر نباشد مؤسسه به هیچ عنوان نمی‌تواند کار کند و وابستگی به کمک‌های دولتی پیش می‌آید که این یک معضل است. از نظر من، همانطور که وابستگی کشور به حوزه نفت یک معضل است اگر مؤسسات نیز وابسته به کمک‌های دولتی باشند هم برای خودشان، هم برای جامعه و هم برای فرهنگ قرآنی معضل است.

وی اظهار کرد: مسئله دیگری که بسیار جای تأسف دارد این است که ۹۹ درصد از مؤسسات ما وابسته به کمک‌های دولتی شده‌اند که این مسئله خوبی نیست و باید به طرف استقلال بروند. این طرح را من به اتحادیه تشکل‌های قرآنی کشور دادم و در استان خود نیز مطرح کردیم که شرایط به‌گونه‌ای باشد که مؤسسات بتوانند مستقل باشند و نیازی به کمک‌های دولتی نداشته باشند، خودشان درآمدزایی کنند تا بتوانند فعالیت کنند.

مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت وحدت‌اندیش تربت جام اضافه کرد: طرحی را به آقای سردار طلایی دارم می‌دهم که اگر دوستان همت کنند و همکاری کنند می‌شود طرح‌هایی را در سطح کشور ایجاد کرد که به صورت سهامی برای مؤسسات درآمدزا باشد. آن‌ها بتوانند از این سهام و سود آن استفاده کنند و کم کم بتوانیم به جهتی حرکت کنیم که وابستگی به کمک‌های دولتی نداشته باشیم؛ یعنی در بودجه دولت به دنبال این موضوع نگردیم که یک درصد از کجا بیاید، نیم درصد از کجا، سپس توزیع شود و پول به صورت قطره چکانی نمی‌تواند مشکل مؤسسات را حل کند بلکه باید یک درآمد پایدار و مستمر ایجاد شود.

دمساز در خصوص حمایت‌ها از مؤسسات قرآنی گفت: در دوره‌ای که حجت‌الاسلام حمید محمدی، مسئول مرکز ترویج و توسعه فعالیت‌های قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود حمایت‌های جزئی‌ از مؤسسات صورت می‌گرفت اما بعد از آن حمایت چندانی انجام نشد، یعنی حمایتی که بتواند مؤسسه را سر پا نگه دارد نبوده است.